ຊີ້ແຈງ: ການຜະລິດຂອງປະເທດລາວ ເປັນຫຍັງຈຶ່ງບໍ່ເຂັ້ມແຂງ
ທ່ານ ມະໄລທອງ ກົມມະສິດ ລມຕ ກະຊວງອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການຄ້າ ໄດ້ຂຶ້ນຊີ້ແຈງຫຼາຍບັນຫາຢູ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນ ເທື່ອທີ 8 ສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃນວັນທີ 26 ພະຈິກ 2024. ໃນນີ້ ສະເພາະຄໍາຖາມ: ເປັນຫຍັງການຜະລິດຂອງປະເທດເຮົາ ຈຶ່ງບໍ່ເຂັ້ມແຂງ? ການຜະລິດ ແມ່ນ ຂະບວນການໃນການສ້າງສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ແລະ ຄວາມຈຳເປັນຂອງມະນຸດ. ມັນກ່ຽວຂ້ອງກັບ ການຫັນປ່ຽນປັດໄຈການຜະລິດ (ວັດຖຸດິບ, ແຮງງານ, ທຶນ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ) ໄປເປັນຜົນຜະລິດ (ສິນຄ້າ ແລະ ການບໍລິການ).
ທ່ານ ມະໄລທອງ ກົມມະສິດ ຊີ້ແຈງວ່າ: ເຫດຜົນທີ່ການຜະລິດຂອງປະເທດເຮົາ ບໍ່ເຂັ້ມແຂງນັ້ນ ແມ່ນຍ້ອນຫຼາຍປັດໄຈ ທີ່ປະກອບກັນ ເປັນຕົ້ນ ປັດໄຈໂຄງສ້າງທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ຂໍ້ຈຳກັດທາງດ້ານພູມສາດ, ຂາດໜາດຕະຫຼາດ ແລະ ພົນລະເມືອງ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານນະໂຍບາຍ. ການຜະລິດຂອງປະເທດເຮົາ ຈຶ່ງບໍ່ເຂັ້ມແຂງ ຍ້ອນວ່າ:
1. ໄລຍະຫ່າງ ຂອງການຂົນສົ່ງວັດຖຸດິບ, ປັດໄຈການຜະລິດ ແລະ ສິນຄ້າ ໄປເຖິງຕະຫຼາດພາຍນອກ ຫຼື ແລະ ອອກມີທ່າເຮືອ ຂ້ອນຂ້າງໄກ ພາໃຫ້ມີຕົ້ນທຶນສູງ.
2. ພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ເປັນຕົ້ນ ທາງບົກ, ທາງລ່າງ, ທາງນ້ຳ, ອາກາດ ແລະ ການບໍລິການໂລຈິດສຕິກ ເພື່ອເຊື່ອມຕໍ່ລະບົບການຂົນສົ່ງ, ການຜະລິດ ແລະ ຕະຫຼາດ ເຖິງແມ່ນວ່າ ໄດ້ມີການພັດທະນາດີຂຶ້ນ, ຫຼາຍຂຶ້ນ ແຕ່ກໍຍັງຈຳກັດ ແລະ ຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ມີ ຍັງມີຄ່າໃຊ້ບໍລິການສູງ.
3. ຕະຫຼາດພາຍໃນ ມີຂະໜາດນ້ອຍ, ທັງອຳນາດໃນການຊື້ (Purchasing Power) ກໍຍັງ ເຮັດໃຫ້ມີຂໍ້ຈຳກັດທາງດ້ານຂະໜາດເສດຖະກິດ (Economy of Scale).
4. ນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມການຜະລິດ ຍັງບໍ່ທັນເປັນລະບົບ, ກົມກຽວ, ຈະແຈ້ງ, ມີຈຸດສຸມ ແລະ ດຶງດູດພຽງພໍ; ໃນຂະນະດຽວກັນ ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍ, ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການບໍ່ທັນເຂັ້ມງວດ, ເປັນເອກະພາບ ແລະ ຕໍ່ເນື່ອງ. ສ້າງຄວາມບໍ່ໝັ້ນໃຈ ໃຫ້ແກ່ຜູ້ລົງທຶນ.
5) ການຜະລິດພາຍໃນ ຍັງອາໄສການນຳເຂົ້າຫຼາຍ, ຕ່ອງໂສ້ການສະໜອງພາຍໃນຈຳກັດ ພາໃຫ້ມີຕົ້ນທຶນການຜະລິດພາຍໃນສູງ.
6. ການລົງທຶນຕ່າງປະເທດ ໃນຂົງເຂດການຜະລິດ ແລະ ປຸງແຕ່ງຍັງບໍ່ຫຼາຍ, ການລົງທຶນຕ່າງປະເທດ ສ່ວນໃຫຍ່ກະຈຸກໂຕຢູ່ ໃນຂົງເຂດຂຸດຄົ້ນຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ພະລັງງານ ຫຼື ໂຮງງານ ທີ່ໄດ້ສິດທິພິເສດ ຈາກສາກົນ ທີ່ມີທ່າອ່ຽງຈະຫຼຸດໜ້ອຍຖອຍລົງໃນອານະຄົດ, ເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາ ໃນຂົງເຂດຜະລິດ ຂະຫຍາຍຕົວຊ້ຳ.
7. ແຮງງານທີ່ມີທັກສະພາຍໃນປະເທດບໍ່ຫຼາຍ, ຊໍ້າບໍ່ພໍ ແຮງງານພາຍໃນຜັດອອກໄປເຮັດວຽກຢູ່ຕ່າງປະເທດຫຼາຍສົມຄວນ ເຮັດໃຫ້ຂາດແຮງງານ ໃນຂົງເຂດການຜະລິດ ແລະ ເພື່ອສະໜອງໃຫ້ແກ່ໂຮງຈັກໂຮງງານຕ່າງໆ.
8. ປະຊາຊົນລາວສ່ວນໃຫຍ່ ກໍປະກອບອາຊີບ ຕິດພັນກັບການຜະລິດກະສິກຳ, ແຕ່ຜູ້ປະກອບການ ຫຼື ວິສາຫະກິດຄົນລາວ ທີ່ມີຜົນສຳເລັດສູງ ໃນທຸລະກິດເຮັດຜະລິດພັດບໍ່ຫຼາຍ ກົງກັນຂ້າມ, ຜູ້ປະສົບຜົນສຳເລັດສ່ວນໃຫຍ່ ແມ່ນເຮັດທຸລະກິດບໍ່ແຮ່, ພະລັງງານ, ການຄ້າ, ການທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ການບໍລິການ, ສ່ວນຜູ້ເຮັດການຜະລິດ ແລ້ວເປັນໜີ້ ພັດຫຼາຍ ພາໃຫ້ເກີດແນວຄິດ-ຈິດຕະສາດ ຫຼື ຄວາມເຂົ້າໃຈຄວາມເຊື້ອ ບໍ່ຢາກເຮັດການຜະລິດ.