ບັນຫາທີ່ດິນກັບຄວາມຂັດແຍ່ງທີ່ບໍ່ຄວນເບິ່ງຂ້າມ

ໂດຍ: ທິດກໍ່າ

ເຫດຄວາມຂັດແຍ່ງລະຫວ່າງ 2 ບໍລິສັດກັບປະຊາຊົນ 2 ບ້ານ ຄື:ບ້ານໜອງຫີນກັບບ້ານໄຊດອນໂຂງ ເມືອງສະໜາມໄຊ ແຂວງອັດຕະປື ເປັນບົດຮຽນທີ່ພວກເຮົາບໍ່ຄວນເບິ່ງຂ້າມ ເພາະກະແສດັ່ງກ່າວມັນໄດ້ກາຍເປັນບັນຫາຟົດເດືອດໃນສັງຄົມລາວ ແລະ ສັງຄົມໂລກ ເຖິງແມ່ນວ່າ ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ອອກມາຊີ້ແຈງບັນຫາຢ່າງລະອຽດ ແລະ ຜູ້ຖ່າຍຄລິບໄດ້ຍອມຮັບໃນການກະທຳຂອງຕົນແລ້ວກໍຕາມ ແຕ່ກໍ່ຍັງບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ບັນຫານັ້ນງຽບໄປ ເພາະສັງຄົມຍັງຕັ້ງບັນຫາມາຕື່ມ ໂດຍສະເພາະດ້ານການປະຕິບັດຕໍ່ສອງຝ່າຍທີ່ຂັດແຍ່ງກັນ ໂດຍທີ່ຝ່າຍປະຊາຊົນອອກມາຂໍໂທດສັງຄົມຍ້ອນເຂົ້າໃຈຜິດ ແຕ່ຝ່າຍພະນັກງານບໍລິສັດມີການຍິງປືນນາບຂູ່ ແລະ ທຳທ້າຍຮ່າງກາຍປະຊາຊົນນັ້ນຊໍ້າພັດຍັງມິດງຽບ.

ໃນຫລາຍປີຜ່ານມາ ເວົ້າເລື່ອງຄວາມຂັດແຍ່ງ, ການຍາດແຍ່ງທີ່ຢູ່ທໍາກິນຂອງປະຊາຊົນໃນ ສປປ ລາວ ຂອງພວກເຮົາ ມັນບໍພຽງແຕ່ສອງກໍລະນີທີ່ກ່າວມານີ້ ມັນຍັງມີຫລາຍບ່ອນຫລາຍທີ່ຍັງເປັນຄະດີຄ້າງຄາ, ຫຍຸ້ງຍາກສັບສົນ ກາຍເປັນອຸປະສັກໃຫ້ການພັດທະນາ ແລະ ສ້າງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃຫ້ແກ່ອໍານາດການປົກຄອງ ນັບແຕ່ຂັ້ນສູນກາງລົງຮອດທ້ອງຖິ່ນ. ໃນສະພາບປັດຈຸບັນ ບັນຫາກໍມີຢູ່ວ່າ: ມີປະຊາຊົນໃນຫລາຍໆທ້ອງຖິ່ນໄດ້ພາກັນໄປຈັບຈອງເອົາດິນລັດ, ດິນຫລວງເຂດຫວງຫ້າມເຊັ່ນ: ປ່າສະຫງວນ ຫລື ທີ່ດິນຂອງລັດຈົ່ງໄວ້ເພື່ອການພັດທະນາ ເພື່ອເປັນບ່ອນເຮັດໄຮ່, ເຮັດສວນ ໂດຍສະເພາະໃນສະພາບປັດຈຸບັນ ຂະບວນການເຮັດສວນມັນຕົ້ນພວມແພ່ຫຼາຍ ແລະ ເປັນຂະບວນຟົດຟື້ນ ຈຶ່ງພາໃຫ້ເກີດການຍາດແຍ່ງຊອກຈັບຈອງດິນດອນຕອນຫຍ້າຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ແຕ່ພາຍຫລັງເຮັດມາຫລາຍປີກໍອ້າງກໍາມະສິດວ່າເປັນດິນຂອງຕົນເອງຕາມລໍາພັງທັ່ງໆທີລັດບໍ່ໄດ້ອອກໃບອະນຸຍາດຫຼືໃບກຳມະສິດໃຫ້ແຕ່ຢ່າງໃດ.

ທ່ານ ພັນຄຳ ວິພາວັນ ອະດີດນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ລາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ4ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດຊຸດທີ9 ໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ:ໄປຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ ສົມທົບກັບຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ ໂດຍສະເພາະຂັ້ນບ້ານ, ຂັ້ນເມືອງກໍຖືເບົາໃນການຄຸ້ມຄອງກວດກາ ແລະ “ບາງບ້ານກໍສວຍໂອກາດຮ່ວມຫົວກັນກັບເມືອງ ອະນຸມັດທີ່ດິນໃຫ້ນາຍທຶນໂດຍບໍ່ຜ່ານຂັ້ນເທິງ” ອັນເປັນເຫດໃຫ້ບັນຫາການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນເກີດບັນຫາລາມພະລາມຈົວຂັດແຍ່ງກັນ ແຕ່ເມື່ອຜ່ານການກວດກາເອົາຂໍ້ມູນຕົວຈິງໃນທຸກໆຄັ້ງ ສ່ວນຫລາຍພັດແມ່ນປະຊາຊົນເປັນຝ່າຍກະທໍາຜິດກົດໝາຍ ຍ້ອນການຈັບຈອງເອົາດິນເຮັດການຜະລິດແບບພະລະການ. ນີ້ຄືຄວາມເປັນຈິງໃນສັງຄົມລາວທີ່ພວມເປັນກະແສສູງ ເມື່ອໃດກົດໝາຍບໍ່ສັກສິດບໍ່ເຂັ້ມງວດບໍ່ເດັດຂາດກໍຍິ່ງຈະເຮັດໃຫ້ບັນຫາການນຳໃຊ້ທີ່ດິນບໍ່ເປັນໄປຕາມຕົວບົດກົດໝາຍ.

ເພາະສະນັ້ນ, ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາ ຄວນຕັດໄຟກ່ອນຕົ້ນລົມ ອໍານາດການປົກຄອງທຸກຂັ້ນຕ້ອງເປັນຕົວຫລັກໃນການຕິດຕາມກວດກາ ຖ້າເຫັນບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນມີການກະທໍາຜິດກົດໝາຍກໍຕ້ອງໃຊ້ມາດຕະການອັນເໝາະສົມໂດຍທັນທີ ເທົ່າທຽມ ແລະ ຍຸຕິທຳ ບໍ່ຄວນປ່ອຍປະລະເລີຍໃຫ້ພາກສ່ວນໃດໜຶ່ງໃຊ້ອຳນາດບາດໃຫຍ່ຈົນເປັນນິດໄສຍາວນານ ຖ້າບໍ່ດັ່ງນັ້ນບັນຫາການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນຢູ່ປະເທດເຮົາຈະກາຍເປັນຄະດີຊໍາເຮື້ອແບບບໍ່ມີມື້ສິ້ນສຸດ.