ເປັນຫຍັງໃຊ້ລີງຂຶ້ນເກັບໝາກພ້າວ ຈຶ່ງເປັນເລື່ອງໃຫຍ່ໃນອັງກິດ
ການໂຈະການຈຳໜ່າຍຜະລິດຕະພັນໝາກພ້າວຈາກໄທຂອງເຄືອຂ່າຍຂາຍສົ່ງຊັ້ນນຳໃນສະຫະຣາຊະອານາຈັກ ຫລັງຂໍ້ກ່າວຫາເລື່ອງການ “ທໍລະມານລີງ” ໃນອຸດສາຫະກຳໝາກພ້າວໄທ ຄືຕົວຢ່າງຫລ້າສຸດທີ່ສະທ້ອນຄວາມຕື່ນຕົວຂອງປະຊາຊົນໃນສະຫະຣາຊະອານາຈັກ ແລະ ປະເທດຕາເວັນຕົກອື່ນໆ ໃນເລື່ອງສະຫວັດດິພາບສັດ, ສະພາບແວດລ້ອມ ແລະ ສິດທິມະນຸດ.
ຄົນອັງກິດຕື່ນຕົວກັນຫລາຍໃນເລື່ອງບັນຫາສະພາບໂລກຮ້ອນ ເຮັດແນວໃດຈະຫລຸດການທຳລາຍສິ່ງແວດລ້ອມ, ຫລຸດການປ່ອຍກາກບອນອອກສູ່ຊັ້ນບັນຍາກາດ, ຫລຸດຂີ້ເຫຍື້ອ, ຫລຸດການໃຊ້ປລາສະຕິກ, ຫລຸດການບຽດບຽນສັດ ໂດຍບໍ່ຈຳເປັນ.
ຄົນລຸ້ນໃໝ່ຈຳນວນຫລາຍເລືອກຫັນມາບໍລິໂພກອາຫານຈາກພືດ, ງົດຊີ້ນສັດ ແລະ ຜະລິດຕະພັນນົມຈາກສັດເດັດຂາດ ຫລື ເອີ້ນວ່າ: “ຊາວວີແກນ” ເພາະເບິ່ງວ່າ: ການລ້ຽງສັດໃຫຍ່ເພື່ອບໍລິໂພກຊີ້ນ ແລະ ນົມເປັນການທຳລາຍຊັ້ນບັນຍາກາດໂລກ ບວກກັບເຫດຜົນທາງສຸຂະພາບ ແລະ ສິນລະທຳ.
ສ່ວນກຸ່ມຄົນທີ່ຍັງບໍລິໂພກຊີ້ນສັດຢູ່ ກໍຄຳນຶງເຖິງສະຫວັດດິພາບຂອງສັດ ນັບແຕ່ການລ້ຽງໄປຈົນເຖິງຂັ້ນຕອນການຂ້າ, ຄວາມຍືນຍົງຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ລວມທັງສະຫວັດດິພາບ ແລະ ສະຫວັດດີການຂອງຄົນທີ່ຢູ່ໃນຂະບວນການຜະລິດທັງໝົດ ນັບແຕ່ລູກເຮືອປະມົງ, ກຳມະກອນແກະກຸ້ງ ໄປຈົນເຖິງພະນັກງານຂອງບໍລິສັດຕ້ອງໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງຕາມກົດໝາຍ.
ກະທິ, ນ້ຳໝາກພ້າວສົດ ແລະ ນ້ຳມັນໝາກພ້າວ ຖືເປັນອາຫານທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມໃນຜູ້ບໍ່ບໍລິໂພກຊີ້ນສັດເດັດຂາດ ຫລື ຊາວວີແກນ ແລະ ຜູ້ຮັກສຸຂະພາບ ເຊິ່ງເປັນຜະລິດຕະພັນຈາກພືດທີ່ມີຄຸນຄ່າທາງອາຫານ ແລະ ໃຊ້ເປັນຜະລິດຕະພັນທົດແທນນົມໃນບາງໂອກາດ.
ເມື່ອອາຫານທີ່ຖືກເບິ່ງວ່າ: “ສະອາດ” ບໍ່ບຽດບຽນຊີວິດສັດ ມາຖືກກ່າວຫາວ່າ: “ທໍລະມານສັດ” ຈຶ່ງກາຍເປັນຂ່າວໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ.
