ພ້ອມກັນຕ້ານວິກິດໂຄວິດ-19
ໂດຍ: ທິດກໍ່າ
ເຖິງວ່າປະເທດເຮົາຍັງບໍ່ທັນມີໃຜຕິດເຊື້ອໄວຣັສສາຍພັນໃໝ່ນີ້ (ໂຄວິດ-19) ແຕ່ສິ່ງສຳຄັນພວກເຮົາກໍບໍ່ຄວນພາກັນປະໝາດ ເພາະເຊື້ອພະຍາດມັນບໍ່ເຂົ້າຂ້າງອອກຂາໃຜ ເພາະປະເທດເຮົາກັບ ສປ ຈີນ ມີຊາຍແດນຕິດຈອດກັນ, ປະຊາຊົນສອງປະເທດໄດ້ທ່ອງທ່ຽວໄປມາຄ້າຂາຍຢ່າງບໍ່ຂາດໄລຍະ. ໃນຍຸກນີ້ ຄົນຈີນໄດ້ເຂົ້າມາເຮັດທຸລະກິດການງານຢູ່ລາວເຮົາມີຈຳນວນຫລວງຫລາຍພໍສົມຄວນ ເພາະສະນັ້ນ ຖ້າເວົ້າເຖິງຄວາມສ່ຽງໃນການຕິດເຊື້ອພະຍາດມັນກໍສູງ. ຈຸດດີທາງສະຖານະພາບ ແລະ ພູມສັນຖານຂອງປະເທດເຮົານັ້ນເປັນປະເທດນ້ອຍ, ພົນລະເມືອງໜ້ອຍ, ຄວາມແອອັດຂັດສົນຍັງມີໜ້ອຍຖ້າທຽບໃສ່ບ້ານເພິ່ນມີພົນລະເມືອງເປັນຕື້ໆ. ອີກປະການໜຶ່ງ ປະເທດຊາດຂອງພວກເຮົານັ້ນ ສະພາບດິນຟ້າອາກາດຍັງຂ້ອນຂ້າງສົດໃສ ຍ້ອນມີທຳມະຊາດ, ພູຜາປ່າໄມ້, ຫ້ວຍນ້ຳລຳເຊ, ດິນດອນຕອນຫຍ້າອຸດົມສົມບູນ. ສິ່ງເຫລົ່ານີ້ລະເປັນເງື່ອນໄຂໃຫ້ສະພາບດິນຟ້າອາກາດສະອາດ, ສົດຊື່ນບໍລິສຸດ ສົມທົບກັບຮີດຄອງປະເພນີວັດທະນະທຳຂອງຄົນລາວ, ເຊື້ອຊາດລາວໄດ້ເປັນເງື່ອນໄຂໃຫ້ໂຣຄາພະຍາດຕ່າງໆເຫີນຫ່າງຈາກຄົນລາວບໍ່ຫລາຍກໍໜ້ອຍ. ຄາດວ່າໃນອະນາຄົດຕໍ່ໜ້າ ຖ້າຄົນລາວເຮົາທຸກຄົນຫາກພ້ອມກັນອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງມັນຂຶ້ນມາຄຽງຄູ່ກັບການດຳລົງຄົງຕົວຂອງຄົນລາວ ມັນກໍຍິ່ງໝັ້ນຄົງ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ຊີວິດອິນຊີຂອງຄົນລາວເຮົາອາຍຸຍືນຍາວນານ.
ແນວໃດກໍຕາມ, ເມື່ອກ່າວເຖິງໂຣຄາພະຍາດທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຍຸກນີ້ ມັນສັບມະປິທັງສັບສົນວຸ້ນວາຍໄປທົ່ວໂລກ. ອັນສາເຫດກໍຍ້ອນມະນຸດເຮົາສ້າງຂຶ້ນມາເອງ ເປັນຕົ້ນໃຊ້ສານເຄມີເຂົ້າໃນການຜະລິດ, ໃຊ້ສານກະຕຸ້ນຕ່າງໆເຂົ້າໃນອາຫານການກິນ, ປະປ່ອຍສະພາບຄວາມເປິະເປື້ອນເໜົ່າເໝັນຕາມສະຖານທີ່ສາທາລະນະ ແລະ ກໍລະນີອື່ນໆ. ນອກຈາກນັ້ນ ການຜະລິດວັດຖຸສິ່ງຂອງ, ຜະລິດສາດຕຣາອາວຸດມາລ້າງຜານກັນບາງຢ່າງກໍຈຳເປັນໄດ້ນຳໃຊ້ສານເຄມີມາເປັນຫລັກ. ເມື່ອຜະລິດແລ້ວກໍນຳໄປທົດລອງ ແລະ ຈາກຫລາຍກໍລະນີ, ຫລາຍອັນພັນຢ່າງຈົນເຮັດໃຫ້ໂລກທີ່ພວກເຮົາອາໄສຢູ່ຮ້ອນຮົນອົນທະການຈົນເຮັດໃຫ້ຊັ້ນບັນຍາກາດເຕັມໄປດ້ວຍພະຍາດ. ຈາກສິ່ງຕ່າງໆທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງນີ້ ເປັນເງື່ອນໄຂໃຫ້ໂລກເຮົາເກີດພະຍາດບາດເຍົາຊະນິດຕ່າງໆຕາມຂະບວນວິວັດຂອງການພັດທະນາ. ກໍດັ່ງມີເຊື້ອພະຍາດຊະນິດໃໝ່ໂຄໂຣນາ ຫລື ອັນທີ່ເອີ້ນວ່າ: ໂຄວິດ-19 ນີ້ເອງ.
