ລັດຖະບານລາວ ຊະນະການຕໍ່ສູ້ຄະດີກັບ ບໍລິສັດໄທ-ລາວ ລິກໄນ
ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ ເປີດເຜີຍວ່າ: ສປປ ລາວ ໄດ້ຊະນະການຕໍ່ສູ້ຄະດີຄວາມທາງກົດໝາຍທີ່ຍືດເຍື້ອຍາວນານກັບ ບໍລິສັດ ໄທ-ລາວລິກໄນ ຈຳກັດ (Thai-Lao Lignite Co., Ltd ). ພາຍຫລັງລັດຖະບານໄດ້ອະນຸມັດໃຫ້ບໍລິສັດດັ່ງກ່າວສຳປະທານສອງໂຄງການຄື: ໂຄງການຂຸດຄົ້ນຖ່ານຫີນ ແລະ ໂຄງການການກໍ່ສ້າງໂຮງງານໄຟຟ້າຄວາມຮ້ອນຂະໜາດ 700 MW ທີ່ຫົງສາ ແຂວງໄຊຍະບູລີ ໃນປີ 1992 ແລະ 1994 ຕາມລຳດັບ ແລະ ພາຍຫລັງໄດ້ຮັບສຳປະທານໂຄງການດັ່ງກ່າວຈາກລັດຖະບານ, ແຕ່ບໍລິສັດ ໄທ-ລາວລິກໄນ ຈຳກັດ ບໍ່ປະຕິບັດຕາມຄວາມມຸ່ງຫວັງຂອງຕົນ ແລະ ບໍ່ສາມາດບັນລຸການພັດທະນາຢ່າງເຕັມສ່ວນຂອງໂຄງການພະລັງງານຄວາມຮ້ອນຫົງສາ.
ດັ່ງນັ້ນ ລັດຖະບານລາວຈຶ່ງໄດ້ຍົກເລີກໂຄງການສຳປະທານດັ່ງກ່າວ ໃນປີ 2007 ເພື່ອບໍ່ເປັນການຊັກຊ້າ ແລະ ໄດ້ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ນັກລົງທຶນຜູ້ທີ່ມີທ່າແຮງ ເຊິ່ງໃນນັ້ນລວມມີບໍລິສັດ ບ້ານປູມະຫາຊົນຈຳກັດ ໄດ້ຍື່ນສະເໜີເຈດຕະນາເພື່ອພັດທະນາໂຄງການດັ່ງກ່າວ ແລະ ໄດ້ຮັບການຄັດເລືອກ ຍ້ອນວ່າບໍລິສັດບ້ານປູມີປະສົບການ ແລະ ມີຄວາມຊຳນານໃນການພັດທະນາໂຄງການພະລັງງານຄວາມຮ້ອນ.
ບໍລິສັດບ້ານປູ ມະຫາຊົນ ຈຳກັດ ໄດ້ປະຕິບັດຕາມຄວາມມຸຸ່ງຫວັງຂອງຕົນຢ່າງເຕັມສ່ວນ ໂດຍໄດ້ສ້າງໂຮງງານຜະລິດໄຟຟ້າ ແລະ ໄດ້ຕິດຕັ້ງເຄື່ອງຈັກທີ່ມີກຳລັງການຜະລິດພະລັງງານຂະໜາດ 600 MW ສາມເຄື່ອງ ເຊິ່ງລວມທັງໝົດເປັນ 1.800 MW ເພື່ອຂາຍໃຫ້ບໍລິສັດໄຟຟ້າລາວ ແລະ ບໍລິສັດ ການຜະລິດໄຟຟ້າແຫ່ງປະເທດໄທ ຕາມຕາຕະລາງການຜະລິດ.
ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນ, ບໍລິສັດໄທ-ລາວ ລິກໄນ ຈຳກັດ ໄດ້ລິເລີ່ມຂະບວນໄກ່ເກ່ຍກັບລັດຖະບານລາວ ທີ່ກົວລາລຳເປີ ໃນຂໍ້ຫາລະເມີດສັນຍາ. ພາຍໃຕ້ການປະຕິເສດຢ່າງໜັກແໜ້ນຂອງລັດຖະບານ, ບໍລິ ສັດໄທ-ລາວ ລິກໄນ ຈຳກັດ ຕ້ອງການຄ່າເສຍຫາຍຈາກສອງໂຄງການທີ່ໄດ້ອະນຸມັດໃຫ້ບໍລິສັດ ໄທ-ລາວລິກໄນຈຳກັດ, ຄະນະກຳມະການໄກ່ເກ່ຍໄດ້ຜິດພາດໃນການເຫັນດີຕໍ່ການຮຽກຮ້ອງຄ່າເສຍຫາຍຂອງບໍລິສັດ ເຊິ່ງຄຳຕັດສິນໃນເດືອນທັນວາ 2009 ແມ່ນຕັດສິນໃຫ້ລັດຖະບານມອບເງິນ 25 ລ້ານໂດລາ ໃຫ້ແກ່ບໍລິສັດ ໄທ-ລາວ ລິກໄນ ຈຳກັດ ພ້ອມກັບການຄິດໄລ່ດອກເບ້ຍ 9% ຕໍ່ປີ.
ລັດຖະບານໄດ້ປະຕິເສດຕໍ່ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຄຳຕັດສິນດັ່ງກ່າວ, ພ້ອມທັງໄດ້ຮ້ອງຂໍໄປຍັງສານປະເທດມາເລເຊຍ (ເຊິ່ງເປັນສະຖານທີ່ຂະບວນການໄກ່ເກ່ຍຕັ້ງຢູ່) ເພື່ອຄັດຄ້ານປະຕິບັດຄຳຕັດສິນຂອງ ຄະນະກຳມະການໄກ່ເກ່ຍ ໃນປີ 2013. ພາຍຫລັງການທົບທວນຄະດີຢູ່ສານສູງທີ່ກົວລາລຳເປີ, ສານໄດ້ຕັດສິນໃນການໂຈະຄຳຕັດສິນຂອງສູນໄກ່ເກ່ຍ. ພາຍຫລັງເວລາສາມປີຂອງການຍື່ນອຸທອນທາງກົດໝາຍຂອງຜູ້ລົງທຶນ, ໃນວັນທີ 17 ສິງຫາ 2017 ສານສູງສຸດປະເທດມາເລເຊຍໄດ້ປະຕິເສດການຍື່ນອຸທອນຂອງບໍລິສັດ ໄທ-ລາວ ລິກໄນ ຈຳກັດ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ຄະດີຄວາມທີ່ຍາວນານສິ້ນສຸດລົງ ແລະ ລັດຖະບານລາວໄດ້ຮັບໄຊຊະນະ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງ ສປປ ລາວ ອີກດ້ວຍ.
