ເບິ່ງຫລັກຈັນຍາບັນຂອງພະນັກງານລັດໃນຍີ່ປຸ່ນ
ໃນຕົ້ນໆປີ 2011 ຄືປະມານ 10 ປີຢ້ອນຫລັງ ຈານແຫຍ່ ຖືກແຕ່ງຕັ້ງໃຫ້ນຳພາຄະນະຜູ້ແທນໜຸ່ມຊາວກວ່າຄົນໄປທັດສະນະສຶກສາທີ່ປະເທດຍີ່ປຸ່ນ ເນື່ອງຈາກເປັນຄະນະທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ຊ່ວຍວຽກໃຫ້ແກ່ສະພາແຫ່ງຊາດ ທັງຢູ່ສູນກາງ ກໍຄືເຂດເລືອກຕັ້ງ. ດັ່ງນັ້ນ ບົດຮຽນທີ່ປະເທດເຈົ້າພາບຖອດຖອນໃຫ້ຈຶ່ງກ້ຽວໆວຽນໆກັບວຽກລັດຖະສະພາ, ວຽກສ້າງກົດໝາຍ ແລະ ວຽກການເປັນຕົວແທນໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນຕາມບົດບາດຂອງລັດຖະສະພາ ແລະ ສະພາປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນ ເນື່ອງຈາກເປັນລາຍການທັດສະນະສຶກສາໄລຍະສັ້ນໆ. ດັ່ງນັ້ນ ທັງຄະນະຜູ້ແທນ ແລະ ທັງເຈົ້າພາບຈຶ່ງຕ້ອງໄດ້ເຮັດວຽກ “ໂມງເປັນນາທີ-ນາທີເປັນວິນາທີ” ນັບວ່າເປັນເລື່ອງອ່າວແປກໃໝ່ສຳລັບຄົນລາວພວກເຮົາ, ແຕ່ສຳລັບຄົນຍີ່ປຸ່ນທີ່ເປັນເຜົ່າພັນດຸດັນຂະຫຍັນວຽກລະດັບ “ເອົາຫົວຍ່າງຕາງຕີນ” ນັ້ນ ມັນກໍເປັນເລື່ອງທຳມະດາ.
ຫົວຂໍ້ໜຶ່ງທີ່ ຈານແຫຍ່ ຕິດໃຈແຮງເຖິງຂັ້ນເອົາມາເລົ່າສູ່ໝູ່ຟັງບໍ່ມີມື້ສຸດເປັນນັ້ນ ກໍຄືເລື່ອງຈັນຍາບັນຂອງພະນັກງານລັດຂອງຍີ່ປຸ່ນ ເພື່ອພໍດີກັບໜ້າເຈ້ຍສຳລັບຄໍລຳນີ້ ຈຶ່ງຂໍເວົ້າສັ້ນໆວ່າ ໃນເບື້ອງຕົ້ນ ຫລັກຈັນຍາບັນຂອງພະນັກງານຍີ່ປຸ່ນນັ້ນມີຖານະເປັນພຽງຂໍ້ກຳນົດກົດລະບຽບເທົ່ານັ້ນ ຕໍ່ມາໃນທ້າຍຊຸມປີ 1990 ຈຶ່ງໄດ້ແປຮູບມາເປັນກົດໝາຍເຕັມຕົວ ເພື່ອຮັບປະກັນຜົນສັກສິດໃນການປະຕິບັດຫລັກຈັນຍາບັນ. ແຕ່ທີ່ເປັນໜ້າສົນໃຈກ່ຽວກັບກົດໝາຍຈັນຍາບັນຂອງຍີ່ປຸ່ນນັ້ນ ກໍຄືການກຳນົດເປົ້າໝາຍຫ້າມພະນັກງານລັດເຮັດຢ່າງສັງລວມ, ຈະແຈ້ງ ແລະ ມີເປົ້າໝາຍຢ່າງຄັກແນ່ ບໍ່ແມ່ນວາງເປົ້າໝາຍແບບນ້ຳຖ້ວມທົ່ງ, ແບບຫ້າມກິຫ້າມກີ. ຫລັກຈັນຍາບັນຂອງພະນັກງານລັດຢູ່ຍີ່ປຸ່ນນັ້ນເນັ້ນຂໍ້ຫ້າມການກະທຳທີ່ຈະເປັນອັນຕະລາຍທາງດ້ານເສດຖະກິດເປັນຕົ້ນຕໍ ກໍຄືການປະພຶດທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ພະນັກງານເສື່ອມທາດຂາດຄຸນ, ຂາດຄວາມໄວ້ວາງໃຈ ແລະ ຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຈາກປະຊາຊົນ ກໍຄືສັງຄົມ ເຊິ່ງສັງລວມເປັນ 4 ຂໍ້ດັ່ງລຸ່ມນີ້: ຄືໜຶ່ງ ຫ້າມຮ່ວມຮັບປະທານອາຫານໂດຍແມ່ນຄົນອື່ນທີ່ມີຜົນປະໂຫຍດ (ມີສ່ວນໄດ້ສ່ວນເສຍນຳກັນ) ນຳກັນເປັນຄົນຈ່າຍໃຫ້. ຂໍ້ນີ້ເວົ້າໃຫ້ແຈ້ງກໍຄື ຫ້າມຮ່ວມຮັບປະທານອາຫານຕາມຮ້ານອາຫານໂດຍແມ່ນນັກທຸລະກິດເປັນເຈົ້າພາບຈ່າຍໃຫ້. ພະນັກງນລັດທີ່ໄປຮັບປະທານອາຫານທາງນອກກັບຄົນອື່ນຕ້ອງໄດ້ລາຍງານໃຫ້ຂັ້ນເທິງຂອງຕົນຊາບວ່າ ໃຜເປັນຄົນຈ່າຍ. ຂໍ້ທີສອງກໍຄື ຫ້າມຮ່ວມຫລິ້ນກິລາຕີກ໊ອບໂດຍແມ່ນຄົນອື່ນຈ່າຍ ຫລື ເອື້ອອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຕອບແທນຕາມທີ່ຫລັງ. ຫລັກການຂໍ້ທີສາມກໍຄື ຫ້າມພະນັກງານລັດ ກໍຄືສະມາຊິກຄອບຄົວຂອງຕົນເດີນທາງໄປທ່ອງທ່ຽວໂດຍແມ່ນຄົນອື່ນຈ່າຍຄ່າເດີນທາງ ແລະ ຄ່າອຳນວຍຄວາມສະດວກອື່ນໆໃຫ້ ແລະ ຂໍ້ສຸດທ້າຍແມ່ນພົວພັນກັບເລື່ອງຊື້ຮຸ້ນ ເຊິ່ງມີກົດລະບຽບສະເພາະຕ່າງຫາກສຳລັບພະນັກງານ.
ຜູ້ບັນລະຍາຍກ່ຽວກັບຫລັກຈັນຍາບັນຂອງພະນັກງານລັດຍີ່ປຸ່ນບອກວ່າ: ບັນຫາທີ່ຕັ້ງຂຶ້ນເປັນຂໍ້ຫ້າມນັ້ນ ໄດ້ຖອດມາຈາກບັນຫາຕົວຈິງທີ່ເຄີຍສ້າງຄວາມເສື່ອມເສຍໃຫ້ແກ່ພະນັກງານຂອງລັດຈຳນວນໜຶ່ງໃນໄລຍະຜ່ານມາ ລວມທັງຄວາມເສຍຫາຍທາງດ້ານເສດຖະກິດ. ຫລັກຈັນຍາບັນທັງສີ່ນີ້ບໍ່ໄດ້ຫ້າມພະນັກງານລັດຫລິ້ນກິລາຕີກ໊ອບ, ຮ່ວມຮັບປະທານອາຫານກັບຄົນອື່ນ, ເດີນທາງໄປທ່ອງທ່ຽວ ກໍຄືພົວພັນເລື່ອງຮຸ້ນ ມີພຽງແຕ່ເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມໂປ່ງໃສ, ຄວາມບໍລິສຸດຂອງພະນັກງານລັດ ເພື່ອຮັບປະກັນສັດທາ ແລະ ຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຂອງປະຊາຊົນຕໍ່ພວກເຂົາເຈົ້າ. ດັ່ງນັ້ນ ພະນັກງານທີ່ມີການພົວພັນກັບກິດຈະກຳທັງສີ່ຢ່າງທີ່ກ່າວມາເທິງນັ້ນ ຕ້ອງໄດ້ລາຍງານຄວາມບໍລິສຸດຂອງຕົນຕໍ່ທາງການ ເຖິງວ່າຕົນເອງບໍ່ໄດ້ເຮັດແນວຜິດພາດກໍຕາມ.
