ຕ້ານໂຄວິດຕິດພັນເຝົ້າລະວັງພາຍຸເຂດຮ້ອນ

ໂດຍ: ທິດກໍ່າ

ຍັງອີກບໍ່ພໍເທົ່າໃດວັນ, ໄລຍະເຮັດສົງຄາມຕ້ານໂຄວິດ-19 ກໍຈະໝົດວາລະຄັ້ງທີສອງ ຄືແຕ່ວັນທີ 20 ເມສາ ຫາວັນທີ 3 ພຶດສະພາ 2020. ເມື່ອຮອດກຳນົດນີ້ແລ້ວ ຖ້າປະເທດເຮົາບໍ່ປາກົດມີຜູ້ຕິດເຊື້ອເພີ່ມຂຶ້ນອີກ ກໍຖືວ່າພວກເຮົາໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຢ່າງຍິ່ງໃຫຍ່ໃນຍຸກປະຫວັດສາດໃນການເຮັດເສິກສົງຄາມຕ້ານໂຄວິດ-19 ທີ່ມາລ້າງຜານຊີວິດອິນຊີຂອງມວນມະນຸດໃນໂລກ. ເຫັນໄດ້ຈາກສະຖິຕິນັບແຕ່ວັນທີ 13 ເມສາ 2020 ເປັນຕົ້ນມາຮອດວັນທີ 24 ເມສາຜ່ານມານີ້, ເຫັນວ່າປະເທດເຮົາຍັງປອດບໍ່ທັນມີຜູ້ຕິດເຊື້ອເພີ່ມຕື່ມອີກຈາກຈຳນວນ 19 ຄົນໃນເມື່ອກ່ອນ ແລະ ມາຮອດປັດຈຸບັນໄດ້ປິ່ນປົວໃຫ້ຫາຍດີໄປແລ້ວ 4 ຄົນ ເຫລືອພຽງ 15 ຄົນເທົ່ານັ້ນ. ກໍດັ່ງທຸກຄົນໄດ້ຮັບຮູ້ນຳກັນແລ້ວວ່າ: ພະຍາດໂຄວິດ-19 ເປັນເຊື້ອພະຍາດສາຍພັນໃໝ່ ເກີດຂຶ້ນມາໃໝ່ ແລະ ຍັງບໍ່ທັນມີຂໍ້ມູນຢ່າງຊັດເຈນວ່າມັນເກີດຂຶ້ນຈາກຫຍັງແທ້, ມີຕົ້ນເຫດທີ່ໄປທີ່ມາແນວໃດ, ມາຈາກຄົນ ຫລື ຈາກສັດ ຍັງບໍ່ມີກຸ່ມນັກວິທະຍາຊາດໃດໃນໂລກມາຢັ້ງຢືນເຖິງຕົ້ນເຫດຂອງເຊື້ອພະຍາດນີ້ຢ່າງຈະແຈ້ງ.

ແນວໃດກໍຕາມ, ເຊື້ອພະຍາດຊະນິດນີ້ມັນກໍເກີດຂຶ້ນແລ້ວ, ມີຄົນຕິດໃນທົ່ວໂລກເຖິງ 2 ລ້ານກວ່າຄົນໄປແລ້ວ. ນອກນັ້ນ ຍັງຂ້າຄົນຕາຍໄປຫລາຍໝື່ນຫລາຍແສນຄົນ, ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ຍັງທຳລາຍເສດຖະກິດຂອງໂລກຢ່າງມະຫາສານຫລາຍຕື້ຫລາຍໂກດ. ສຳລັບ ສປປ ລາວຂອງພວກເຮົາ ກໍຖືກຜົນກະທົບຢ່າງໃຫຍ່ຫລວງຈົນເຖິງຂັ້ນປິດຊາຍແດນ, ປິດການພົວພັນລະຫວ່າງປະເທດ, ປິດການສັນຈອນທຸກຢ່າງ, ປິດການທຳງານ, ປິດການຄ້າການຂາຍສິນຄ້າບາງປະເທດ, ປິດການຜະລິດທຸກຢ່າງກ້າວໄປເຖິງປິດບ້ານ, ປິດເມືອງ, ປິດແຂວງ ແລະ ປິດປະເທດໂດຍລວມ. ເມື່ອເປັນດັ່ງທີ່ວ່ານີ້ ກໍສະແດງວ່າບໍ່ມີລາຍຮັບມີແຕ່ລາຍຈ່າຍເປັນສ່ວນໃຫຍ່, ຖ້າຫາກແກ່ຍາວດົນໄປເທົ່າໃດກໍຍິ່ງອຶດຢາກ, ອຶດຢູ່ອຶດກິນ, ເກີດການຫິວໂຫຍ, ເກີດປາກົດການຫຍໍ້ທໍ້ໃນສັງຄົມ, ຂີ້ລັກມັກຈົກ, ເກີດປຸ້ນຈີ້ຂ້າເຈົ້າເອົາຂອງ ຍ້ອນຄວາມຫອດຫວິວອຶດຢາກ, ຄວາມກະຫາຍຂອງຄົນໃນແຕ່ລະປະເທດ ຈົນກໍ່ໃຫ້ເກີດການຈາລະຈົນເສິກກາງເມືອງກໍເປັນໄປໄດ້. ນີ້ລະຄືໄພພິບັດຈາກໂຣຄາພະຍາດ ແລະ ໄພພິບັດຕ່າງໆຂອງມວນມະນຸດທີ່ພວມຜະເຊີນ ແລະ ຈະຜະເຊີນເຫັນຫລາຍອັນຫລາຍຢ່າງໃນຂັ້ນຕໍ່ໄປ.

ແນວໃດກໍຕາມ, ໃນຊ່ວງລະດູແລ້ງຕໍ່ໃສ່ລະດູຝົນນີ້ ສິ່ງທີ່ເຮົາບໍ່ຄວນປະໝາດອີກຢ່າງໜຶ່ງ ແລະ ໃຫ້ພາກັນເຝົ້າລະວັງຢ່າງໃກ້ຊິດນັ້ນກໍຄືພາຍຸລະດູຮ້ອນທີ່ຈະມາທຳລາຍເຜົາຜານຊີວິດອິນຊີຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າເຮົາ. ດັ່ງໃນມື້ວັນທີ 21 ເມສາ 2020 ເວລາປະມານ 17 ໂມງ 30 ນາທີ ໄດ້ມີພາຍຸລະດູຮ້ອນພັດຖະຫລົ່ມບ້ານຫ້ວຍ ເມືອງຕຸ້ມລານ ແຂວງສາລະວັນ ຈົນເຮັດໃຫ້ເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງເສຍຫາຍຫລາຍຫລັງ. ນອກຈາກນັ້ນ ຍັງມີຜູ້ໄດ້ຮັບບາດເຈັບ 5 ຄົນ ແລະ ເສຍຊີວິດອີກ 1 ຄົນ. ຍັງບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ ນັບແຕ່ເດືອນມີນາ 2020 ເປັນຕົ້ນມາ ຍັງມີຫລາຍບ້ານ, ຫລາຍເມືອງໃນທົ່ວປະເທດໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກພາຍຸລະດູຮ້ອນ ເປັນຕົ້ນມີລົມພັດແຮງ, ຝົນຕົກແຮງ, ໝາກເຫັບກ້ອນໃຫຍ່ໆຕົກໃສ່ຫລັງຄາເຮືອນຊອດທະລຸຈົນບໍ່ສາມາດໃຊ້ການໄດ້. ໄປພ້ອມກັນນີ້ ຍັງເກີດມີຕົ້ນໄມ້ຫລັກ, ເສົາໄຟຟ້າລົ້ມທັບເສັ້ນທາງ, ຜົນລະປູກຂອງປະຊາຊົນລົ້ມລະລາຍເສຍຫາຍເດຍລະດາດໃນຫລາຍພື້ນທີ່.

ໃນຍຸກສະໄໝນີ້ ເອີ້ນວ່າ ຍຸກໂລກາພິວັດ ເປັນຍຸກທີ່ໂລກມີການປ່ຽນແປງດ້ານທຳມະຊາດ ແລະ ສັງຄົມໄປຫລາຍຢ່າງ ເຊິ່ງພວກເຮົາບໍ່ສາມາດຄາດຄະເນໄວ້ລ່ວງໜ້າໄດ້ຢ່າງແມ້ນຢຳ. ບັນດາສິ່ງການ ແລະ ປາກົດການທີ່ເກີດມາໃນຍຸກນີ້ມັນກໍມີທັງອັນດີ ແລະ ອັນຮ້າຍ. ວິວັດທະນາການຂອງມະນຸດເຮົາກໍຕ້ອງໄດ້ປ່ຽນແປງໄປຕາມກາລະເທສະ ເຊິ່ງວິວັດທະນາການດັ່ງກ່າວຍິ່ງນັບມື້ໄດ້ຮັບການພັດທະນາໄປຕາມຍຸກຕາມສະໄໝໃນການດຳລົງຄົງຕົວຂອງຄົນເຮົາ ແລະ ວິຖີຊີວິດທີ່ເປັນພື້ນຖານດ້ານວັດທະນະທຳ-ສັງຄົມ ແລະ ເຕັກນິກວິທະຍາສາດ ຈຶ່ງສາມາດຢູ່ລອດໄດ້ໃນຍຸກທີ່ໂລກມີການປ່ຽນແປງ.

ສຳລັບປະເທດຊາດບ້ານເມືອງຂອງພວກເຮົາແລ້ວອີງໃສ່ພູມສັນຖານທີ່ບໍ່ມີດ້ານໃດຕິດກັບທະເລ ຫລື ມະຫາສະໝຸດ ມີຫລາຍອັນຫລາຍຢ່າງເປັນສິ່ງເອື້ອອຳນວຍບໍ່ຕົກຢູ່ໃນຊາຕາກຳແຫ່ງໄພພິບັດອັນມະຫຶມາ ເປັນຕົ້ນຄື້ນສຶນາມິ, ແຜ່ນດິນຍະ, ແຜ່ນດິນໄຫວ ແລະ ໄພພິບັດທີ່ເປັນອັນຕະລາຍອື່ນໆ. ສະນັ້ນ ພວກເຮົາຕ້ອງພູມໃຈທີ່ເກີດມາເປັນຄົນລາວ, ຜືນແຜ່ນດິນລາວ, ຮັປະເທດລາວ, ແຕ່ທຸກສິ່ງຢ່າງພວກເຮົາກໍບໍ່ຄວນປະໝາດຈົນເກີນໄປ ເພາະໄພພິບັດນັ້ນມັນບໍ່ໄດ້ບອກລ່ວງໜ້າຢ່າງຈະແຈ້ງຊັດເຈນ.