ເບິ່ງຄືນໃໝ່ກົງຈັກການຈັດຕັ້ງຂອງລັດແຕ່ຂັ້ນແຂວງລົງຫາຂັ້ນເມືອງ

ລູກເມືອງພວນ

ສະບາຍດີ ​ເພື່ອນ​ຜູ້​ອ່ານ​ທີ່​ຮັກ​ແພງ, ​ເມື່ອ​ເວົ້າ​ເຖິງໂຄງສ້າງການຈັດຕັ້ງຂອງລັດ ແມ່ນມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍໃນການບໍລິຫານວຽກງານຂອງລັດຖະບານ, ເປັນອົງກອນເຮັດໜ້າທີ່ວິຊາສະເພາະດ້ານຕ່າງໆໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານຕາມພາລະບົດບາດ ແລະ ສິດໜ້າທີ່ຂອງໃຜລາວ. ຢູ່ຂັ້ນສູນກາງກໍມີລະບົບການຈັດຕັ້ງຄືເປັນກະຊວງ ແລະ ອົງການທຽບເທົ່າ ເພື່ອຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແນວທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງລັດໃຫ້ປາກົດຜົນເປັນຈິງ. ຢູ່ຂັ້ນສູນກາງມີ 18 ກະຊວງ ແລະ 3 ອົງການທຽບເທົ່າ ແມ່ນເໝາະສົມກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການໃນລະດັບມະຫາພາກ ເພື່ອແບກຫາບວຽກງານໃຫ້ລັດຖະບານຢ່າງມີຜົນສຳເລັດ. ແຕ່ໃນນີ້, ພວກເຮົາຄວນເບິ່ງຄືນໃໝ່ລະບົບໂຄງສ້າງການຈັດຕັ້ງຢູ່ຂັ້ນແຂວງ ແລະ ຂັ້ນເມືອງ. ​ໃນຜ່ານມາ ບາງ​ເທື່ອພວກເຮົາຍັງເຂົ້າໃຈແບບຕາຍຕົວ ຫຼື ກົນຈັກເກີນໄປວ່າ ຢູ່ຂັ້ນສູນກາງມີຈັກກະຊວງ ມີຈັກອົງການ ຢູ່ຂັ້ນແຂວງກໍຕ້ອງໃຫ້ມີເທົ່ານັ້ນພະແນກການ, ອົງການ ແລະ ຂັ້ນເມືອງກໍຕ້ອງໃຫ້ມີເທົ່ານັ້ນຫ້ອງການທຽບເທົ່າກັບຂັ້ນແຂວງ.

