ວ່າການເຈົ້າເມືອງໆປາກລາຍ ຊີ້ແຈ້ງກໍລະນີຜີໂຂນລ່ວງລະເມີດລວນລາມແມ່ຍິງ ໃນງານເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ

ວັນທີ 27 ມີນາ 2024 ນີ້, ທ່ານ ບຸນຫລາຍ ວົງດາລາ ເລຂາພັກເມືອງ ວ່າການເຈົ້າເມືອງໆປາກລາຍ ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງເຫດການທີ່ເກີດໃນງານເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ ເມືອງປາກລາຍ ໃນວັນທີ 23 ມີນາ 2024 ກໍລະນີ ຜີໂຂນລ່ວງລະເມີດລວນລາມແມ່ຍິງ ທ່ານໄດ້ຖະແຫລ່ງຂ່າວຊີ້ແຈ້ງຕໍ່ເຫດການດັ່ງກ່າວວ່າ: ຄືດັ່ງຮູ້ນໍາກັນແລ້ວວ່າ ການຈັດບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ ຂອງຊາວເມືອງປາກລາຍ ເປັນງານບຸນທີ່ໄດ້ປະຕິບັດກັນມາແຕ່ປູ່ຍ່າ, ຕາຢາຍ ແລະ ສືບທອດກັນມາຫຼາຍ ເຊັ່ນຄົນແລ້ວ, ແຕ່ເພື່ອເປັນການພັດທະນາ, ສົ່ງເສີມ ແລະ ຍົກລະດັບ ການທ່ອງທ່ຽວເມືອງປາກລາຍຂຶ້ນອີກກ້າວຫນຶ່ງ  ແຂວງຈຶ່ງໄດ້ຕົກລົງ ກຳນົດເອົາບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນນີ້ ໃຫ້ເປັນເທດ ສະການໃຫ່ຍປະຈໍາປີຂອງເມືອງປາກລາຍ(ເມືອງອື່ນໆ ພາຍໃນແຂວງ ກໍ່ໄດ້ກໍານົດ ໃຫ້ມີເທດສະການສະເພາະຂອງເມືອງເຊັ່ນດຽວກັນ).  ເຊິ່ງໄດ້ຈັດຂຶ້ນໃນກາງເດືອນສີ່ ຫຼື ເດືອນສີ່ເພັງລາວ ຂອງທຸກໆປີ.

ສຳລັບການຈັດງານເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ ປະຈຳປີ 2024 ພວກເຮົາໄດ້ຈັດຂື້ນ ຕິດພັນກັບການເປີດປີທ່ອງທ່ຽວລາວ ປະຈຳປີ 2024. ເຊິ່ງໄດ້ມອບໃຫ້ບ້ານ ສີສະອາດຊົມພູ ເປັນເຈົ້າພາບ. ການຈັດງານແມ່ນກຳນົດ 5 ວັນ, ແຕ່ວັນທີ 20–24 ມີນາ 2024. ແຕ່ລະວັນ ກໍມີກິດຈະກໍາຕ່າງໆ ເຊັ່ນ: ເປີດຕະຫຼາດນັດ, ແຂ່ງຂັນຊ່ວງເຮືອເພດຊາຍ 20 ສີພາຍ, ປະກວດນາງທິດາພະເຫວດ, ການປະກວດສິລະປະວັນນະຄະດີ-ນັກຮ້ອງສຽງດີ, ການບໍລິການຂີ່ເຮືອຊົມວີວຕາມລໍານໍ້າຂອງ.

ສຳລັບ ວັນທີ່ 23 ມີນາ (ມື້ເກີດເຫດ) ເວລາ 7 ໂມງເຊົ້າ ແມ່ນພີທີເປີດງານເທດສະການບຸນ ຢ່າງເປັນທາງການ, ເວລາ 13:00 -14:00 ໂມງ ແມ່ນພິທີແຫ່ພະເຫວດເຂົ້າເມືອງ ເຊິ່ງເປັນພິທີທາງສາດສະໜາ ແລະ ເປັນກິດຈກຳຫຼັກຂອງງານບຸນ.  ຂະບວນແຫ່ພະເຫວດເຂົ້າເມືອງນີ້  ຕາມປະຫວັດ ແລະ ຮີດຄອງທີ່ໄດ້ປະຕິບັດຕາມໆ ກັນມາ  ແມ່ນຕ້ອງມີຜີໂຂນ ແຫ່ຕາມມາ ເພື່ອອາລັກຂາ ພະເຫວດສັນດອນ ແລະ ນີ້ກໍ່ຖືວ່າເປັນເອກະລັກສະເພາະຂອງເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ ຂອງເມືອງປາກລາຍ.