ທັນທີທີ່ກຸ່ມປົກປ້ອງສະຫວັດດິພາບສັດ “ພີຕາ” ອອກມາກ່າວຫາອຸດສາຫະກຳໝາກພ້າວຂອງໄທ ໃນວັນທີ 3 ກໍລະກົດ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຊຸບເປີມາເກັດອັງກິດຍົກເລີກຂາຍສິນຄ້າຜະລິດຕະພັນແປຮູບຈາກໝາກພ້າວນຳເຂົ້າຈາກໄທ ໂດຍມີການລະບຸຊື່ຂອງຍີ່ຫໍ້ສິນຄ້າຂອງນ້ຳໝາກພ້າວ ແລະ ນ້ຳມັນໝາກພ້າວ.
ຣອຍເຕີລາຍງານອີກວ່າ: ວອລມາຣ໌ທ ຍັກໃຫຍ່ຂາຍສົ່ງຂອງອາເມລິກາ ເຊິ່ງເປັນເຈົ້າຂອງຊຸບເປີມາເກັດແອສດາ (Asda) ຜູ້ຄອງສ່ວນແບ່ງຕະຫລາດອັນດັບ 3 ໃນສະຫະຣາຊະອານາຈັກ ໄດ້ນຳເອົາຜະລິດຕະພັນຍີ່ຫໍ້ອາລອຍດີ ແລະ ຊາວເກາະ ອອກຈາກການຂາຍຊົ່ວຄາວໃນລະຫວ່າງການສອບສວນກໍລະນີດັ່ງກ່າວ.
ກ່ອນທີ່ໄທກາຍເປັນ “ຈຳເລີຍ” ເລື່ອງລີງເກັບໝາກພ້າວ, ອຸດສາຫະກຳປາມນ້ຳມັນຢູ່ອິນໂດເນເຊຍກໍເປັນ “ຜູ້ຮ້າຍ” ໃນສາຍຕານັກອະນຸລັກ.
ນ້ຳມັນປາມ ເປັນສິນຄ້າທີ່ຄົນອັງກິດເບິ່ງດ້ວຍສາຍຕາບໍ່ດີ ແລະ ຕ້ອງລະມັດລະວັງຕໍ່ຂະບວນການຜະລິດຂອງຜະລິດຕະພັນນີ້ ເນື່ອງຈາກຂ່າວລົບຫລາຍເລື່ອງ. ມີການວິໄຈລະບຸວ່າ: ຂະບວນການຜະລິດນ້ຳມັນປາມມີສ່ວນໃນການທຳລາຍປ່າ. ຈາກສະຖິຕິພົບວ່າ: ເນື້ອທີ່ປ່າເຊື່ອມໂຊມລະຫວ່າງປີ 1990-2008 ເກີດຈາກການລຸກບຸກ, ໂຄ້ນ, ຈູດປ່າ ເພື່ອປູກປາມນ້ຳມັນ, ທຳລາຍພັນໄມ້, ທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງສັດປ່າເຊັ່ນ: ອຸລັງອຸຕັງ, ແຮດ, ຊ້າງ, ເສືອ ແລະ ເຮັດໃຫ້ປ່າສູນເສຍຄວາມຫລາກຫລາຍທາງຊີວະພາບ.
ທະນາຄານກາງຂອງອັງກິດເຄີຍຄິດຈະໃຊ້ນ້ຳມັນປາມມາເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງການພິມທະນະບັດ 20 ປອນ ຊະນິດໃໝ່ແທນໄຂມັນຈາກສັດທີ່ຖືກກຸ່ມສາສະໜາຕໍ່ຕ້ານ, ແຕ່ຕ້ອງປ່ຽນໃຈເມື່ອມີຄຳແນະນຳຈາກການວິໄຈທີ່ລະບຸວ່າ: “ການຈູດປ່າເພື່ອປັບເນື້ອທີ່ປູກປາມນ້ຳມັນໄດ້ປ່ອຍກາກບອນໄດອອກໄຊອອກມາໃນລະດັບສູງໃນຊັ້ນບັນຍາກາດ ເຊິ່ງເປັນຜົນເສຍຕໍ່ການປ່ຽນແປງຂອງສະພາບອາກາດ”.
ບັນຫາໝອກຄວັນຄັ້ງໃຫຍ່ຢູ່ສິງກະໂປໃນເດືອນມິຖຸນາ 2013 ເຊື່ອວ່າມາຈາກໝອກຄວັນຂອງການຈູດປ່າຄັ້ງໃຫຍ່ຢູ່ອິນໂດເນເຊຍ ເພື່ອການປູກປາມນ້ຳມັນ. ເຖິງວ່າເປັນຜູ້ຮ້າຍ ນັກອະນຸລັກນິຍົມຍັງຍອມຮັບວ່າ: ປາມນ້ຳມັນມີປະໂຫຍດຕໍ່ມະນຸດຫລາຍ, ໃຊ້ເປັນສ່ວນປະກອບໃນສິນຄ້າຫລວງຫລາຍ ນັບແຕ່ເຂົ້າໜົມ ໄປຈົນເຖິງເຄື່ອງສຳອາງ, ເປັນພືດທີ່ບໍ່ຕ້ອງໃສ່ປຸ໋ຍເຄມີ ຫລື ຢາຂ້າແມງໄມ້ຫລາຍ, ເປັນກິດຈະການທີ່ສ້າງວຽກໃຫ້ຄົນນັບລ້ານ.
ຈາກຄຸນປະໂຫຍດຫລວງຫລາຍ ຜູ້ຜະລິດສິນຄ້າ ແລະ ຮ້ານຂາຍສົ່ງໃນສະຫະຣາຊະອານາຈັກຈຶ່ງເລືອກຈະກວດສອບຂະບວນການນັບແຕ່ຕົ້ນທາງວ່ານ້ຳມັນປາມທີ່ຊື້ມານັ້ນສ້າງຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ຫລື ບໍ່, ແຕ່ຍັງມີຄຳຖາມວ່າ: ກວດສອບໄດ້ຫລາຍຊໍ່າໃດ.
ພີຕາລະບຸໃນເອກະສານຖະແຫລງຂ່າວທີ່ສົ່ງເຖິງສື່ໄທວ່າ: ພີຕາສຳຫລວດພົບລີງທີ່ຖືກກັກຂັງ ແລະ ບັງຄັບໃຫ້ຂຶ້ນເກັບໝາກພ້າວຈາກຕົ້ນປະມານ 50 ແຫ່ງ.
ທີມງານຂອງພີຕາໄດ້ຖ່າຍຮູບລີງນ້ອຍທີ່ຖືກລ່າມດ້ວຍໂສ້ເສັ້ນສັ້ນ ແລະ ຖືກບັງຄັບໃຫ້ແລ່ນເປັນວົງມົນ ຖືກຈັບໃສ່ກົງແຄບທີ່ວາງຕາກຝົນ ແລະ ບັງຄັບຂຶ້ນຕົ້ນໄມ້ໃນລະດູເກັບກ່ຽວໝາກພ້າວ ເພື່ອຫລຸດແຮງງານຄົນ.
ພີຕາເລີ່ມສືບສວນຂໍ້ມູນຄວາມຈິງ ແລະ ໄປທ່ຽວຊົມໂຮງຮຽນຝຶກຫັດລີງ 4 ແຫ່ງ ແລະ ການແຂ່ງຂັນລີງເກັບໝາກພ້າວອີກ 1 ແຫ່ງ ເຊິ່ງລູກລີງຈະຖືກພາກຈາກແມ່ແຕ່ຍັງນ້ອຍ ແລະ ຖືກບັງຄັບໃຫ້ເກັບໝາກພ້າວຈາກຕົ້ນເພື່ອອຸດສາຫະກຳໝາກພ້າວສົ່ງອອກໄປທົ່ວໂລກ. ພີຕາສັງເກດວ່າລີງເຫລົ່ານັ້ນສະແດງພຶດຕິກຳການເຮັດຊ້ຳໆ ເຊິ່ງສະແດງວ່າມັນກຳລັງມີຄວາມຄຽດ.
ລີງທີ່ຖືກລ່າມໄວ້ໂຕໜຶ່ງຄຽດຈົນກັດຫາງຕົນເອງ, ສ່ວນອີກໂຕໜຶ່ງຮ້ອງໂຮແບບຄວບຄຸມອາລົມບໍ່ໄດ້ຂະນະທີ່ມັນພະຍາຍາມແລ່ນໜີການຝຶກອັນໂຫດຮ້າຍ ແລະ ອີກໂຕໜຶ່ງຢູ່ໃນກົງຊັ່ນກົງຊ້ຳແລ້ວຊ້ຳອີກດ້ວຍຄວາມສິ້ນຫວັງທີ່ຈະໜີໄປໃຫ້ພົ້ນຈາກກົງນີ້. ລີງເຫລົ່ານັ້ນຍັງຖືກລ່າມໄວ້ກັບຢາງຕີນລົດເກົ່າ ໃກ້ຖັງຂີ້ເຫຍື້ອ.
