ຝູ່ນ PM 2,5 ພາສະດຸ້ງ
ການເກີດມີຝຸ່ນລະອອງຂະໜາດນ້ອຍ ຫລື ພີເອັມ (PM) 2.5 ທີ່ປົກຄຸມ ເມື່ອສອງສາມທິດທີ່ຜ່ານມາໄດ້ ກາຍເປັນປະກົດການທີ່ບໍ່ຄາດຄິດແຕ່ອັນຕະລາຍເກີດຂຶ້ນຢູ່ປະເທດລາວເຮົາໂດຍສະເພາະນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ. ຫຼາຍຄົນຍັງບໍ່ແນ່ໃຈວ່າພີເອັມ 2.5 ນີ້ແມ່ນຫຍັງແທ້, ຖ້າຈະເວົ້າໃຫ້ເຂົ້າໃຈງ່າຍກໍແມ່ນມົນລະພິດທາງອາກາດນັ້ນລະ. ສຳລັບພີເອັມ 2.5 ນີ້ ແມ່ນຝຸ່ນລະອອງຂະໜາດນ້ອຍ ເຊິ່ງມີຂະໜາດນ້ອຍກວ່າເສັ້ນຜົມ 25 ເທົ່າ. ດັ່ງນັ້ນ, ກໍໝາຍຄວາມວ່າອັນຝຸ່ນລະອອງນີ້ສາມາດເຂົ້າສູ່ຮ່າງກາຍເຮົາຜ່ານທາງຮູດັງດ້ວຍການຫາຍໃຈຢ່າງງ່າຍດາຍ.
ເວົ້າກັນວ່າຝຸ່ນລະອອງນີ້ເມື່ອເຂົ້າສູ່ຮ່າງກາຍເຮົາແລ້ວຈະເປັນອັນຕະລາຍບໍ່ຢອກເພາະຈະເຮັດໃຫ້ເກີດມະເຮັງ(ອ້າງອີງຈາກການສຳພາດຂອງ ໜັງສືພິມ ວຽງຈັນທາມ ຕໍ່ທ່ານນາງ ສີສຸພັນ ຫລວງ ລາດ, ກົມຄຸ້ມຄອງມົນລະພິດ, ກະຊວງຊັບພະຍາກອນ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ທຳລາຍລະບົບປະສາດ ຫລື ເປັນອຳມະພາດ ໄດ້ (ອົງການ ກຣິນປິສ໌ (Greenpeace) ປະເທດໄທ).
ຝຸ່ນລະອອງດັ່ງກ່າວ ແມ່ນເກີດມາຈາກການເຜົາໄໝ້ວັດຖຸສິ່ງຂອງທີ່ບໍ່ສົມບູນ ເຊັ່ນ: ຈາກຄວັນລົດ, ໂຮງງານອຸດສາຫະກຳ ໄຟລາມປ່າອື່ນໆ. ສຳລັບການເກີດມີຝຸ່ນລະອອງປົກຄຸມຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ເດືອນ ມີນາ 2019 ນີ້, ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງລາວອອກມາຢັ້ງຢືນວ່າ ມີຄ່າເກີນມາດຕະຖານເຊິ່ງເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ສຸຂະພາບ ແລະໄດ້ແນະນຳໃຫ້ປະຊາຊົນໃສ່ຜ້າອັດປາກເພື່ອຄວາມປອດໄພ. ພ້ອມນັ້ນກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມກໍຍັງຢັ້ງຢືນຕື່ມວ່າສາເຫດການເກີດຝຸ່ນລະອອງແມ່ນມາຈາກໄຟໄໝ້ລາມປ່າເຂດເມືອງສັງທອງ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ການເກີດໄຟປ່າຂອງປະເທດເພື່ອນບ້ານເປັນຕົ້ນພາກເໜືອຂອງໄທ ແລະ ມ່ຽນມາ.
