ສະຫລອງປີໃໝ່ດ້ວຍບັນຍາກາດເບີກບານມ່ວນຊື່ນ

ບຸນສົງການປີໃໝ່ລາວນັບວ່າ ເປັນປາງບຸນໃຫຍ່ທີ່ສຳຄັນຕໍ່ຊາວລາວບັນດາເຜົ່າ, ເຊິ່ງພວກ ເຮົາເຄີຍປະຕິບັດກັນມາແຕ່ລຸ່ນປູ່ຍ່າຕານາຍແຕ່ເໜືອຮອດໃຕ້.  ດ້ວຍຫລາຍຊື່ເອີ້ນແຕກຕ່າງກັນເຊັ່ນ: ບຸນປີໃໝ່ລາວ, ບຸນສົງ ການ, ບຸນຫົດນ້ຳ, ບຸນສົງນ້ຳພະ  ສຸດແລ້ວແຕ່ຄວາມລື້ງເຄີຍຂອງ  ແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ. ເພິ່ນແປຄຳວ່າ ປີໃໝ່ຈາກຄຳວ່າຕຸດສົງການ, ໝາຍເຖິງການປ່ຽນແປງລະດູ ຫລື ການປ່ຽນແປງ ພສ ຫລື  ຂວບປີ, ຂວບໜຶ່ງມີ 12 ລາສີ (ເດືອນ) ແລະ ການເອີ້ນວ່າ ບຸນຫົດນ້ຳ, ບຸນສົງນ້ຳພະນັ້ນກໍຍ້ອນວ່າປີໃໝ່ລາວ ທຸກປີເປັນຍາມ ຮ້ອນທີ່ສຸດໃນລາວເຮົາເພື່ອເປັນການບັນເທົາຄວາມຮ້ອນດັ່ງກ່າວນັ້ນ ຈິ່ງໄດ້ນຳເອົານ້ຳມາຫົດ ຫລິ້ນ, ເອົາໄປສົງພະພຸດທະຮູບຢູ່ວັດເພື່ອເປັນການຂໍພອນຕ່າງໆ, ພ້ອມນັ້ນຍັງເປັນການ ອວຍພອນເຊິ່ງກັນ ແລະ ກັນອີກດ້ວຍ, ຍ້ອນແນວນັ້ນເພິ່ນຈິ່ງເອີ້ນວ່າ: ບຸນຫົດນ້ຳ ຫລື ບຸນສົງນ້ຳພະ ແລະ ນັບແຕ່ນັ້ນມານ້ຳ ໄດ້ກາຍເປັນໝາກຫົວໃຈຫລັກຂອງການຫລິ້ນບຸນປີໃໝ່ລາວເຮົາ.

ບຸນປີໃໝ່ລາວມີ 3 ມື້ ເຊິ່ງຈະຕົກຢູ່ໃນລະຫວ່າງ ວັນທີ 14 -15-16 ເມສາ ຂອງທຸກໆປີ  ແລະ ຖ້າປີໃດມີ ແປດສອງຫົນກໍຈະມີ 4 ມື້, ສຳລັບປີນີ້ມີພຽງ 3  ມື້ ແລະ ກົງກັບວັນທີ 14-15-16 ເມສາຄື: ມື້ທີໜຶ່ງ ວັນທີ 14  ເພີ່ນເອີ້ນວ່າມື້ສັງຂານລວງ,  ເຊິ່ງຖືເປັນມື້ສຸດທ້າຍປີເກົ່າ  ຫລື   ລາສີເກົ່າໝົດຂວບໄປ, ເຊິ່ງເປັນວັນ ທີ່ຄົນລາວເຮົາເຊື່ອວ່າວັນນີ້ ແຫລະເປັນວັນທີ່ພ້ອມແລ້ວເຮົາຈະຖີ້ມຄວາມຊົ່ວຮ້າຍຕ່າງໆໃຫ້ ລ່ອງໄຫລ່ໄປກັບປີເກົ່າ ຈິ່ງພາກັນອະນາໄມປັດກວາດເຮືອນ ຊານ ຊັກເຄື່ອງຊັກຂອງ ແລະ  ມັກນິມົນ ພະສົງອົງຄະເຈົ້າມາສູດເຮືອນຊານຫວັງກຳຈັດເຄາະ ເຂັນເວນຕາຍ ແລະ ອັນຕະລາຍ ທັງຫລາຍໃຫ້ຫາຍໄປ.  