ມາເຂົ້າໃຈຕື່ມກ່ຽວກັບຈັນຍາບັນຂອງນັກຂ່າວ
(ລະນຶກວັນສ້າງຕັ້ງສື່ມວນຊົນ ແລະ ພິມຈຳໜ່າຍ ຄົບຮອບ 70 ປີ)
ໂດຍ: ຂ. ຊານຸບານ
ບໍ່ວ່ານັກຂ່າວຂອງປະເທດໃດກໍລ້ວນແລ້ວແຕ່ມີຈັນຍາບັນສະເພາະຂອງຕົນ ແລະ ຮູ້ປະຕິບັດຕາມຖະແຫລງການສາກົນກ່ຽວກັບລະບຽບການ ແລະ ຄຸນສົມບັດຂອງນັກຂ່າວໃນການເຄື່ອນໄຫວເກັບກຳຂ່າວ, ນຳສະເໜີຂ່າວ ແລະ ການວິເຄາະບັນດາເຫດການໃດໜຶ່ງ, ນັກຂ່າວຜູ້ນັ້ນຕ້ອງຮູ້ເຄົາລົບນັບຖືຄວາມຈິງ ແລະ ຮູ້ເຫັນຄວາມເປັນຈິງຂອງຊຸມຊົນ. ນີ້ແມ່ນບົດບາດທຳອິດຂອງນັກຂ່າວ. ດັ່ງນັ້ນ ໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ນີ້ ເວລາໃດນັກຂ່າວກໍຕ້ອງຮູ້ປົກປ້ອງບັນດາຫລັກການເສລີພາບໃນການເກັບກຳຂໍ້ມູນ ແລະ ນຳສະເໜີຂ່າວດັ່ງກ່າວໃຫ້ມີຄວາມທ່ຽງທຳ ແລະ ຮັບປະກັນສິດການວິເຄາະວິຈານຢ່າງສະເໝີພາບ, ນັກຂ່າວມີພຽງຂຽນສິ່ງໃດທີ່ຕົນຮັບຮູ້ແຈ້ງເຖິງກົກເຫງົ້າຂອງເຫດການເທົ່ານັ້ນ.
ນັກຂ່າວບໍ່ໄດ້ປິດບັງສິ່ງໃດສິ່ງໜຶ່ງຂອງຂ່າວ ແລະ ບໍ່ຂຽນບິດເບືອນຄວາມເປັນຈິງຂອງເຫດການ, ນັກຂ່າວມີພຽງນຳໃຊ້ວິທີການອັນສົມເຫດສົມຜົນທີ່ສຸດ ເພື່ອເກັບກຳຂ່າວ, ຖ່າຍຮູບ ແລະ ການຊອກຮູ້ເອກະສານຕ່າງໆ ແລະ ນັກຂ່າວຕ້ອງມີຄວາມພະຍາຍາມທີ່ສຸດໃນການແກ້ຂ່າວຂອງທຸກເຫດການທີ່ໄດ້ລົງຂ່າວໃນຜະລິດຕະພັນຂອງຕົນ, ແຕ່ພາຍຫລັງມາເຫັນວ່າຂ່າວດັ່ງກ່າວບໍ່ຊັດເຈນ ແລະ ມີຄວາມຜິດພາດ, ນັກຂ່າວຕ້ອງຮູ້ຮັກສາຄວາມລັບຂອງວິຊາຊີບທີ່ພົວພັນເຖິງແຫລ່ງຂ່າວລັບຕ່າງໆ, ນັກຂ່າວຕ້ອງຮູ້ຄາດຄະເນລ່ວງໜ້າຕໍ່ສາເຫດທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ເກີດມີການຂັດແຍ່ງ ແລະ ແບ່ງແຍກກັນຍ້ອນສື່ມວນຊົນກໍ່ຂຶ້ນ ແລະ ຕ້ອງຮູ້ຫລີກລ່ຽງວຽກທີ່ຕົນເຮັດບໍ່ສົ່ງຜົນໃຫ້ເກີດມີການຈຳແນກສີຜິວ, ເພດ, ພາສາ, ສາສະໜາ, ທັດສະນະທາງດ້ານການເມືອງ ແລະ ທັດສະນະຕໍ່ກັບບັນຫາອື່ນໆທີ່ກ່ຽວພັນກັບຕົ້ນກຳເນີດຂອງຊາດ ແລະ ສັງຄົມ.
ນັກຂ່າວຕ້ອງຮັບຮູ້ ແລະ ເຂົ້າໃຈວ່າ ການກະທຳເຫລົ່ານີ້ແມ່ນການກະທຳທີ່ຜິດພາດຄື: ຄຸນສົມບັດຂອງການຂີດຂຽນ, ຂຽນບິດເບືອນຄວາມຈິງ ແລະ ມີລັກສະນະຮ້າຍແຮງໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີ, ກ່າວຫາທີ່ບໍ່ມີຄວາມຈິງ ແລະ ຮັບສິນບົນເພື່ອຂຽນ ແລະ ປົກປິດແຫລ່ງຂ່າວຕ່າງໆ. ນັກຂ່າວທີ່ດີຕ້ອງຮູ້ເຄົາລົບນັບຖືບັນດາຫລັກການດັ່ງກ່າວ ແລະ ຖືເປັນຊະຕາກຳຂອງຕົນ ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍຂອງແຕ່ລະປະເທດ ແລະ ນັກຂ່າວຕ້ອງກຳ ແລະ ຮັບຮູ້ແຈ້ງເຖິງສິດປະຕິບັດລະບຽບກົດໝາຍຂອງບຸກຄົນອື່ນ. ໃນຂອບເຂດກົດໝາຍລວມຂອງແຕ່ລະປະເທດ, ແຕ່ນັກຂ່າວຈະຮັບການຕັດສິນຄະດີທີ່ພົວພັນເຖິງວິຊາຊີບຂອງເຂົາເຈົ້າເທົ່ານັ້ນ ໂດຍບໍ່ຮັບການເຂົ້າມາຫຍຸ້ງກ່ຽວຂອງກຳລັງແຮງໃດໆ.
