ວຽງໄຊ ຖິ່ນກຳເນີດ ສປປ ລາວ
ເມືອງວຽງໄຊ ແຂວງຫົວພັນ ເປັນສູນກາງຖານທີ່ໝັ້ນຂອງການປະຕິວັດລາວ, ເປັນບ່ອນປະຊາຊົນ, ພະນັກງານ, ທະຫານ, ຕຳຫລວດ ແລະ ບັນດາການນຳປະຕິວັດພັກພາອາໄສໃນໄລຍະຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ, ເປັນສູນກາງບັນຊາຊີ້ນຳຂະບວນການຕໍ່ສູ້ປົດປ່ອຍຊາດ ຈົນສາມາດຍາດໄດ້ໄຊຊະນະຢ່າງສົມບູນ ແລະ ສະຖາປະນາ ສປປ ລາວ ຂຶ້ນຢ່າງເປັນທາງການ ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ 1975 ເມືອງວຽງໄຊ ຈຶ່ງສົມນາມວ່າ: ເປັນຖິ່ນກຳເນີດຂອງສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ.
ການກໍ່ສ້າງຖານທີ່ໝັ້ນ ເພື່ອເປັນບ່ອນອີງອັນແໜ້ນແກ່ນຂອງການປະຕິວັດລາວແມ່ນແນວທາງນະໂຍບາຍອັນຖືກຕ້ອງສະຫລາດສ່ອງໃສຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວທີ່ມີປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ຜູ້ນຳທີ່ດີເດັ່ນ ແລະ ແສນເຄົາລົບຮັກຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າເປັນຜູ້ນຳໜ້າ.
ເຂດວຽງໄຊໃນເມື່ອກ່ອນແມ່ນສູນບັນຊາການຂອງຂະບວນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນແບບເກົ່າ ແລະ ແບບໃໝ່ຜູ້ຮຸກຮານ, ເປັນບ່ອນປະຕິບັດແນວທາງຕໍ່ສູ້ຍືດເຍື້ອຍາວນານ, ອີງໃສ່ກຳລັງແຮງສັງລວມຂອງປະຊາຊົນເປັນຕົ້ນຕໍຂອງພັກ ແລະ ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າໄດ້ສຸມໝົດກຳລັງຂອງຕົນເຂົ້າໃນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ປົກປັກຮັກສາເຂດທີ່ໝັ້ນ “ຊຳເໜືອ” ຈາກບ່ອນເບື້ອງຕົ້ນມີພຽງບາງຮາກຖານຢູ່ໃນບາງບ້ານ, ບາງຕາແສງຈົນຂະຫຍາຍເຂດທີ່ໝັ້ນຊຳເໜືອເປັນບ່ອນອີງອັນແໜ້ນແກ່ນ, ເປັນແນວຫລັງທີ່ໜັກແໜ້ນໃຫ້ແກ່ການປະຕິວັດໃນທົ່ວປະເທດ, ເປັນສູນກາງບັນຊາການສູງສຸດຂອງຂະບວນການຕໍ່ສູ້, ເປັນບ່ອນກໍ່ສ້າງ ແລະ ຂະຫຍາຍກຳລັງ, ເປັນບ່ອນສະໜອງກຳລັງແຮງຄົນ ແລະ ແຮງວັດຖຸ ທັງເປັນບ່ອນປຸກລະດົມນ້ຳໃຈພິລະອາດຫານຕໍ່ສູ້ບໍ່ຍອມຈຳນົນຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ ເຊິ່ງເປັນປັດໄຈພື້ນຖານໃນການຕັດສິນໄຊຊະນະຂອງການປະຕິວັດ.
ໃນໄລຍະຈັກກະພັດລ່າເມືອງຂຶ້ນແບບໃໝ່ ແລະ ລູກມືຂາຍຊາດເພີ່ມທະວີສົງຄາມທຳລາຍທາງອາກາດສຸມໃສ່ເຂດປົດປ່ອຍດ້ວຍຄຳຂວັນ “ຈູດກ້ຽງ, ທຳລາຍກ້ຽງ ແລະ ຂ້າກ້ຽງ” ສູນກາງໄດ້ນຳພາພະນັກງານ ແລະ ປະຊາຊົນເຂົ້າຢູ່ໃນຖ້ຳ ເພື່ອປ້ອງກັນສົງຄາມທາງອາກາດ ແລະ ໜ້າດິນຂອງຈັກກະພັດລ່າເມືອງຂຶ້ນແບບໃໝ່ ໂດຍໄດ້ກຳນົດເອົາເຂດລ້ອງກູ້-ນາໄກ່ເປັນເຂດຂອງການນຳສູງສຸດ; ເຂດຊຽງຊື້, ຊຽງລວງ, ຊຽງແມນ, ເມືອງກ້າງ, ເມືອງງາ, ນາແທ່ນ ເປັນເຂດທີ່ໝັ້ນພື້ນຖານ, ເຂດເມືອງລຽດ, ນາປຸ້ງ, ຫາງລ້ອງ ເປັນທີ່ຕັ້ງສຳຄັນຂອງແຂວງຫົວພັນ, ເຂດນາວິດ, ຜາແດງ ເປັນທີ່ຕັ້ງຂອງກຳລັງອາສາສະໝັກຫວຽດນາມທີ່ເຂົ້າມາຊ່ວຍເຫລືອລາວ ເພາະສະນັ້ນວຽງໄຊຈຶ່ງຕິດພັນກັບບັນດາເຫດການທີ່ສຳຄັນຕ່າງໆຂອງປະຫວັດສາດໃນສະໄໝຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ.
ເມືອງວຽງໄຊກຳເນີດຈາກຂະບວນການຕໍ່ສູ້ປະຕິວັດຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ເຊິ່ງປະກອບຈາກ 2 ເມືອງຄື: ເມືອງຊຳເໜືອ 10 ຕາແສງ ແລະ 1 ຕາແສງຂອງເມືອງ ໂສຍ ໃນເມື່ອກ່ອນລວມເຂົ້າກັນເປັນເຂດໜຶ່ງ ເຊິ່ງມີຖານະບົດບາດເທົ່າກັບເມືອງໜຶ່ງ ແລະ ຂຶ້ນກັບການຊີ້ນຳໂດຍກົງຮອບດ້ານຈາກສູນກາງແນວລາວຮັກຊາດ ເອີ້ນວ່າ: “ເຂດພິເສດ”, ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນວັນທີ 30 ພະຈິກ 1968 ທີ່ລຸ້ງນາກຽງ ຕາແສງບົວ ແລະ ກຳນົດເອົາຖ້ຳຮາງ ບ້ານຊຽງລວງ ເປັນສຳນັກງານ, ຈຶ່ງຖືເອົາວັນດັ່ງກ່າວເປັນວັນສ້າງຕັ້ງເມືອງວຽງໄຊ. ໃນປີ 1972 ສູນກາງໄດ້ໂອນການປົກຄອງໄປທົ່ວແຂວງຫົວພັນ ເຊິ່ງເອີ້ນວ່າ: “ສຳພັນ” ຫລັງຈາກປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍຢ່າງສົມບູນໃນປີ 1975.
ສູນກາງພັກໄດ້ໂຮມເມືອງສຳພັນກັບເມືອງໂສຍເປັນເມືອງ “ວຽງໄຊ” ມາຈົນເຖິງທຸກວັນນີ້ “ວຽງໄຊ” ແມ່ນນາມປາກກາ ຫລື ຊື່ລັບຂອງທ່ານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ໃນຍາມຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ.