ສຳລັບ ມື້ທີ່ສອງກົງກັບວັນທີ 15  ເພີ່ນ ເອີ້ນວ່າ ວັນເນົາ ເປັນວັນທີ່ ຢູ່ໃນ ລະຫວ່າງກາງປີເກົ່າກັບປີໃໝ່, ເຊິ່ງຄົນລາວສ່ວນໃຫຍ່ມັກຈະ ຖືເອົາວັນນີ້ພັກຜ່ອນ ຫລື ຫລິ້ນ ມ່ວນຊື່ນຢູ່ກັບບ້ານເຮືອນ,   ບໍ່ໄປເລາະຫົດ ສົງກັນແຕ່ຢາງໃດ  ແລະ ມື້ທີ່ສາມວັນທີ 16 ເພິ່ນເອີ້ນວ່າ: ມື້ສັງຂານຂຶ້ນ ເຊິ່ງຖືເປັນມື້ທຳອິດຂອງປີໃໝ່ ເປັນມື້ປ່ຽນ ພສ ແລະ ຊາວພຸດລາວເຮົາເຊື່ອວ່າວັນສັງຂານຂຶ້ນເປັນ ມື້ສັນວັນດີ, ມື້ສີວັນຊອບ, ມື້ປະ ກອບວັນງາມ. ເປັນມື້ໂຊກມື້ໝານສະນັ້ນຄອບຄົວໃດທີ່ມີ ເງື່ອນໄຂກໍມັກຈະເຮັດພິທີບາສີສູ່ຂວັນ ຕ້ອນຮັບປີໃໝ່ຮັບໂຊກ ລາບ, ສຳລັບກິດຈະກຳໃນມື້ບຸນ ປີໃໝ່ແຕ່ລະປີກໍຈະມີຄວາມ ແຕກຕ່າງ ກັນໄປຂອງແຕ່ລະ ທ້ອງຖິ່ນ, ແຕ່ສິ່ງທີ່ຄືກັນກໍຄື: ມື້  ທີໜຶ່ງແມ່ນພວກເຮົາຈະຖືເປັນມື້ຫົດສົງນ້ຳຜູ້ໃຫຍ່, ຜູ້ອາວຸໂສເພື່ອຂໍພອນຢູ່ທາງວັດເພິ່ນກໍຈະເອົາພະພຸດທະຮູບລົງມາໃຫ້ມວນຊົນໄດ້ຫົດສົງ ແລະ  ແຫ່ ນາງ ສັງຂານ, ມື້ທີ 2 ຫລິ້ນ ມ່ວນຊຸມແຊວກັນຢູ່ຕາມບ້ານ ເພື່ອເປັນການພົບປະສັງສັນ, ຄ່ຳມາເຂົ້າວັດຟັງເທດສະໜາ ແລະ ມື້ສຸດທ້າຍກໍຈະມີພິທີບາສີສູ່ຂວັນຕ້ອນຮັບປີໃໝ່, ຕົບກອງພະຊາຍ ອາລາທະນາພະ ພຸດທະຮູບຂຶ້ນແທນ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີບຸນປີໃໝ່ລາວເຮົານີ້ແມ່ນເພື່ອຄວາມມ່ວນຊື່ນລື່ນ ເລີງ, ເຊິ່ງຖືວ່າເປັນເອກະລັກໂດດເດັ່ນ ສະເພາະຕົວ ແລະ ເປັນສິ່ງທີ່ພາກພູມໃຈຂອງຄົນລາວທັງຊາດ, ດັ່ງນັ້ນຊາວລາວເຮົາຈົ່ງພ້ອມພາ ກັນປົກປັກຮັກສາຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມດັ່ງກ່າວ ແລະ ສ້າງຄວາມເບີກບານມ່ວນຊື່ນ, ສົ່ງເສີມໃຫ້ບຸນ ດັ່ງກ່າວເປັນສິ່ງດຶງດູດນັກທ່ອງທ່ຽວເຂົ້າມາປະເທດເຮົາໃຫ້ນັບມື້ຫລາຍຂຶ້ນຫລີກລ່ຽງຈາກສິ່ງທີ່ບໍ່ຈົບບໍ່ງາມ ເປັນຕົ້ນແມ່ນການຫລິ້ນນ້ຳເປີະເປື້ອນ, ການດື່ມສິ່ງມືນເມົາ ແລະ ຫລິ້ນກິນຟູມເຟືອຍເກີນຂອບເຂດ ເຊິ່ງຈະນຳ ເອົາຄວາມສູນເສຍທັງວັດຖຸເງິນຄຳ ແລະ ຊີວິດຈິດໃຈຂອງພວກເຮົາກໍເປັນໄດ້.