ເມື່ອເບິ່ງຕາມສະພາບ ຄວາມເປັນຈິງແລ້ວ, ການພະຍາກອນອາກາດໃນປະເທດເຮົາຍັງບໍ່ທັນມີສະຖານີວັດ ແທກຝຸ່ນລະອອງດັ່ງກ່າວໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນຍ້ອນສະຖານີການວັດແທກ ແລະເກັບກຳຂໍ້ມູນທາງດ້ານອາກາດຍັງມີໜ້ອຍຫຼາຍ, ສະຖານີດຽວຄວບຄຸມພື້ນທີ່ກວ້າງຂວາງເຊິ່ງເຮັດໃຫ້ຄວາມແນ່ນອນນັ້ນໜ້ອຍລົງ.
ແຕ່ສິ່ງໜຶ່ງທີ່ພວກເຮົາປາກົດເຫັນເປັນປະຈຳກໍຄືການຈູດຂີ້ເຫຍື້ອຊະຊາຍ ໂດຍສະເພາະປຣາສຕິກຕາມຄົວເຮືອນຂອງປະຊາຊົນລາວຍັງແຜ່ຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະຢູ່ຊົນນະບົດ ແລະ ໃນຕົວເມືອງເອງກໍມີບໍ່ໜ້ອຍ ເຊັ່ນ ຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ເຊິ່ງຍ້ອນເຫດຜົນຫຼາຍອັນນັບແຕ່ຄວາມອາດສາມາດໃນການບໍລິການເກັບຂີ້ເຫຍື້ອ ເຊິ່ງຍັງບໍ່ສາມາດກວມໄດ້ທົ່ວເຖິງ. ພ້ອມນັ້ນປະຊາຊົນບາງຄົນກໍຍັງບໍ່ຢາກຈ່າຍຄ່າບໍລິການເກັບຂີ້ເຫຍື້ອ ແລະ ຍັງບໍ່ມີການຄວບຄຸມການຈູດຂີ້ເຫຍື້ອໃນຕົວເມືອງຢ່າງຈິງຈັງ. ດັ່ງນັ້ນ ເມື່ອຮອດຍາມແລ້ງຄືແນວນີ້ ການຈູດຂີ້ເຫຍື້ອ ຫລື ວັດຖຸສິ່ງຂອງອື່ນໆ ຈຶ່ງເກີດຂຶ້ນຊະຊາຍ.
ເມື່ອຫຼາຍຄົນຈູດ, ຄວັນ, ຝຸ່ນລະອອງກໍຍິ່ງເພີ່ມຂຶ້ນ. ໃນຄວາມຈິງແລ້ວ ການຈູດປຣາສຕິກກໍເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ສຸຂະພາບໂດຍມີສານໄດອອກຊິນສ໌ (Dioxins) ທີ່ເກີດຈາກການເຜົາໄໝ້ປຣາສຕິກ ທີ່ສາມາດທຳລາຍອະໄວຍະວະ ຕ່າງໆຂອງພວກເຮົາໄດ້. ຜ່ານມາ ໃຜໆກໍວ່າພວກເຮົາຄົນລາວຄືຊິບໍ່ພໍ້ດອກອັນມົນລະພິດທາງອາກາດຄືບ້ານເພິ່ນຍ້ອນບໍ່ມີໂຮງງານອຸດສາກຳ, ປ່າໄມ້ຍັງຫຼາຍແຕ່ມາຮອດດຽວນີ້ພວກເຮົາຢູ່ແບບເສີຍເມີຍບໍ່ໄດ້ອີກແລ້ວ, ພວກເຮົາບໍ່ຮູ້ວ່າ ເມື່ອໃດເຫດການແບບນີ້ຈະເກີດຂຶ້ນອີກ, ຄັນຊັ້ນມາດຕະການປ້ອງກັນ ແລະ ຮັບມືຈຶ່ງສຳຄັນທີ່ສຸດ.