ແຕ່ໃນຕົວຈິງແລ້ວ ທີ່ຜູ້ຂຽນກໍເຄີຍເປັນພະນັກງານ ມີປະສົບການ ແລະ ຮູ້ເຫັນຜ່ານມາກໍຄື: ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ຂັ້ນເມືອງ ຊຶ່ງມີບາງຫ້ອງການເປັນສາຍຕັ້ງຂອງພະແນກຂັ້ນແຂວງ, ແຕ່ບໍ່ມີວຽກຫຼາຍພໍເທົ່າໃດທີ່ຈະສົມຄວນຕັ້ງເປັນຫ້ອງການ ທັງໆທີ່ເຮັດເປັນໜ່ວຍງານກໍໄດ້ແລ້ວ. ການເຮັດວຽກກໍບໍ່ມີປະສິດທິພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນພໍ​ເທົ່າ​ໃດ, ແຖມຍັງເຮັດໃຫ້ກົງຈັກການຈັດຕັ້ງໃຫຍ່ໂຕຂຶ້ນຕື່ມ, ສິ້ນເປືອງງົບປະມານ, ພາຫະນະ, ຊັບສິນ ແລະ ນະໂຍບາຍອື່ນໆ ເຊັ່ນ: ເງິນຕຳແໜ່ງ, ລົດຕຳແໜ່ງ, ໂຕະຕັ່ງຕຳແໜ່ງ, ຫ້ອງຕຳແໜ່ງ ແລະ ອື່ນໆ. ດ້ານໜຶ່ງອີກ ຄວນເບິ່ງຄືນຈຳນວນພະນັກງານໃນແຕ່ລະກະຊວງ, ພະແນກການຂັ້ນແຂວງ ແລະ ພະນັກງານຫ້ອງການຂັ້ນເມືອງ ຄວນຈະກຳນົດຕຳແໜ່ງງານອອກມາໃຫ້ເປັນອັນທີ່ຈະແຈ້ງ ແລະ ມີຄວາມຊັດເຈນຕື່ມ ເພື່ອຫຼີກລ່ຽງ “ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ”, ທຸກມື້ນີ້ ພະນັກງານແຕ່ລະຂົງເຂດວຽກງານແມ່ນມີຫຼາຍ ແຕ່ “ບໍ່ພໍ”, ຫຼາຍກໍຍ້ອນວ່າພວກເຮົາບໍ່ຈຳກັດການຝາກຄົນເຂົ້າເຮັດການ ຫຼື ຊື້ຈ້າງກັນເຂົ້າເຮັດການ ເຮັດຫຍັງກໍໄດ້ຂໍພຽງແຕ່ມີບ່ອນຈັ້ງຢູ່ໃນການຈັດຕັ້ງຂອງລັດ ແບບມ້າມແປະພຸງ, ປາກົດການແບບນີ້ແມ່ນເກີດຂຶ້ນຫຼາຍ ຈຶ່ງກາຍເປັນອັນວ່າ “ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ”. ບໍ່ເອົາກໍບໍ່ໄດ້ເພາະຜູ້ໃຫຍ່ເພິ່ນຝາກ, ຍິ່ງຮ້າຍແຮງໄປກວ່ານັ້ນ ພະນັກງານເສບຢາບ້າກໍຍັງມີ, ຫຼິ້ນເບ້ຍເຈ້ຍໄພ້, ນັກເລງອັນຕະພານກໍຍັງມີ (ຂໍສະຫງວນບໍ່ຍົກຕົວຢ່າງ) ຊຶ່ງອາດຈະບໍ່ມີປະເທດໃດຄື​ແນວ​ນີ້. ເມື່ອມີສິດອຳນາດ ແລະ ຕຳແໜ່ງໃຫຍ່ຂຶ້ນມາ ກໍຫາວິທີສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ເພື່ອຫາສິດຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ຕົນເອງ, ເລີ່ມໃຊ້ອຳນາດຂູ່ເຂັນປະຊາຊົນ ຖືວ່າຕົນເປັນພະນັກງານຂອງລັດ ມີສິດອຳນາດເໜືອປະຊາຊົນ ຊຶ່ງກົງກັນຂ້າມກັບຄຳເວົ້າຂອງປະທານ ໂຮ່ຈິມິນ ທີ່ວ່າ: “ພະນັກງານແມ່ນຜູ້ຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນ ບໍ່ແມ່ນຜູ້ທີ່ມີສິດອຳນາດເໜືອປະຊາຊົນ”.

ຊຶ່ງບັນຫານີ້ເປັນ​ເຄືອມາຍາວນານແລ້ວ. ດັ່ງນັ້ນ ຂໍໃຫ້ອຳນາດການຈັດຕັ້ງແຕ່ລະຂັ້ນຈົ່ງໄດ້ກວດກາຄືນ ແລະ ປັບປຸງການຈັດຕັ້ງຂອງ​ຕົນຄືນໃໝ່ຕາມທິດກະທັດຮັດເບົາບາງ ແຕ່ມີປະສິດທິພາບ-ປະສິດທິຜົນໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ວຽກງານຢ່າງມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ພະແນກໃດ, ຫ້ອງການໃດທີ່ສາມາດລວມເຂົ້າກັນໄດ້ກໍຄວນພິຈາລະນາ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ກົງຈັກໃຫຍ່ໂຕ. ແຕ່ລະປີຄວນມີການຕີລາຄາ ປະເມີນຜົນພະນັກງານຕາມມາດຕະຖານ ຖ້າຍັງຄົບຖ້ວນມາດຖານເງື່ອນໄຂ, ເຮັດວຽກໄດ້ມີຄຸນນະພາບກໍໃຫ້ເຮັດຕໍ່, ຜູ້ທີ່ເສຍທາດຂາດຄຸນ, ບໍ່ມີທັດສະນະຫຼັກໝັ້ນປະຕິວັດ, ບໍ່ເປັນແບບຢ່າງ, ບໍ່ມີຄວາມສາມາດນຳພາ,  ເຮັດວຽກບໍ່ໄດ້ກໍໃຫ້ເອົາອອກ. ເອົາເງິນຂອງຈຳນວນຫຼາຍຄົນມາເພີ່ມໃຫ້ຜູ້ທີ່ເຮັດວຽກໄດ້ໃຫ້ສູງຂຶ້ນ. ຖ້າເຮັດຕາມທິດທາງນີ້ ຄິດວ່າກົງຈັກການຈັດຕັ້ງຈະເບົາບາງລົງ ​ແລະ ມີຄຸນນະພາບດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ.