ບົດຮຽນຈາກມາດຕະການປັບໄໝຂອງບາງປະເທດ

# ວິເສດ ສະແຫວງສຶກສາ

ຜ່ານບົດປະຈຳວັນນີ້, ຜູ້ ອ່ານຈະໄດ້ຮູ້ກ່ຽວກັບມາດ ຕະການປັບໄໝ ໃນບາງຂະ ແໜງການທີ່ມີການລະເມີດ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ. ຕົວຢ່າງໜຶ່ງ ທີ່ຄວນເບິ່ງໄວ້ເປັນບົດຮຽນ ກໍແມ່ນການປັບໄໝຜູ້ທີ່ລະ ເມີດລະບຽບການແຍກປະ ເພດຂີ້ເຫຍື້ອຢູ່ ມາເລເຊຍ.
ຂ່າວນີ້ອ່າວເກົ່າ, ຈາກ ໜັງສືພິມ The Nation (ເດິເນເຊິນ) ສະບັບວັນທີ 29 ເດືອນ ມິຖຸນາ ປີ 2016. ມາດ ຕະການປັບໄໝນີ້ເລີ່ມເຮັດ ທົດລອງຢູ່ກົວລາລຳເປີ ແລະ ປູຕຼາຈາຢາ.

+ ມາລະຍາດດີແຟນບານຢີ່ປຸ່ນເກັບຂີ້ເຫຍື້ອ ຫລັງເສຍໃຫ້ ທີມຊາດເບລຢ້ຽມ

+ ຂີ້ເຫຍື້ອປຣາສະຕິກໃນທະເລໂລກ ເຄິ່ງໜຶ່ງມາຈາກ 5 ປະເທດອາຊີ

ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມາດ ຕະການປັບໄໝນີ້ ບໍ່ແມ່ນ ຢູ່ບໍ່ຢູ່ຄິດຢາກເຮັດກໍເຮັດ ໂລດ. ກ່ອນໜ້ານັ້ນ, ຄືແຕ່ ເດືອນກັນຍາປີ 2015 ທາງ ການມາເລເຊຍ ກໍໄດ້ຈັດຕັ້ງ ຂະບວນປຸກລະດົມຄວາມຮັບຮູ້ສະຕິຕື່ນຕົວຂອງສັງຄົມ ກ່ຽວກັບການແຍກປະເພດ ຂີ້ເຫຍື້ອ, ເຊັ່ນປະເພດໃດ ສຳລັບເອົາໄປທຳລາຍຖິ້ມ, ອັນໃດທີ່ສາມາດນຳມາໃຊ້ ຄືນໃໝ່ເອີ້ນວ່າ “ຣີໄຊເກີນ”.

ຂະບວນການປຸກລະດົມຄວາມເຂົ້າໃຈນັ້ນກິນເວລາ ເກືອບ 10 ເດືອນ ຈິ່ງເລີ່ມ ໃຊ້ມາດຕະການປັບໄໝ. ທ່ານ ໂມຣາ ເມດຮີດີ, ພະນັກງານ ອະວຸໂສຜູ້ຮັບຜິດຊອບບໍລິສັດເຮັດອະນະໄມ ແລະ ກຳຈັດ ຂີ້ເຫຍື້ອໃຫ້ຮູ້ວ່າ “ພວກເຮົາ ຕ້ອງການເນັ້ນການສຶກສາ ອົບຮົມໃຫ້ປະຊາຊົນເຂົ້າໃຈ ແລະ ມີຄວາມພ້ອມກ່ອນ ຈະເລືອກນຳໃຊ້ມາດຕະການປັບໄໝຜູ້ລະເມີດ” ມາດຕະ ການປັບໄໝ ໄດ້ກຳນົດຄວາມ ໜັກ-ເບົາດັ່ງນີ້.

ຄົວເຮືອນທີ່ລະເມີດລະ ບຽບການແຍກປະເພດຂີ້ ເຫຍື້ອຈະຖືກປັບໄໝຄັ້ງທຳ ອິດ 50 ຣິງກິດ, ຖ້າລະເມີດ ເທື່ອທີສອງຈະຖືກປັບໄໝ 100 ຣິງກິດ, ເທື່ອທີ 3 -500 ຣິງກິດ, ເທື່ອຕໍ່ໄປ 1000 ຣິງກິດພ້ອມທັງຈະຖືກຟ້ອງ ຂຶ້ນສານ.
ສ່ວນບໍລິສັດເຮັດອະນາ ໄມ ແລະ ເກັບຂີ້ເຫຍື້ອນັ້ນ ກໍຕ້ອງເຄັ່ງວຽກທີ່ຕົນຮັບຜິດຊອບເຊັ່ນປັກ ຫລື ຕິດປ້າຍ ບ່ອນເກັບຂີ້ເຫຍື້ອທີ່ໃຫ້ລາຍ ລະອຽດກ່ຽວກັບວັນເວລາ ເກັບຂີ້ເຫຍື້ອ.

ເມື່ອ 3 ປີ ກ່ອນ, ເມືອງ ນອດແທມເທິນຊາຍ (Northamphonshire) ທາງພາກຕາເວັນອອກກາງ ຂອງ ປະເທດອັງກິດ ນັ້ນໄດ້ ອອກກົດໝາຍສະເພາະຂອງ ເມືອງທີ່ບັງຄັບໃຫ້ເຈົ້າຂອງ ໝາ ທຸກຄົນ ຕ້ອງຖືຖົງຕິດໂຕ ເວລາພາໝາໄປຍ່າງ ຫລິ້ນ ຕາມສະຖານທີ່ສາທາລະນະ ເພື່ອເກັບມ້ຽນຂີ້ໝາ.
ຖ້າໃຜລະເມີດຈະມີໂທດຖືກປັບໄໝ ເປັນເງິນ 100 ປອນ ຫລື ປະມານ 1,25 ລ້ານກີບ. ເງິນປັບໄໝນີ້ຕ້ອງ ຈ່າຍພາຍໃນ 7 ວັນ, ໃຜບໍ່ ຈ່າຍ ຕາມກຳນົດຈະຖືກດຳ ເນີນຄະດີ ແລະ ຈະຖືກປັບ ໄໝເພີ່ມ ເປັນ 1.000 ປອນ.
ເປົ້າໝາຍຂອງກົດໝາຍ ແມ່ນເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາເຈົ້າ ຂອງໝາທີ່ຂາດຄວາມຮັບຜິດຊອບ ປ່ອຍໃຫ້ໝາຂີ້ຊະຊາຍ ແຕ່ບໍ່ເກັບມ້ຽນ, ພາໃຫ້ເປື້ອນ ເປີະ ແລະ ມີກິ່ນເໝັນກຸບທີບ.
ວ່າກັນວ່າກົດໝາຍ “ຖືຖົງມ້ຽນຂີ້ໝານີ້” ເປັນຂໍ້ ລິເລີ່ມທີ່ດີ, ຖ້າຜົນຮັບດີກໍ ຈະໃຊ້ເປັນຕົວຢ່າງ ສຳລັບ ຕົວເມືອງອື່ນໆ ແລະ ອາດປະ ກາດໃຊ້ໃນທົ່ວປະເທດກໍໄດ້.

ບົດນີ້ຂໍປິດທ້າຍກັບມາດຕະການປັບໄໝຂອງ ຫວຽດ ນາມ ຕໍ່ຜູ້ລະເມີດລະບຽບ ການຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນແຫລ່ງນ້ຳ ເຊິ່ງເປັນຂ່າວອອກ ມາໃນຕົ້ນເດືອນເມສາປີ 2017.

ດຳລັດຂອງລັດຖະບານກ່ຽວກັບການປັບໄໝຜູ້ລະ ເມີດກົດລະບຽບວ່າດ້ວຍ ການຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນ ແຫລ່ງນ້ຳໄດ້ກຳນົດມູນຄ່າ ປັບໄໝແຕ່ 250 ລ້ານດົງ (11,125 ໂດລາສະຫະລັດ) ເຖິງ 2 ຕື້ ດົງ (89,000 ໂດລາສະຫະລັດ).
ໂທດປັບ ໄໝນັ້ນເລັ່ງໃສ່ ການລະເມີດວຽກຕິດຕາມ ກວດກາ, ການວາງແຜນ, ການສຳຫລວດ, ການຂຸດຄົ້ນ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນ ແຫລ່ງນ້ຳ, ການລະເມີດທີ່ພົວ ພັນກັບອ່າງເກັບນ້ຳ, ການປົກ ປ້ອງຊັບພະຍາກອນແຫລ່ງ ນ້ຳ ແລະ ອື່ນໆ./.