ຍ້ອນເຫດໃດຈຶ່ງເອົາວັນທີ 7 ຕຸລາ ເປັນວັນຄູແຫ່ງຊາດລາວ ?

ໂດຍ: ລູກເມືອງພວນ

ວັນຄູແຫ່ງຊາດເປັນວັນແຫ່ງສັນຍາລັກຂອງຜູ້ທີ່ມີຄວາມຮູ້ ຄວາມສາມາດ ເຮັດໜ້າທີ່ການສິດສອນ, ຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ໄປສູ່ຄົນອື່ນ, ຜູ້ທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ແບບນີ້ ເອີ້ນວ່າ “ຄູ”. “ຄູ” ໝາຍເຖິງຜູ້ທີ່ເກັ່ງ, ມີຄວາມຊຳນິຊຳນານທາງດ້ານວິທະຍາສາດ, ວິທະຍາການ ຈົນກາຍເປັນຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ສຳນານງານ.

ທຸກໆຊາດລ້ວນແຕ່ມີວັນຄູແຫ່ງຊາດເປັນຂອງຕົນເອງ, ແມ່ນແຕ່ໂລກກໍມີວັນຄູຂອງໂລກ ຫຼື ວັນຄູສາກົນນັ້ນເອງ ຄືວັນທີ 20 ເດືອນພະຈິກ.

ຮອດມື້ນັ້ນ ຜູ້ທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ການສິດສອນ ຫຼື ຜູ້ທີ່ເອີ້ນວ່າຄູນັ້ນລ້ວນແຕ່ມີຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ, ມີໃບໜ້າຍິ້ມແຍ້ມແຈ່ມໃສ ເພາະວັນນັ້ນເປັນວັນທີ່ມີຄວາມໝາຍທາງດ້ານຊີວິດຈິດໃຈ ແລະ ມີຄວາມສຸກທີ່ສຸດຂອງຜູ້ເຮັດໜ້າທີ່ການສິດສອນ ສົ່ງຄວາມຮູ້, ໄດ້ຮັບການຊູກຽດສັກສີ ແລະ ໄດ້ຮັບຄຳຍ້ອງຍໍສັນລະເສີນຈາກທຸກຊັ້ນຄົນໃນສັງຄົມ, ດັ່ງທີ່ລາວເຮົາເຄີຍເວົ້າກັນວ່າ: ຄູຄື “ແມ່ພິມແຫ່ງຊາດ”, ຄູແມ່ນ “ພໍ່ແມ່ ຜູ້ທີ່ສອງຂອງເດັກ”, ຄູຄື “ເບົ້າຫຼໍ່ແຫ່ງດວງວິນຍານ” ຂອງຄົນຮຸ່ນໃໝ່…

ຄູ ຄືນັກຮົບໃນແຖວໜ້າຂອງສະໜາມຮົບການສຶກສາ, ຖ້າບໍ່ມີຄູ ສັງຄົມກໍຈະບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມຮູ້, ຄົນບໍ່ມີຄວາມຮູ້ສ້າງສາພັດທະນາບ້ານເມືອງບໍ່ໄດ້. ດັ່ງທີ່ປະທານ ໄກສອນພົມວິຫານກ່າວໄວ້ວ່າ: “ບໍ່ສາມາດທີ່ຈະຝາກຊະຕາກຳປະເທດຊາດໄວ້ກັບຄົນກືກໜັງສື ແລະ ບໍ່ມີລະບຽບວິໄນ”. ຖ້າມີຄູດີ ມີຈັນຍາບັນ ຈັນຍາທຳ  ພຽບພ້ອມກັບຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ ວິທະຍາການສູງ ຈະສ້າງຄົນລາວທີ່ມີຄຸນນະພາບທີ່ດີ, ກົງກັນຂ້າມຖ້າຄູອ່ອນທາງດ້ານວິທະຍາສາດ ວິທະຍາການ, ຂາດຈັນຍາບັນຈັນຍາທຳ ຜະລິດຕະພັນທີ່ອອກມາກໍບໍ່ມີຄຸນນະພາບ ຍິງໄປກ່ວານັ້ນຍັງຈະເປັນຜິດໄພໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດຢ່າງຍາວນານ.

ເພື່ອເປັນຂອງຂວັນຊິ້ນໂບແດງໃຫ້ແກ່ຄູ – ອາຈານຜູ້ທີ່ທຳການສິດສອນສຶກສາອົບຮົມຄົນຮຸ່ນໜຸ່ມ, ພັກ-ລັດ ຈຶ່ງໄດ້ມອບວັນທີ 7 ຕຸລາໃຫ້ເປັນ “ວັນຄູແຫ່ງຊາດ”.

ແຕ່ທຸກຄົນຈະສົນໃຈວ່າ: ຍ້ອນເຫດໃດຈຶ່ງເອົາວັນທີ 7 ຕຸລາມາເປັນວັນຄູແຫ່ງຊາດ? ປີ 1905 ປະເທດລາວຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນ ຝຣັ່ງ. ໃນເວລານັ້ນທົ່ວປະເທດມີໂຮງຮຽນພຽງ 2 ແຫ່ງຄື: ຢູ່ຫຼວງພະບາງ ແລະ ວຽງຈັນ. ຄົນລາວທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮຽນແມ່ນມີໜ້ອຍທີ່ສຸດ. ໃນຈຳນວນດັ່ງກ່າວໄດ້ມີຄົນລາວຊື່ ທ້າວ ຄຳ  ໄດ້ຮຽນຈົບຫ້ອງທີ I (ປ6), 1907 ທ້າວຄຳໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຮັບການອົບຮົມຄູ ຊຶ່ງຖືວ່າເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນປະຫວັດສາດຂອງຊາດລາວ ທີ່ໄດ້ມີການຈັດອົບຮົມຄູ, ພາຍຫຼັງການອົບຮົມສຳເລັດແລ້ວ ມາເຖິງວັນທີ 7 ຕຸລາ 1907 ທ້າວຄຳໄດ້ເລີ່ມເປັນຄູສອນຕົວຈິງ ຢູ່ທີໂຮງຮຽນສ້າງຄູສົງທີ່ວັດຈັນ.

ຍ້ອນເຫດຜົນດັ່ງກ່າວ ລັດຖະບານລາວຈຶ່ງໄດ້ເອົາວັນທີ 7 ຕຸລາຂອງແຕ່ລະປີເປັນວັນຄູແຫ່ງຊາດລາວ ນັ້ນເອງ.

ໃນນາມປະຊາຊົນລາວຄົນໜຶ່ງ, ຂໍຝາກຄຳອວຍພອນອັນປະເສີດເລີດລໍ້າມາຍັງບັນດາຄູ-ອາຈານ, ນັກຮົບການສຶກສາທຸກຖ້ວນໜ້າ, ເນື່ອງໃນໂອກາດວັນຄູແຫ່ງຊາດປີນີ້ ຈົ່ງມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ, ມີສະຕິປັນຍາແຫຼມຄົມ ເພື່ອສົ່ງຄວາມຮູ້ ແລະ ສົ່ງໃຈທີ່ຮັກຊາດອັນສູງສົ່ງຂອງນາຍຄູຄຳໄປໃຫ້ລູກຫຼານລາວ, ຂໍໃຫ້ຄູທຸກຖ້ວນໜ້າຈົ່ງມີຜົນສຳເລັດໃນພາລະກິດສ້າງຄົນເພື່ອອະນາຄົດຂອງປະເທດຊາດ, ມີຄວາມສຸກສ່ວນຕົວ ແລະ ຄອບຄົວທຸກປະການ.