ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ມີຄຳເຫັນເນື່ອງໃນໂອກາດວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ຄົບຮອບ 59 ປີ
ທ່ານ ພຸດ ສິມມາລາວົງ ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ກ່າວວ່າ: ວັນທີ 8 ກັນຍາ ຂອງທຸກໆປີ ອົງການອຸຍແນັດສະໂກ ໄດ້ປະກາດ ເປັນວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ມາຮອດປີນີ້ແມ່ນຄົບຮອບ 59 ປີ (8 ກັນຍາ 1965-8 ກັນຍາ 2024) ຊຶ່ງວັນດັ່ງກ່າວແມ່ນວັນທີ່ມີຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄັນຢ່າງຍິ່ງ ຕໍ່ກັບປະຊາຊາດໃນທົ່ວໂລກ ໂດຍສະເພາະແມ່ນຜູ້ດ້ອຍໂອກາດ, ພາດໂອກາດທາງການສຶກສາ ຊຶ່ງຕົ້ນຕໍແມ່ນຄວາມບໍ່ຮູ້ໜັງສື ແລະ ການຮຽນບໍ່ຈົບການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານ. ເພື່ອຊຸກຍູ້ ແລະ ສົ່ງເສີມໃຫ້ບຸກຄົນເຫລົ່ານັ້ນໄດ້ຮຽນຮູ້ໜັງສື, ອ່ານອອກ ຂຽນເປັນ ແລະ ຄິດໄລ່ເລກຂັ້ນພື້ນຖານໄດ້ ສາມາດນໍາເອົາຄວາມຮູ້ໄປໝູນໃຊ້ເຂົ້າໃນການດຳລົງຊີວິດຕົວຈິງເພື່ອຍົກລະດັບ ແລະ ພັດທະນາຄຸນນະພາບຊີວິດໃຫ້ດີຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ. ພ້ອມນັ້ນ ກໍໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກໆປະເທດທີ່ເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການສະຫະປະຊາຊາດຈັດຕັ້ງສະເຫລີມສະຫລອງວັນດັ່ງກ່າວເພື່ອສະຫລຸບຕີລາຄາຜົນຂອງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນການຮຽນຮູ້ໜັງສືໃນປະເທດຂອງຕົນ; ພ້ອມທັງໃຫ້ກໍານົດທິດທາງ, ແຜນການ, ຄາດໝາຍສູ້ຊົນ ແລະ ວິທີການຈັດການສຶກສາເພື່ອແນ່ໃສ່ສົ່ງເສີມການຮຽນຮູ້ໜັງສືໃນປີຕໍ່ໆໄປ.
ໃນແຕ່ລະປີ, ອົງການອຸຍແນັດສະໂກ ໄດ້ມີສານເພື່ອໃຫ້ລັດພາຄີໃຫ້ເອົາໃຈໃສ່ໃນການສົ່ງເສີມການຮຽນຮູ້ໜັງສື, ການສຶກສາເພື່ອການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ, ການຮຽນຮູ້ຕະຫລອດຊີວິດ ແລະ ມີຫົວຂໍ້ຄຳຂວັນສຳລັບວັນສາກົນແຫ່ງການຮຽນຮູ້ໜັງສື ສຳລັບປີ 2024 ໄດ້ກຳນົດຄໍາຂວັນ ດັ່ງນີ້:
“ນໍາໃຊ້ຄວາມຫລາກຫລາຍຂອງພາສາເຂົ້າໃນການສຶກສາ: ການຮຽນຮູ້ໜັງສື ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ມີຄວາມເຂົ້າໃຈເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນ ແລະ ສ້າງສັນຕິພາບ” ການຮຽນຮູ້ໜັງສືມີຄວາມໝາຍ ຄວາມສຳຄັນ ແລະ ເປັນໃຈກາງ ໃນການກໍ່ສ້າງບຸກຄະລາກອນ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍຄວາມຮູ້, ຄວາມສາມາດ ແລະ ທັກສະ ໃຫ້ມີຄວາມສອດຄ່ອງກັບການປ່ຽນແປງໃນໄລຍະໃໝ່ເຮັດໃຫ້ສັງຄົມກາຍເປັນສັງຄົມແຫ່ງການຮຽນຮູ້.
ໃນລະຫວ່າງ ປີ 2015 ເຖິງ ປີ 2023 ທົ່ວໂລກໄດ້ສຳເລັດໂຕຊີ້ບອກຂອງເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ( SDG 4.1.2 ) ຄື ອັດຕາການຮູ້ໜັງສືຂອງຊັ້ນປະຖົມສຶກສາເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 85% ເປັນ 88%, ຈາກ 74% ເປັນ 78% ໃນຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນ ແລະ ຈາກ 53% ເປັນ 59% ໃນຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍ ໃນລະຫ່ວາງປີ 2016-2021 ອັດຕາການຮູ້ໜັງສືຂອງໄວໝຸ່ມ ແລະ ຜູ້ໃຫຍ່ໃນທົ່ວໂລກ ໂດຍສະເພາະເກນອາຍຸ 15 ປີຂຶ້ນໄປແມ່ນເພີ່ມຂຶ້ນພຽງແຕ່ 1%, ຈາກ 86%-87%. ໃນປີ 2022, ໄວໝຸ່ມ ແລະ ຜູ້ໃຫຍ່ 1 ໃນ 7 ຄົນ ແມ່ນກືກໜັງສື ຫລື ຍັງຂາດທັກສາພື້ນຖານການຮູ້ໜັງສື, ຍັງມີເດັກນ້ອຍຫຼາຍລ້ານຄົນຍັງບໍ່ສາມາດ ອ່ານ, ຂຽນ ແລະ ຄິດໄລ່ເລກຂັ້ນພື້ນຖານໄດ້ດີ ແລະ ຍັງມີເດັກນ້ອຍຈຳນວນ 250 ລ້ານຄົນ ໃນເກນອາຍຸ 6-18 ປີ ຍັງບໍ່ໄດ້ເຂົ້າໂຮງຮຽນ.
ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໄດ້ກຳນົດເອົາການສຶກສາ ເປັນວຽກງານໃຈກາງໃນການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ສົ່ງເສີມໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວ ແລະ ຜູ້ທີ່ອາໄສຢູ່ ສປປ ລາວ ເຂົ້າເຖິງການສຶກສາທີ່ມີຄຸນນະພາບ, ສະເໝີພາບ ແລະ ເທົ່າທຽມກັນລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດ. ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ສປປ ລາວ ຍັງມີປະຊາກອນທີ່ຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫລີກ ແລະ ຜູ້ດ້ອຍໂອກາດຈຳນວນບໍ່ໜ້ອຍທີ່ເຂົ້າເຖິງການສຶກສາໄດ້ຍາກ, ສະພາບການຂາດແຄນຄູສອນ ແລະ ອັດຕາການປະລະຂອງນັກຮຽນໂດຍທົ່ວໄປຍັງສູງ, ຊຶ່ງນີ້ກໍແມ່ນສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫລວງຂອງປະເທດພວກເຮົາທີ່ຈະຕ້ອງສຸມໃສ່ວຽກງານການສຶກສາ, ເປັນຕົ້ນ ເພີ່ມການລົງທຶນ ແລະ ນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທີ່ມີຢູ່ ເຖິງແມ່ນວ່າຈະຕົກຢູ່ໃນສະພາບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນ, ບັນຫາໄພທຳມະຊາດທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ຫລາຍທ້ອງຖິ່ນ.
ຕໍ່ກັບສະພາບການດັ່ງກ່າວນັ້ນ ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ກໍຄືກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ຈະສຸມໃສ່ທຸກກຳລັງແຮງ ເພື່ອສ້າງທຸກເງື່ອນໄຂໃຫ້ທຸກຄົນໄດ້ເຂົ້າເຖິງການສຶກສາ, ຂະຫຍາຍການສຶກສາໄປສູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫລີກໃຫ້ທົ່ວເຖິງ, ສ້າງທຸກເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ຜູ້ຮຽນໃນກຸ່ມເປົ້າໝາຍທີ່ດ້ອຍໂອກາດ, ຜູ້ທຸກຍາກ, ເພດຍິງ, ຊົນເຜົ່າ, ຜູ້ພິການໄດ້ຮັບການສຶກສາທີ່ມີ ຄຸນນະພາບ, ມີຄວາມສະເໝີພາບ ແລະ ເທົ່າທຽມ.
ຕາງໜ້າໃຫ້ແກ່ຄະນະນຳ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ຂໍສະແດງຄວາມຍ້ອງຍໍສັນລະເສີນມາຍັງຄະນະນໍາ ອົງການປົກຄອງແຕ່ລະຂັ້ນ, ບັນດາຂະແໜງການ, ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ, ການຈັດຕັ້ງພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນ, ຊຸມຊົນ, ຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາ ແລະ ກິລາ,ຄູອາຈານ, ນັກຮຽນ ຕະຫລອດຮອດປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າທີ່ໄດ້ປະກອບສ່ວນຢ່າງຕັ້ງໜ້າເຂົ້າໃນວຽກງານການສຶກສາ, ວຽກງານການສົ່ງເສີມການຮຽນຮູ້ໜັງສື ກໍຄືການປະກອບສ່ວນຕໍ່ການຜັນຂະຫຍາຍດໍາລັດວ່າດ້ວຍການຮຽນຮູ້ຕະຫລອດຊີວິດ, ຂໍຂອບໃຈມາຍັງປະເທດເພື່ອນມິດ ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ ທີ່ໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນຕໍ່ຜົນສໍາເລັດໃນໄລຍະຜ່ານມາ.
