ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດນຳສະເໜີ 6 ບັນຫາທີ່ລັດຖະບານຄວນເອົາໃຈໃສ່
ທິດທາງເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລາວ ໃນປີນີ້ ຜະເຊີນກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫລາຍດ້ານ, ຂະ ແໜງກະສິກຳ, ໄຟຟ້າ, ບໍ່ແຮ່ຂະຫຍາຍຕົວຫລຸດລົງ. ດັ່ງນັ້ນ ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ໄດ້ນຳສະເໜີພາກລັດຄວນມີມາດຕະການຕົວຈິງ ເພື່ອກະຕຸ້ນການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ ເພື່ອຮັບປະກັນການພັດທະນາໄວ ແລະ ຍືນຍົງ.
ທ່ານ ບົວສອນ ບຸບຜາວັນ ປະທານສະຖາບັນດັ່ງກ່າວ ໄດ້ນຳຄວາມຄິດເຫັນຕໍ່ກອງປະຊຸມສົນທະນາທິດທາງເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລາວ ໃນວັນທີ 30 ຕຸລາແລ້ວນີ້ວ່າ: ຈາກການຕິດຕາມ ແລະ ວິເຄາະຂອງສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ເຫັນວ່າທິດທາງເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລາວ ໃນຊຸມປີຜ່ານມາ ຖືວ່າເປັນປະເທດໜຶ່ງໃນພາກພື້ນອາຊຽນ ທີ່ມີຈັງຫວະການຂະຫຍາຍຕົວໄວ, ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຫົວຄົນຕໍ່ປີເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ແຕ່ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ສໍາລັບປີ 2018 ນີ້ ປະເທດເຮົາໄດ້ປະສົບກັບ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານການເງິນ-ງົບປະມານ, ຊໍ້າພັດຖືກໄພນໍ້າຖ້ວມເກືອບທຸກແຂວງ ອັນໄດ້ສ້າງຜົນກະທົບຕໍ່ການຜະລິດກະສິກໍາ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວກະສິກອນ. ຄາດຄະເນການຜະລິດກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ຈະມີການເຕີບໂຕ ແຕ່ 2,5% (ຫລຸດຈາກ 2,9% ໃນປີ 2017), ການຜະລິດອຸດສາຫະກໍາເຕີບໂຕໜ້ອຍກວ່າປີຜ່ານມາ ຈະແມ່ນໃນຂະແໜງໄຟຟ້າ, ບໍ່ແຮ່ລ້ວນແຕ່ຫລຸດລົງ ແລະ ຄາດວ່າຈະຫຍາຍຕົວແຕ່ 7,7% (ສໍາລັບປີ 2017 ແມ່ນ 11,6%), ຂະແໜງບໍລິການມີການຂະຫຍາຍຕົວດີ ກວ່າປີຜ່ານມາ ຄາດວ່າຈະຫຍາຍຕົວປະມານ 7,6% ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 4,4% ໃນປີ 2017.
ໂດຍລວມແລ້ວອັດຕາການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງ GDP ຄາດວ່າຈະບັນລຸໄດ້ແຕ່ 6,5% ເທົ່ານັ້ນ, ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຫົວຄົນບັນລຸໄດ້ 2.599 ໂດລາ (ມະຕິສະພາ 2.536 ໂດລາ), GNI ເທົ່າກັບ 2.209 ໂດລາ (ມະຕິສະພາ 2.004 ໂດລາ), ຍ້ອນການເຕີບໂຕຫລຸດລົງ ຈຶ່ງມີຜົນກະທົບຕໍ່ການປະຕິບັດແຜນລາຍຮັບ ແລະ ລາຍຈ່າຍງົບປະມານ ກໍຄື ການປະຕິບັດແຜນການລົງທຶນຂອງລັດ, ການຊໍາລະໜີ້ສິນ ແລະ ອື່ນໆ. ສະພາບອັດຕາການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດທີ່ຫລຸດລົງຄືດັ່ງກ່າວ ປະທານສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ສາເຫດຫລັກມາຈາກຜົນກະທົບນອກຕົວແມ່ນເກີດຈາກໄພ ພິບັດທໍາມະຊາດ ເຊິ່ງໄດ້ສ້າງຄວາມເສຍຫາຍໃຫ້ແກ່ການຜະລິດ ແລະ ຊີວິດຊັບສິນຂອງປະຊາຊົນນັບທັງພື້ນຖານໂຄງລ່າງຕ່າງໆ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ປີນີ້ລາຄານໍ້າມັນອາດເພີ່ມຂຶ້ນເຖິງ 100 ໂດລາຕໍ່ບາເຣວ ອັນມີຜົນເຮັດໃຫ້ຕົ້ນທຶນການຜະລິດ, ການຂົນສົ່ງ ແລະ ຄ່າຄອງຊີບເພີ່ມສູງຂຶ້ນ ແລະ ຜົນກະທົບໃນຕົວຄື: ເສດຖະກິດຂອງລາວຂາດດຸນຕໍ່ເນື່ອງຫລາຍປີ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ມີໜີ້ສິນສາທາລະນະສູງ ແລະ ຢູ່ໃນລະດັບຫລາຍກວ່າ 60% ຂອງ ຈີດີພີ, ສາກົນໄດ້ຈັດ ສປປ ລາວ ເຂົ້າຢູ່ໃນປະເທດທີ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການໃຊ້ແທນຄືນໜີ້ສິນ, ໂຄງສ້າງເສດຖະກິດຂອງລາວປັດຈຸບັນ ຖືເປັນໂຄງສ້າງເສດຖະກິດແບບເກົ່າ ຫລື ເວົ້າອີກແນວໜຶ່ງເປັນໂຄງສ້າງແບບ ອັນນາລ໊ອກ (Analog) ບໍ່ທັນຫັນປ່ຽນເປັນໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ ດິຈິຕອລ.
ໃນສະພາບລວມຄືດັ່ງກ່າວ, ພວກເຮົາຈະມີທາງອອກ ແລະ ແກ້ໄຂແນວໃດ? ທ່ານສະເໜີຄໍາເຫັນໃຫ້ມີທາງອອກ ຄື: 1. ຕ້ອງຜ່ອນຄາຍຈຸດອັດຕັນ ແລະ ມີມາດຕະການຕົວຈິງ ເພື່ອກະຕຸ້ນການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ລວມທັງພາກທຸລະກິດ; 2. ຕ້ອງແກ້ໄຂບັນຫາທາງດ້ານໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ ເພື່ອຮັບປະກັນການພັດທະນາໄວ ແລະ ຍືນຍົງ. ບັນຫາທີ່ຄວນແກ້ໄຂ ເພື່ອເປັນການຜ່ອນຄາຍຈຸດອັດຕັນ ແລະ ກະຕຸ້ນການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ໂດຍລວມແລ້ວແມ່ນປະຕິບັດ 8 ມາດຕະການທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນຄໍາສັ່ງຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ເລກທີ 12/ນຍ, ແຕ່ເນັ້ນຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດຕື່ມ ດັ່ງນີ້: 1). ຕ້ອງຕັດສິນໃຈແກ້ໄຂໜີ້ສິນທີ່ຄຸມເຄືອແກ່ຍາວ ລະຫວ່າງ ລັດກັບທຸລະກິດ ແລະ ທຸລະກິດກັບທະນາຄານ. 2). ຕ້ອງຈັດຫາເມັດເງິນໃໝ່ເພື່ອເພີ່ມສະພາບຄ່ອງໃຫ້ແກ່ທະນາຄານ ໄປພ້ອມກັບການປັບອັດຕາດອກເບ້ຍ ແລະ ເງື່ອນໄຂກູ້ເພື່ອເອື້ອອໍານວຍໃຫ້ທຸລະກິດສາມາດຟື້ນຕົວ ແລະ ເກີດ ໃໝ່ໄດ້. 3). ມີນະໂຍບາຍຊ່ວຍສະໜັບສະໜູນດ້ານເງິນທຶນ ແລະ ນະໂຍບາຍພາສີ-ອາກອນຕໍ່ປະເພດທຸລະກິດທີ່ລັດຖະບານສົ່ງເສີມ ເຊັ່ນ: ທຸລະກິດທີ່ນໍາໃຊ້ເຕັກນິກ-ເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ ລວມທັງທຸລະກິດທີ່ນໍາໃຊ້ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ, ທຸລະກິດນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດຢ່າງປະຢັດ, ນໍາໃຊ້ພະລັງງານຢ່າງປະຢັດ ແລະ ຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ. 4). ແກ້ໄຂຂັ້ນຕອນຂໍອະນຸຍາດລົງທຶນ (ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ) ໃຫ້ໄວກວ່າເກົ່າ. 5). ແກ້ໄຂລະບຽບການນຳເຂົ້າ-ສົ່ງອອກສິນຄ້າ ແລະ ຫລຸດຜ່ອນຂັ້ນຂອດການຈ່າຍຄ່າທໍານຽມຕ່າງໆ. 6). ຮັບປະກັນການປະຕິບັດລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ພັນທະສັນຍາຕ່າງໆທີ່ໄດ້ລົງນາມແລ້ວ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນໃຫ້ແກ່ນັກລົງທຶນ ແລະ ຜູ້ປະກອບການພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ.
ສ່ວນບັນຫາທີ່ຄວນປັບປຸງ ເພື່ອເປັນການຜ່ອນຄາຍຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ເພື່ອອະນາຄົດທີ່ດີກວ່າ ໃນການດໍາເນີນທຸລະກິດ ສໍາລັບພາກທຸລະກິດຄວນເອົາໃຈໃສ່ຕື່ມ ຄື: 1). ຕ້ອງສຶກສາຄົ້ນ ຄວ້າ ແລະ ວິເຄາະສະພາບການດໍາເນີນທຸລະກິດໃນໄລຍະຜ່ານມາຢ່າງພາວະວິໄສ ເພື່ອໃຫ້ເຫັນໄດ້ສະພາບແວດລ້ອມ, ຈຸດແຂງ-ຈຸດອ່ອນ, ກາລະໂອກາດ-ສິ່ງທ້າທາຍ ແລະ ທາງອອກໃໝ່ຂອງການ ດໍາເນີນທຸລະກິດ. 2). ຄົ້ນຄວ້າປັບປຸງຍຸດທະສາດ ແລະ ຍຸດໂທບາຍຂອງບໍໍລິສັດແຕ່ລະໄລຍະ, ປັບ ປຸງການບໍລິຫານຈັດການ, ປັບປຸງເຕັກນິກ-ເຕັກໂນໂລຊີ, ປັບປຸງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ບຸກຄະລາກອນ, ປັບປຸງດ້ານການຕະຫລາດ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມທຸລະກິດ. 3). ໝັ່ນສຶກສາຮຽນຮູ້ສິ່ງໃໝ່ໆ ແລະ ໝັ່ນສຶກສາສະພາວະຄວາມເປັນຈິງແຕ່ລະໄລຍະ ເພື່ອປັບທິດທາງຂອງບໍລິສັດໃຫ້ທັນເວລາ.