ເຊິ່ງປີນີ້ ເມືອງພວກເຮົາໄດ້ກໍານົດຈໍານວນຜີໂຂນທັງໝົດ 20 ໂຕ ແລະ ຈຳນວນຜີໂຂນດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ມີການຝຶກອົບຮົມ-ມີລະບຽບວິໄນ ແລະ ມີການຄຸ້ມຄອງເປັນຢ່າງດີ, ແຕ່ກໍບໍ່ປະຕິເສດ ໃນຕົວຈິງກໍມີບຸກຄົນຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍ ເປັນຕົ້ນ ຊາວໜຸ່ມ-ໄວໜຸ່ມ ຕະຫຼອດຮອດເດັກນ້ອຍ. ມີຄວາມມັັກ-ຄວາມນິຍົມຊົມຊອບ ໃນການຫຼິ້ນ ຫຼື ສຸບຫົວໂຂນ(ຫົວຜີໂຂນ) ກໍໄດ້ສ້າງ ຫຼື ຈັດຫາ ຫົວຜີໂຂນໃນຮູບແບບຕ່າງໆ ເພື່ອມາສຸບໃສ່ຫົວ ແລ້ວ ກໍຍ່າງເລາະໄປຕາມຫົນທາງໃນແຕ່ລະວັນ ຢ່າງມ່ວນຊື່ນ.

ພ້ອມກັນນີ້ ທາງເມືອງກໍ່ໄດ້ກຳນົດລະບຽບ-ມີການແຈ້ງເຕືອນ ບໍ່ໃຫ້ມີຜີໂຂນນອກບັນຊີ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ມີການເຄື່ອນໄຫວຜິດລະບຽບ….ແຕ່ສ່ວນຫຼາຍຜີຂົນທີ່ບໍ່ນອນໃນບັນຊີ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຮັບອານຸຍາດນີ້ ເຂົາກໍ່ມີລະບຽບວິໄນ ແລະ ສະໝັກໃຈເຂົ້າຮ່ວມ ໃນພິທີແຫ່ພະເຫວດເຂົ້າເມືອງ. ເຊິ່ງຕົວຈິງ ພິທີແຫ່ພະເຫດໃນມື້ນັ້ນ ກໍ່ມີທັງຄົນ ແລະ ຜີໂຂນ ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ເຮັດໃຫ້ມີຄວາມຟົດຟື້ນ-ມ່ວນຊື່ນ-ມີບັນຍາກາດ ແລະ ເປັນລະບຽບດີ.

ແຕ່ໄປຄຽງຄູ່ກັບດ້ານດີ-ດ້ານບວກນັ້ນ, ກໍ່ເກີດສິ່ງທີ່ເປັນດ້ານອ່ອນ-ດ້ານລົບເກີດຂຶ້ນຕາມມາ. ເຊິ່ງເປັນພຶດຕິກຳ ຫຼື ເປັນເຫດການ ທີ່ພວກເຮົາກໍ່ຄືບັນດາທ່ານ ບໍ່ປາຖະໜາຢາກຈະໃຫ້ມັນເກີດ. ໄດ້ມີຊາວໜຸ່ມ 4 ຄົນ (ຫຼັງຈາກ ໄປຮ່ວມພິທີ ແຫ່ພະເຫວດ ສຳເລັດ ກໍ່ໄດ້ສຸບຫົວຜີໂຂນ ແລ້ວກັບມາດື່ມເບຍຢູ່ ສະຖານທີ່ເກີດເຫດ…ຕໍ່ມາ ກໍເກີດຄວາມຄຶກຄະນອງ ແລະ ຄຸມສະຕິບໍ່ໄດ້ ຈຶ່ງໄດ້ມີພຶດຕິກຳ ແລະ ກໍ່ເຫດ (ດັ່ງທີ່ ບັນດາທ່ານ ໄດ້ເຫັນໃນຄລິບ).

ພຶດຕິກຳຂອງພວກກ່ຽວນັ້ນ ແມ່ນມີເຈດຕະນາ ລວນລາມ, ທໍາອານາຈານ ແລະ ສ້າງຄວາມເຊື່ອມເສຍຕໍ່ກຽດສັກສີຂອງແມ່ຍິງ. ເປັນການກະທໍາທີບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມຮີດຄອງປະເພນີ ອັນດີງາມຂອງຊາດ ກໍ່ຄືຂອງທ້ອງຖິ່ນຊາວເມືອງປາກລາຍ ຍິ່ງໄປກວ່ານັ້ນ ການກະທຳຂອງພວກກ່ຽວ ຍັງສ້າງຄວາມເຊື່ອມເສຍຕໍ່ພາບພົດ ງານເທສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ (ທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງເມືອງປາກລາຍ ແລະ ເຊິ່ງຜ່ານມາກໍໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຊົມເຊີຍ ຈາກນັກທ່ອງທ່ຽວ ທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ມາໂດຍຕະຫຼອດ ).