ກໍດັ່ງການນຳຂັ້ນສູງຂອງເຮົາເຄີຍແນະນຳສັ່ງສອນນັກຮົບສື່ມວນຊົນເຮົາມາຕະຫລອດວ່າ: ກຳລັງສື່ມວນຊົນຍາມໃດກໍຕ້ອງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ພັດທະນາຕົນເອງ ເພື່ອຍົກສູງຄວາມອາດສາມາດເຮັດໜ້າທີ່ເປັນກະບອກສຽງອັນແຫລມຄົມຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານໃນການເຜີຍແຜ່ແນວທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ລະບຽບກົດໝາຍຕ່າງໆລົງສູ່ປະຊາຊົນໃຫ້ກວ້າງຂວາງ ແລະ ທົ່ວເຖິງ ພ້ອມເປັນຜູ້ຊີ້ແຈງແນະນຳບັນຫາຕ່າງໆທີ່ເຫັນວ່າຍັງຂາດຕົກບົກຜ່ອງ ເພື່ອພ້ອມກັນປັບປຸງແກ້ໄຂ ແລະ ກະຕຸກຊຸກຍູ້ໃຫ້ວຽກງານນັ້ນໄດ້ດຳເນີນໄປດ້ວຍຜົນສຳເລັດສູງ. ເຖິງວ່າໃນຜ່ານມານີ້ ຖັນແຖວກຳລັງນັກຮົບສື່ມວນຊົນພວກເຮົາໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວ ນັບທັງດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບ, ສາມາດເຮັດຫລ້ອນໜ້າທີ່ຂອງຕົນເປັນຢ່າງດີ, ເປັນຂົວຕໍ່ລະຫວ່າງລັດ ແລະ ປະຊາຊົນນັບມື້ແໜ້ນແຟ້ນຂຶ້ນ, ສາມາດຕອບສະໜອງຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃຫ້ແກ່ສັງຄົມໄດ້ດີສົມຄວນ. ແຕ່ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ ກໍມີຫລາຍອັນທີ່ສື່ມວນຊົນລາວຈະຕ້ອງໄດ້ບືນຕົວພັດທະນາຕົນເອງໃຫ້ຫລາຍຂຶ້ນ ເຮັດແນວໃດຮັບປະກັນໄດ້ລັກສະນະຕໍ່ສູ້, ລັກສະນະສຶກສາອົບຮົມ ແລະ ຮູ້ສ່ອງແສງຄວາມຈິງ ເພື່ອສາມາດນຳຫາງສຽງຂອງສັງຄົມໄດ້ ແລະ ພ້ອມນັ້ນກໍຕ້ອງຮູ້ປົກປ້ອງ, ສະກັດກັ້ນການໂຄສະນາບິດເບືອນໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີຂອງຜູ້ບໍ່ຫວັງດີຕໍ່ປະເທດຊາດເຮົາໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນສູງຂຶ້ນ. ແຕ່ຢາກເຮັດໄດ້ແນວນັ້ນ ຖັນແຖວກຳລັງສື່ມວນຊົນລາວເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ສ້າງຕົນເອງໃຫ້ເປັນຜູ້ຮູ້ຂີດຂຽນທີ່ດີ, ຮູ້ສະແດງອອກ ແລະ ມີວາທະສິນທີ່ຍອດຢ້ຽມ, ຮູ້ວິເຄາະວິໄຈບັນຫາໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງແມ້ນຢຳ, ວ່ອງໄວທັນເຫດການ ແລະ ແຫລມຄົມກວ່າເກົ່າ, ສາມາດປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນການໂຄສະນາຕ້ານບັນດາຖ້ອຍທຳນອງໃສ່ຮ້າຍປ້າຍສີ ແລະ ທັດສະນະຜິດພາດ, ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫລວງ ແລະ ສິ່ງຫຍໍ້ທໍ້ຕ່າງໆໃນສັງຄົມ, ຕັ້ງໜ້າປຸກລະດົມນ້ຳໃຈຮັກຊາດ ຮັກລະບອບໃໝ່ຂອງປະຊາຊົນຊັ້ນຄົນຕ່າງໆ, ເປັນເຈົ້າການສຸມໃສ່ກໍ່ສ້າງ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດດຳເນີນພາລະກິດປ່ຽນແປງໃໝ່ ເພື່ອຈຸດໝາຍປະເທດຊາດເຂັ້ມແຂງ, ປະຊາຊົນຮັ່ງມີຜາສຸກ, ສັງຄົມມີປະຊາທິປະໄຕ ແລະ ສີວິໄລຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ.
