ບາງບັນຫາກ່ຽວກັບການກັກຂັງ ແລະ ການປ່ອຍຕົວພາງ

ຢາກໃຫ້ທ່ານຜູ່ອ່ານເຂົ້າໃຈຕື່ມ ໃນກໍລະນີການກັກຂັງ ແລະ ການປ່ອຍຕົວພາງ ໃນຂະບວນການຂອງການດໍາເນີນຄະດີອາຍາຄວາມຈິງມັນກໍມີຫຼາຍຂັ້ນຫຼາຍຕອນ, ມີຫຼາຍອົງການທີ່ມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງຕາມພາລະບົດບາດ, ສິດ ແລະ ຫນ້າທີ່ຂອງຕົນ, ນັບແຕ່ເວລາໄດ້ຮັບການລາຍງານເຫດການ ຫຼື ນັບແຕ່ເວລາໄດ້ມີການຮ້ອງຟ້ອງ ຂອງຜູ້ຖືກເສຍຫາຍ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງກ່ຽວກັບການກະທໍາຜິດ, ມີການເຂົ້າມອບຕົວຂອງຜູ້ກະທໍາຜິດ, ພົບເຫັນຮ່ອງຮອຍຂອງການກະທໍາຜິດໂດຍອົງການສຶບສວນ-ສອບສວນ ຫຼື ອົງການໄອຍະການເປັນຕົ້ນມາ, ສະນັ້ນ, ພາຍຫລັງທີ່ໄດ້ຮັບການລາຍງານ ຫຼື ການແຈ້ງຄວາມກ່ຽວກັບເຫດການກະທໍາຜິດເຈົ້າຫນ້າທີ່ສືບສວນ-ສອບສວນອາດຈະໃຊ້ມາດຕະການຕ່າງໆເຊັ່ນ: ການກັກຕົວ, ການຈັບຕົວ, ການກັກຂັງພາງ, ການປ່ອຍຕົວພາງ ແລະ ມາດຕະການ ອື່ນໆທີ່ຈໍາເປັນຈໍານວນຫນຶ່ງ.

ສໍາລັບການກັກຂັງພາງ ແມ່ນການກັກຂັງຊົ່ວຄາວ ກ່ອນຕັດສິນຂອງສານທີ່ໃຊ້ໄດ້ຢ່າງເດັດຂາດ. ການກັກຂັງພາງຕ້ອງມີຄຳສັ່ງເປັນລາຍລັກອັກສອນ ຂອງອົງການໄອຍະການ ຫຼື ສານ ແລະ ຕ້ອງອີງໃສ່ເງື່ອນໄຂຕາມທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ຢູ່ໃນມາດຕາ 139 ຂອງກົດຫມາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີອາຍາ, ຖືກກັກຂັງພາງຕ້ອງໄປກັກຂັງ ໂດຍແຍກຕ່າງຫາກຈາກນັກໂທດ ແລະ ຕ້ອງຢູ່ໃນເງື່ອນໄຂທີ່ເຫມາະສົມ, ເພາະຍັງຖືວ່າຜູ້ກ່ຽວເປັນຜູ້ບໍລິສຸດຢູ່ເນື່ອງຈາກວ່າ ສານຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຕັດສິນ, ກໍານົດເວລາການກັກຂັງພາງໃຫ້ປະຕິບັດຕາມມາດຕາ 111 ຂອງກົດຫມາຍວ່າດ້ວຍການດໍາເນີນຄະດີອາຍາ ແລະ ໃຫ້ນັບເຂົ້າໃນເວລາການປະຕິບັດໂທດ.

ສ່ວນການປ່ອຍຕົວພາງ ແມ່ນການປ່ອຍຜູ້ຖືກຫງຊົ່ວຄາວ ກ່ອນການຕັດສີນຂອງສານ, ການປ່ອຍຕົວພາງຕ້ອງມີ ຄໍາສັ່ງເປັນລາຍລັກອັກສອນ ຂອງຫົວຫນ້າອົງການໄອຍະການ ຫຼື ສານ.

ໃນເວລາດໍາເນີນຄະດີຫົວຫນ້າອົງການໄອຍະການ ຫຼື ສານ ອາດຕົກລົງປ່ອຍຕົວທາງໂດຍຫນ້າທີ່ ຫຼື ປ່ອຍຕາມຄໍຮ້ອງຂໍຂອງຜູ້ຖືກຫາ, ອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ຜູ້ກ່ຽວສັງກັດຢູ່, ຜູ້ຕາງຫນ້າ, ຜົວ ຫຼື ເມຍ, ຜູ້ປົກຄອງ, ພໍ່, ແມ່ ຫຼື ຍາດພີ່ນ້ອງໃກ້ຊິດຂອງຜູ້ຖືກຫາກໍໄດ້.

ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ, ເພື່ອເຮັດໃຫ້ການປ່ອຍຕົວທາງດໍາເນີນໄປຢ່າງຖືກຕ້ອງນັ້ນ ກົດຫມາຍວ່າດ້ວຍ ການດໍາເນີນຄະດີອາຍາກໍໄດ້ກໍານົດເງື່ອນໄຂໄວ້ຢ່າງຈະແຈ້ງເພື່ອໃຫ້ມີຈຸດປະສົງໄດ້ປະຕິບັດດັ່ງນີ້:

1. ເປັນການກະທໍາຜິດໃນສະຖານໂທສານຸໂທດ ທີ່ກົດຫມາຍກໍານົດໂທດຕັດອິດສະລະພາບແຕ່ ສາມປີລົງມາ ຍົກເວັ້ນການກະທໍາຜິດທີ່ບໍ່ເຂັດຫຼາບ ຫຼື ເປັນອາຈີນ;
2. ມີຂໍ້ມູນ ຫຼື ພື້ນທີ່ທີ່ພາໃຫ້ເຊື່ອຫມັ້ນວ່າ ຜູ້ຖືກຫາ ຫຼື ຈໍາເລີຍ ຈະບໍ່ເອົາຕົວຫຼົບຫນີ, ຈະບໍ່ໄປທໍາລາຍຫຼັກຖານ, ຈະບໍ່ໄປກະທໍາຜິດໃຫມ່ອີກ, ຈະບໍ່ໄປທໍາຮ້າຍຜູ້ຖືກເສຍຫາຍ, ພະຍານ ຫຼື ຜູ້ຖືກຫາວະບໍ່ຖືກທໍາຮ້າຍຈາກຜູ້ອື່ນ. ໃນການປ່ອຍຕົວພາງຕາມຄໍາຮ້ອງຂໍ ຂອງຜູ້ຖືກຫາ, ອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ກ່ຽວສັງກັດຢູ່, ຜູ້ຕາງຫນ້າ, ຜົວ ຫຼື ເມຍ, ຜູ້ປົກຄອງ, ພໍ່ ຫຼື ແມ່ ຫຼື ຍາດພີ່ນ້ອງໃກ້ຊິດ ຂອງຜູ້ຖືກຫານັ້ນ ໃຫ້ວາງເງິນຄ້ໍາປະກັນຕາມແຕ່ລະກໍລະນີ.

ໃນກໍລະນີທີ່ຜູ້ຖືກປ່ອຍຕົວພາງຫາກເອົາຕົວຫຼົບຫນີຈາກການດໍາເນີນຄະດີ ເງິນທີ່ເອົາມາຄໍ້າປະກັນນັ້ນ ກໍຈະນໍາມາໃຊ້ແທນຄ່າເສຍຫາຍກ່ອນ, ຖ້າຍັງເຫຼືອຈາກການໃຊ້ແທນໃຫ້ຮີບເປັນຂອງລັດຕາມຄໍາຕັດສິນຂອງສານ, ຖ້າຜູ້ກ່ຽວຫາກປະຕິບັດພັນທະຢ່າງຖືກຕ້ອງ ແລະ ຄົບຖ້ວນຕາມເງື່ອນໄຂການປ່ອຍຕົວທາງແລ້ວເງິນທີ່ເອົາມາຄໍ້າປະກັນນັ້ນກໍຈະຖືສົ່ງຄືນໃຫ້ຜູ້ທີ່ນໍາມາຄໍ້າປະກັນ, ດັ່ງນັ້ນ, ຫາກບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງໃດຈະຂໍປ່ອຍຕົວຜູ້ ຖືກຫາ ຫຼື ຈໍາເລີຍຊຶ່ງເປັນລູກ, ເປັນຫຼານ, ເປັນຜົວ, ເປັນເມຍ, ເປັນຜູ້ທີ່ຢູ່ໃຕ້ການຄຸ້ມຄອງຂອງຕົນ ແມ່ນໃຫ້ປະຕິບັດຕາມທີ່ກົດຫມາຍໄດ້ກໍານົດໄວ້ນີ້ດ້ວຍ.

ໃນກໍລະນີຫາກຄໍາຮ້ອງຂໍປ່ອຍຕົວບໍ່ໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂຕ້ອງເຂົ້າໃຈວ່າ ການກະທໍາຜິດຂອງຜູ້ທີ່ຈະຂໍປ່ອຍຕົວນັ້ນ ບໍ່ແມ່ນການກະທໍາຜິດ ສະຖານໂທສານຸໂທດ (ໂທດສາມປີລົງມາ) ຫຼື ເປັນການກະທໍາຜິດສະຖານໂທນໂທດກໍຕາມ ຖ້າຫາກຜູ້ຂໍປ່ອຍຕົວພາງ ນັ້ນຫາກເປັນກະທໍາທີ່ ບໍ່ເຂັດຫຼາບ (ຫມາຍຄວາມວ່ຜູ້ກ່ຽວເຄີຍກະທໍາຜິດມາແລ້ວ ແລະ ສານໄດ້ຕັດສີນລົງໂທດຕັດອິດສະລະພາບອີກ ຍ້ອນລາວມີ ເຈດຕະນາໃຜກະທໍາຜິດອີກໃນສະຖານດຽວກັນ ຫຼື ຄ້າຍຄືກັນໃນກໍານົດເວລາ 5 ປີ ສໍາລັບໂທດຖານໂທສານຸໂທດ) ອົງການທີ່ ກ່ຽວຂ້ອງກໍຈະບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີການປ່ອຍຕົວທາງດີ.

ໂດຍ: ໄມ້ງັດ <vientiane mai>