ຈົດຈຳລຳລຶກມູນເຊື້ອ 12 ຕຸລາ
ໂດຍ: ທິດກ່ຳ
ວັນທີ 12 ຕຸລາປີ 1945 ເປັນວັນປະກາດເອກະລາດຂອງປະຊາຊົນລາວໂດຍການນຳພາຂອງຂະບວນການແນວລາວອິດສະຫລະອັນມີເຈົ້າເພັດຊະລາດ ເປັນປະມຸກໃນສະໄໝນັ້ນ. ເມື່ອເອີ່ຍເຖິງມູນເຊື້ອວັນທີ 12 ຕຸລາ 1945 ກໍຕ້ອງໄດ້ຫວນຄືນມູນເຊື້ອແຫ່ງການຕໍ່ສູ້ນັບຕັ້ງແຕ່ສະໄໝເຈົ້າອານຸວົງ ລາມມາຮອດພໍ່ກະດວກ, ອົງແກ້ວ ກົມມະດຳ, ເຈົ້າຟ້າປັດໄຈມາເຖິງຍຸກການນຳພາຂອງພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ຂອງພວກເຮົາ ຈຶ່ງເຫັນໄດ້ວ່າ ກວ່າຈະມາເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ມັນບໍ່ໄດ້ງ່າຍຄືປອກກ້ວຍ.
ໃນຍຸກຂອງເຈົ້າອານຸວົງ ແມ່ນຂະບວນການຕໍ່ສູ້ເພື່ອຍາດແຍ່ງເອົາຄວາມເປັນເອກະລາດແຫ່ງຊາດບໍ່ໃຫ້ເປັນເມືອງຂຶ້ນຂອງສະຫຍາມທີ່ຍຶດຄອງແຜ່ນດິນລ້ານຊ້າງມາເປັນເວລາຮ້ອຍກວ່າປີ, ແຕ່ສຸດທ້າຍກໍປະລາໄຊ ຈົນເຈົ້າອານຸວົງ ຕາຍຄາກົງຂັງ, ກ້າວໄປເຖິງແຜ່ນ ດິນລາວ, ຄົນລາວລ້ານຊ້າງໄດ້ແຍກອອກເປັນສອງສ່ວນຄືຝັ່ງຊ້າຍຕົກເປັນຂອງຝຣັ່ງຄືປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນ. ສ່ວນຝັ່ງຂວາຕົກເປັນຂອງສະຫຍາມຈົນມາຮອດທຸກວັນນີ້ ນັ້ນຄື ຊາຕາກຳຂອງຊາດລາວ, ຄົນລາວໃນຍຸກສາມກົກ.
ຂະບວນການຂອງພໍ່ກະດວດ, ອົງແກ້ວກົມມະດຳ, ເຈົ້າຟ້າປັດໄຈ ແມ່ນຍຸກຕໍ່ສູ້ກັບຝຣັ່ງທີ່ເຂົ້າມາບຸກລຸກຮຸກຮານປະເທດລາວທີ່ເປັນຝັ່ງຊ້າຍອັນເປັນສ່ວນທີ່ຍັງເຫລືອເປັນປະເທດລາວປັດຈຸບັນທີ່ເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຂອງຝຣັ່ງໃນເຄືອສະຫະພັນອິນດູຈີນຝຣັ່ງ, ໂດຍມີສາມປະເທດຮ່ວມກັນຄື: ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ກຳປູເຈຍ.
ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານຝຣັ່ງໄດ້ແກ່ຍາວ ແລະ ຍືດເຍື້ອເປັນເວລາຊາວກວ່າປີ ອາເມລິກາ ກໍເຂົ້າມາສວມອຳນາດບົດບາດຈາກຝຣັ່ງເພື່ອກໍ່ສົງຄາມໃນອິນດູຈີນເປັນເວລາຊາວກວ່າປີການຕໍ່ສູ້ປະຕິວັດຂອງພວກເຮົາ ຈຶ່ງສາມາດຍາດເອົາໄຊຊະນະ ແລະ ປົດປ່ອຍປະເທດຊາດອອກຈາກການເປັນເມືອງຂຶ້ນຈາກພວກລ່າອານານິຄົມແບບເກົ່າ ແລະ ແບບໃໝ່ຂອງຕ່າງຊາດທີ່ເຂົາມາຮຸກຮານ.
ນີ້ຄືຊາຕາກຳ, ຊາຕາອາພັບຂອງຊາດລາວຄົນລາວທີ່ເກືອບເສຍຄວາມເປັນຊາດໃນຍຸກ ປະຫວັດສາດທີ່ບວບຊ້ຳຜ່ານມາ.
ເມື່ອຕັ້ງໂຈດກັນວ່າຂະບວນການຕໍ່ສູ້ໃນຍຸກກ່ອນເປັນຫຍັງຈຶ່ງປະລາໄຊ? ຄຳຕອບໂຈດກໍຄືວ່າຍ້ອນບໍ່ທັນມີພັກນຳພາ. ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ໃນຍຸກກ່ອນເປັນພຽງດ້ວຍຄວາມຄຽດແຄ້ນ, ຄວາມຮັກຊາດຂອງຕົນທີ່ຖືກກົດຂີ່ຂູດຮີດ ແລະ ຂົ່ມເຫັງເຕັງເຕັກແລ້ວກໍຊວນກັນເຮັດການຕໍ່ສູ້ແບບຫົວຊົນຝາ, ນີ້ລະຄືສິ່ງບົ່ງບອກເຖິງຄວາມປະລາໄຊໃນວິນາທີສຸດທ້າຍກໍຖືກປາບປາມ ແລະ ສະຫລາຍໄປຕາມການເວລາ.
ນອກຈາກນັ້ນ, ກໍຍັງປະກອບໄປດ້ວຍບັນດາປັດໄຈຫລາຍຢ່າງທັງກຳລັງພົນ, ຍຸດທະວິທີ, ສີລະປະຍຸດ, ອາວຸດຍຸດ ໂທປະກອນ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ກາລະໂອກາດທີ່ເອື້ອອຳນວຍຈຶ່ງສາມາດຕັດສິນໄຊຊະນະໄດ້.
ປີ 1930 ພັກຄອມມູນິດອິນດູຈີນໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍປະທານ ໂຮ່ຈິມິນ ເປັນຜູ້ນຳພາຂະບວນການຕໍ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນສາມຊາດອິນດູຈີນໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ແຜ່ ລາມໄປຢ່າງກວ້າງຂວາງໃນສາມປະເທດ; ຈົນມາຮອດ ວັນທີ 22 ມີນາ 1955 ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ຈຶ່ງໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ໂດຍແຍກອອກຈາກພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ.
ຈາກນັ້ນມາ, ຂະບວນການແນວລາວອິດສະຫລະໄດ້ມີພັກນຳພາກໍຍິ່ງເຕີບໂຕເພີ່ມທະວີກ້າວຂຶ້ນຢ່າງໜັກແໜ້ນໝັ້ນຄົງຈົນມາຮອດປີ 1975 ຈຶ່ງສາມາດປົດປ່ອຍປະເທດຊາດປະກາດລົບລ້າງລະບອບລາຊາທິປະໄຕ ທີ່ປົກຄອງບ້ານເມືອງມາຫລາຍພັນປີປະເທດຊາດຕົກທຸກໄດ້ຍາກເສຍຊາດເສຍແຜ່ນດິນແລ້ວສ້າງຕັ້ງປະເທດໃໝ່ຂຶ້ນແທນເປັນປະເທດ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ມາຮອດທຸກມື້ນີ້./.
