12 ຕຸລາກັບເຫດການປະຫວັດສາດຂອງຊາດ

 ໂດຍ: ທິດກ່ຳ      

ເຖິງວ່າວັນທີ 12 ຕຸລາ ໄດ້ ຜ່ານພົ້ນໄປຫລາຍວັນແລ້ວ ກໍຕາມ, ແຕ່ກິ່ນອາຍ ແລະ ຄວາມໝາຍ ຂອງວັນດັ່ງກ່າວ ຍັງຢູ່ໃນຄວາມຊົງຈຳ, ເປັນວັນ ປະຫວັດສາດວັນໜຶ່ງ ແລະ ເປັນເຫດການໜຶ່ງຂອງຊາດ ລາວຄົນລາວເຮົາ.

ເປັນຫຍັງ? ຈຶ່ງວ່າແນວ ນັ້ນ? ຍ້ອນວ່າເປັນວັນປະກາດ ເອກະລາດ, ເອກະພາບໃນທົ່ວ ປະເທດ, ຖືວ່າ ນັບແຕ່ມື້ນັ້ນມາ ປະເທດລາວ ແລະ ປະຊາຊົນ ລາວບັນດາເຜົ່າໄດ້ຮັບການ ປົດປ່ອຍອິດສະຫລະພາບ ອອກຈາກແອກຄອບຄອງ ຂອງຈັກກະພັດຝຣັ່ງ, ຖືເປັນກະ ແສຟອງແຫ່ງການລຸກຮື້ຂຶ້ນ ຂອງຂະບວນການປະຕິວັດ ລາວ, ທັງເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງ ໄຊຊະນະອັນໃຫຍ່ຫລວງຂອງ ປະຊາຊົນລາວພາຍຫລັງໄດ້ສູ້ ຊົນອົດກັ້ນຕໍ່ຄວາມເດືອດຮ້ອນ ພາຍໃຕ້ແອກຄອບຄອງຂອງ ຈັກກະພັດຝຣັ່ງມາເປັນເວລາ ຫລາຍປີ.

ເຫດການປະຫວັດສາດ ໃນປີ 1946 ຊ່ວງຍີ່ປຸ່ນຢຶດຄອງ ປະເທດລາວບໍ່ທັນພໍປີຍ້ອນໄດ້ ເສຍໄຊໃຫ້ສົງຄາມໂລກຄັ້ງ ທີສອງຈັກກະພັດຝຣັ່ງໄດ້ກັບ ຄືນມາຮຸກຮານລາວອີກເປັນ ຄັ້ງທີສອງໂດຍເບື້ອງຕົ້ນເຂົ້າ ຢືດເອົາສະຫວັນນະເຂດແລ້ວ ຂຶ້ນມາຢືດເອົາຕົວເມືອງທ່າ ແຂກແຕ່ກໍໄດ້ມີການສູ້ຮົບກັນ ຢ່າງດຸ ເດືອດກັບກອງກຳລັງ ຂອງແນວລາວອິດສະຫລະ ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງທ່ານ ປະທານ ສຸພານຸວົງ ໃນວັນທີ 21 ມີນາ 1946 ຈົນກາຍເປັນບັ້ນ ຮົບທີ່ນອງເລືອດ.

ການສູ້ຮົບກັນໃນຄັ້ງນັ້ນ, ຍ້ອນກຳລັງຂອງສັດຕູຫລາຍ ກວ່າ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ກຳລັງຂອງ ແນວລາວອິດສະຫລະຖອຍທັບໜີຂ້າມຂອງ ແລະ ສ່ວນໜຶ່ງ ກໍເຂົ້າປ່າເພື່ອຫັນທິດຈັ້ງທ່າ ແລະ ຂະຫຍາຍຂະບວນການ ຕໍ່ສູ້ໃນສະເພາະໜ້າ ແລະ ຍາວນານ.

ຍ້ອນມີແນວທາງອັນຖືກ ຕ້ອງຂອງຂະບວນການແນວ ລາວອິດສະຫລະໄດ້ສືບຕໍ່ປຸກ ລະດົມຂົນຂວາຍ, ສຶກສາອົບ ຮົມກຳລັງປະກອບອາວຸດປະ ຊາຊົນຢູ່ໃນທົ່ວປະເທດໄດ້ສະ ໜັບສະໜູນຮ່ວມມືຢ່າງກວ້າງ ຂວາງ, ມາຮອດປີ 1953 ກໍສາ ມາດປົດປ່ອຍທ່ົວແຂວງຊຳ ເໜືອ ແລະ ສ່ວນໜຶ່ງຂອງ ພາກກາງພາກ ໃຕ້ປີ 1954 ສາ ມາດປົດປ່ອຍໄດ້ແຂວງຜົ້ງ ສາລີ ແລະ ໄປພ້ອມກັນນັ້ນ ຢູ່ທາງຫວຽດນາມ ກໍສາມາດ ຕີປົດປ່ອຍດຽນບຽນຟູໃນ ປີ 1954 ເຮັດໃຫ້ຈັກກະພັດ ຝຣັ່ງຕ້ອງຍອມເຊັນສັນຍາເຊີ ແນວກ່ຽວກັບອິນດູຈິນ ແລະ ຮັບຮູ້ອະທິປະໄຕຂອງສາມ ຊາດອິນດູຈີນຄື: ລາວ, ຫວຽດ ນາມ ແລະ ກຳປູເຈ້ຍ.

ແຕ່ກໍກໍບໍ່ເທົ່າໃດເດືອນ, ພາຍຫລັງຝຣັ່ງໄດ້ຍອມເຊັນ ສັນຍາເຊີແນວກ່ຽວກັບອິນດູ ຈີນນ້ຳມຶກບໍ່ທັນແຫ້ງອາເມ ລິກາກໍໂດດເຂົ້າມາຮຸກຮານ ແທນຈັກກະພັດຝຣັ່ງຕາມນະ ໂຍບາຍລ່າເມືອງຂຶ້ນແບບໃໝ່ ຮ່ວມມືກັບລັດຖະບານຫຸ່ນ ວຽງຈັນ ແລະ ກຳເອົາກອງທັບ ແຫ່ງຊາດພ້ອມກັນຕ້ານ ແລະ ປາບປາມຂະບວນການແນວ ລາວອິດສະຫລະກໍຄືປະຕິວັດ ລາວດ້ວຍຮູບການບຸກຕີສອງ ແຂວງເຕົ້າໂຮມຜົງສາລີ, ຊຳ ເໜືອ ແລະ ໃນເຂດປົດປ່ອຍໃນ ທົ່ວປະເທດ.

ນອກນັ້ນ, ພວກເຂົາຍັງ ຈັບກຸມຄຸມຂັງບັນດາຜູ້ນຳແນວລາວຮັກຊາດ ແລະ ພະນັກງານ ປະຕິວັດຢ່າງຂະໜານໃຫຍ່.
ຕໍ່ພາລະກິດອັນເປັນຕາຍ ດັ່ງກ່າວ, ໂດຍປະຕິບັດແຜນ ນະໂຍບາຍ ແລະ ທິດທາງ ການເຄື່ອນໄຫວຂອງສູນກາງ ພັກໄດ້ອອກແຮງປຸກລະດົມ, ສ້າງຮາກຖານການເມືອງ, ຂະຫຍາຍກຳລັງປະກອບອາ ວຸດຫັນທິດການຕໍ່ສູ້ຢ່າງລຽນ ຕິດສາມາດຕິປົດປ່ອຍຍາດ ເອົາໄຊຊະນະໃນຫລາຍບັ້ນຮົບ ເຊັ່ນ: ບັ້ນຮົບສອນໄຊ, ບັ້ນ ຮົບຜາຖີ່, ບັ້ນຮົບນ້ຳບາກ, ບັ້ນ ຮົບກູ້ກຽດ, ທະນົງກຽດ, ບັ້ນ ຮົບລາມເຊີນ 719 ແລະ ບັ້ນ ຮົບອື່ນໆ ອີກຫລາຍແຫ່ງໃນ ທົ່ວປະເທດ.

ນອກຈາກໄຊຊະນະທາງດ້ານການທະຫານແລ້ວ, ການ ຕໍ່ສູ້ທາງດ້ານການເມືອງກໍ ເຕັມໄປດ້ວຍກະແສ ຟອງຂອງ ການໜີບຮັດຕໍ່ຝ່າຍສັດຕູຕ້ອງ ໄດ້ຖືກທ່າຮັບຈາກພາຍໃນ ແລະ ສາກົນຈຳເປັນຕ້ອງຍອມ ເຊັນສັນຍາເພື່ອຟື້ນຟູສັນຕິ ພາບ, ສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານ ປະສົມ, ນັບທັງປະຊາຊົນລາວ ບັນດາເຜົ່າຂະບວນການນັກ ຮຽນນັກສຶກສາປັນຍາຊົນ ໄດ້ ເດີນຂະບວນປະທ້ວງຮຽກ ຮ້ອງອິດສະຫລະພາບ, ປະຊາ ທິປະໄຕພ້ອມກັນລຸກຮື້ຂຶ້ນຢຶດ ອຳນາດລົບລ້າງການປົກຄອງ ເກົ່າສ້າງຕັ້ງອຳນາດການປົກ ຄອງໃໝ່, ປະເທດໃໝ່ຄື: ສາ ທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ.

ເຫດການປະຫວັດສາດ ທີ່ໄດ້ຍົກມາບາງຕອນຂ້າງເທິງນີ້, ລ້ວນແລ້ວແຕ່ເປັນການສືບ ຕໍ່, ສານຕໍ່ຈາກຂະບວນການ 12 ຕຸລາ 1945 ກ່ຽວກັບເຫດ ການປະຫວັດສາດຂອງຊາວ ລາວເຮົາ.

ສະນັ້ນ, ພວກເຮົາລູກ ຫລານຜູ້ເກີດໃໝ່ໃຫຍ່ລຸນ ຄວນໄດ້ຈົດຈຳລຳລຶກ ແລະ ສຶກສາຮ່ຳຮຽນເພື່ອໃຫ້ເປັນ ມູນເຊື້ອຈາກມື້ນັ້ນຈຶ່ງມາ ຮອດມື້ນີ້.