ແນວໃດກໍດີ, ສຳລັບປະເທດລາວ, ຄົນລາວເຮົາທີ່ຍັງປອດກ່ຽວກັບພະຍາດນີ້, ພວກເຮົາກໍຈົ່ງພ້ອມກັນຫລີກລ່ຽງ ແລະ ຕ້ານພະຍາດດັ່ງກ່າວໃຫ້ພົ້ນຈາກວິກິດຄັ້ງນີ້ໃຫ້ມີຄວາມປອດໄພສູງສຸດ. ສ່ວນຮູບການ, ວິທີການຫລີກລ່ຽງ ແລະ ຕ້ານພະຍາດດັ່ງກ່າວມັນກໍຂຶ້ນກັບຕົວເຮົາເອງເປັນຫລັກ ເປັນຕົ້ນຮັກສາສຸຂະພາບດ້ວຍການອອກກຳລັງກາຍເປັນປົກກະຕິ, ອາບນຳເຊົ້າສວຍແລງ, ໝັ່ນລ້າງຕີນມືດ້ວຍນ້ຳຢາທີ່ມີຄຸນນະພາບ, ກິນອາຫານທີ່ສະອາດປອດສານພິດຖືກເວລາ, ຜັກຜ່ອນໃຫ້ຖືກຍາມ, ນອນໃຫ້ຖືກເວລາ, ຮັກສາສິນພາວະນາເທົ່າທີ່ເຮັດໄດ້. ນອກຈາກນັ້ນ ຢູ່ຕາມບໍລິເວນເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງຕ້ອງທຳຄວາມສະອາດ, ປອດໂປ່ງສົດໃສໄຮ້ຄວາມເປິະເປື້ອນ, ກິ່ນສາບເໝັນ ອັນຈະເປັນບໍ່ເກີດຂອງພະຍາດບາດເຍົາຕ່າງໆ. ຕາມແຫລ່ງຂ່າວຈາກຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງເພິ່ນບອກວ່າ: ເຊື້ອໂຣກສາຍພັນໃໝ່ໂຄວິດ-19 ຢ້ານຄວາມສະອາດ, ຢ້ານຄວາມຮ້ອນເກີນ 56 ອົງສາ, ຢ້ານແອນກໍຮໍ, ຢ້ານຄົນມັກເຫລົ້າມັກເບຍ, ຢ້ານຄົນມີສິນທຳປະຈຳໃຈ ແລະ ຢ້ານຄົນຍ່າງໄປມາໂດດດ່ຽວຄົນດຽວ. ສິ່ງທີ່ໂຄໂຣນາບໍ່ຢ້ານສາມາດຕິດແປດໄດ້ງ່າຍໆນັ້ນ ກໍຄືຄວາມໜາວ, ຄວາມເຢັນ, ຄວາມເປິະເປື້ອນເໜົ່າເໝັນ, ບ່ອນສັບສົນຊຸມຊົນຫລາຍຄົນ, ຢູ່ຮ່ວມກັນ, ກິນຮ່ວມກັນ, ນອນຮ່ວມກັນ. ອັນສຳຄັນທີ່ສຸດ ເມື່ອເຫັນວ່າຕົນເອງມີອາການເປັນຫວັດ, ເປັນໄອໄຂ້ຜິດປົກກະຕິໃຫ້ຂ້ຽວລາຍງານ ແລະ ໄປຫາແພດໝໍກວດກາເບິ່ງສຸຂະພາບທັນທີ, ບໍ່ຄວນຖືເບົາ ເພາະພະຍາດຊະນິດນີ້ຖ້າເປັນແລ້ວປົບບໍ່ທັນແມ່ນເຢສສະມູໄຣສະຖານດຽວ. ພະຍາດສາຍພັນໃໝ່ໂຄໂຣນາມັນແຕກຕ່າງກັບພະຍາດສໍ້ລາດບັງຫລວງຢ່າງຂາດຂັ້ນ ເຊັ່ນວ່າຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດສໍ້ລາດບັງຫລວງກາຍເປັນຄົນເສາະໃສທ້ອງໂຊ່ນໆ, ມີຄຳເຕັມຄໍ, ເຕັມແຂນ, ມີລົດຂີ່ຄັນຫລູຫລາ, ມີຄະລືຫາດຫລາຍຫລັງ, ມີເມຍມູນເມຍມັງຫລາຍຄົນ, ໄປມາທາງໃດຜຶ້ງຜາຍ, ໂອ້ອວດໂອຫັງ, ປາກກ້າວ່າແຂງ, ໃຊ້ຖານະຕຳແໜ່ງໄປຫາເລາະສະແຫວງຫາຜົນປະໂຫຍດແກ່ຕົນເອງ ແລະ ກຸ່ມກ້ອນ. ແຕ່ວ່າເຊື້ອພະຍາດໂຄໂຣນາມັນກໍຢ້ານພວກນີ້ຄືກັນ ເພາະເຂົາມີພິກໄຫວເປັນເລີດ, ສາມາດເອົາຕົວຫລົບຫລີກຢ່າງທັນການໄດ້ຍ້ອນຊັບສິນເງິນຄຳ.
ນີ້ລະຄືບັນຫາຂອງພະຍາດທີ່ເກີດມາໃນໂລກວາຕະສົງສານຂອງຄົນເຮົາ. ໝົດບັ້ນໂຄໂຣນາກໍຍັງບໍ່ຮູ້ວ່າຈະມີພະຍາດອັນໃດມາຮາວີມະນຸດເຮົາອີກ. ເພາະສະນັ້ນ ຖ້າຜູ້ໃດບໍ່ຢາກຕາຍໄວກໍຂໍໃຫ້ພ້ອມກັນຫລີກລ່ຽງ ແລະ ຕ້ານມັນໃຫ້ສຸດຂັ້ນສຸດຂີດ.