 ສະນັ້ນ ພາຍຫຼັງເກີດເຫດການຄືດັ່ງກ່າວແລ້ວ ການນໍາຂອງເມືອງ ກໍ່ຄືຄະນະຮັບ ຜິດຊອບຈັດງານບຸນ ກໍບໍ່ໄດ້ນິ່ງນອນໃຈ, ພວກເຮົາໄດ້ຮີບຮ້ອນຊີ້ນຳ ແລະ ມອບໝາຍໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕິດຕາມຊອກຫາຜູ້ກະທໍາຜິດ ເພື່ອມາດຳເນີນມາດຕະການຕາມຂັ້ນຕອນ ຂອງລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ພ້ອມກັນນີ້ ກໍໄດ້ເປີດໂອກາດໃຫ້ຜູ້ເສຍຫາຍມາແຈ້ງຄວາມ…

ມາຮອດຕອນບ່າຍຂອງວັນທີ 24 ກໍ່ສາມາດຈັບຕົວຜູ້ກະທຳຜິດ ໄດ້ຈໍານວນ 4 ຄົນ. ແລະ ປະຈຸບັນ ກໍ່ໄດ້ກັກຕົວພວກກ່ຽວ ເພື່ອທຳການສືບສວນ-ສອບສວນ ແລະ ພວກກ່ຽວກໍ່ໄດ້ຮັບສາລະພາບ ຕາມຄວາມຈິງແລ້ວ.

ຕໍ່ການກະທຳຂອງພວກກ່ຽວນີ້ ຕາມການລາຍງານຂອງເຈົ້າໜ້າທີ່ ພວກກ່ຽວ ແມ່ນ ໄດ້ກະທຳຜິດ ມາດຕາ 259 ຂອງປະມວນກົດໝາຍອາຍາ ສະບັບປີ 2017.  ຈະຕ້ອງໄດ້ ດຳເນີນຄະດີ ຕາມຂໍ້ກົດໝາຍທີ່ໄດ້ລະບຸໄວ້. ພ້ອມກັນນີ້ ກໍ່ຈະໄດ້ ຊົດເຊີຍ ແລະ ປົວແປງຈິດໃຈ ໃຫ້ຜູ້ຖືກເສຍຫາຍ ໃຫ້ເໝາະສົມ ແລະ ເປັນທຳ.

ອີກເທື່ອຫນຶ່ງ ຕາງໜ້າໃຫ້ຄະນະນຳ-ອົງການປົກຄອງ ເມືອງປາກລາຍ ແລະ ຄະນະຮັບຜິດຊອບຈັດງານເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນປະຈໍາປີ 2024 ຮູ້ສຶກເສຍໃຈ ທີ່ບໍ່ສາມາດ ຄຸ້ມຄອງ-ປ້ອງກັນ ແລະ ສະກັດກັ້ນ ເຫດການດັ່ງກ່າວນີ້ ໄດ້ທ່ວງທັນເວລາ ແລະ ກໍຖືໂອກາດນີ້ ສະແດງຄວາມຮັບຜິດຊອບ-ສະແດງຄວາມຂໍໂທດ ຕໍ່ບັນດາທ່ານ ໂດຍສະເພາະຜູ້ເສຍຫາຍ ພໍ່-ແມ່ ແລະ ຍາດຕິພີ່ນ້ອງຂອງຜູ້ກ່ຽວ ແລະ ຕໍ່ສັງຄົມ.

ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈ ບັນດາທ່ານ ການນຳຂັ້ນແຂວງ ທີ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ໃຫ້ການ ນຳພາ – ຊີ້ນຳ, ຂອບໃຈ ຕໍ່ການນຳຂອງເມືອງ-ຄະນະຮັບຜິດຊອບ-ເຈົ້າໜ້າທີ່, ພາກສ່ວນຕ່າງໆ ຕະຫຼອດຮອດນັກທຸລະກິດຜູ້ປະກອບການ ທີ່ໄດ້ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ໄດ້ເຂົ້າມາມີສ່ວນຮ່ວມ ໃນການຈັດງານເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນ ຂອງເມືອງປາກລາຍ ໃນຄັ້ງນີ້.

ຂ້າພະເຈົ້າ ຕາງໜ້າໃຫ້ຄະນະນຳ-ອົງການປົກຄອງເມືອງປາກລາຍ ຂໍໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາ ຕໍ່ບັນດາທ່ານວ່າ: ໃນການຈັດງານເທດສະການບຸນພະເຫວດ-ຜີໂຂນຂອງເມືອງ ໃນປີຕໍ່ໆໄປ ຈະບໍ່ໃຫ້ມີເຫດການດັ່ງກ່າວນີ້ເກີດຂຶ້ນອີກຢ່າງເດັດຂາດ.