6 ເຫດຜົນຂອງການໃຫ້ຢຸດເຊົາ ຕະຫລາດກາງຄືນ ຢູ່ຖະໜົນແຫ່ງບຸນ ບ້ານຫາຍໂສກ ແລະ ແຜນທິດທາງຈັດສັນສະຖານທີ່ຄ້າຂາຍ

ວັນທີ 6 ເມສາ 2023 ນີ້, ພະແນກອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການຄ້າ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ໃນນາມເປັນຫົວໜ້າຄະນະ ແລະ ເປັນກອງເລຂາ ໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ການແກ້ໄຂການຂາຍເຄື່ອງຊະຊາຍຢູ່ຖະໜົນແຫ່ງບຸນ ບ້ານຫາຍໂສກ ເມືອງຈັນທະບູລີ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ໄດ້ລາຍງານໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ພາຍຫລັງປິດການຂາຍເຄື່ອງກາງຄືນຢູ່ຖະໜົນເຈົ້າອານຸວົງ ເຮັດໃຫ້ຊາວຄ້າຂາຍ ຍ້າຍເຂົ້າມາຂາຍຢູ່ຖະໜົນແຫ່ງບຸນເພີ່ມຂື້ນ ອໍານາດການປົກຄອງເມືອງຈຶ່ງໄດ້ມອບໃຫ້ວິສາຫະກິດສ່ວນບຸກຄົນວີເທັກແຄຊ່ວຍສືບຕໍ່ຈັດສັນຄຸ້ມຄອງການຂາຍເຄື່ອງຢູ່ຖະໜົນແຫ່ງບຸນໃຫ້ມີຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ (ເຊິ່ງບໍ່ແມ່ນການອະນຸຍາດໃຫ້ສ້າງຕັ້ງຕະຫລາດກາງຄືນ ຕາມກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ວາງອອກ). ການລົງເກັບກໍາຕົວຈິງໄລຍະແຈ້ງການໃຫ້ຢຸດເຊົາ ມີທັງໝົດ 204 ຮ້ານຈາກເບື້ອງຕົ້ນ 40 ຮ້ານ.  ເຊິ່ງການໃຫ້ຢຸດເຊົາມີ 6 ເຫດຜົນຄື:

1. ການດໍາເນີນກິດຈະການຂາຍເຄື່ອງກາງຄືນ (ຕະຫລາດກາງຄືນ) ແມ່ນນໍາໃຊ້ຟຸດບາດ ແລະ ຫົນທາງ ມາເປັນບ່ອນດໍາເນີນທຸລະກິດ ໂດຍອີງຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທາງຫລວງ ສະບັບປັບປຸງ ເລກທີ 03/ສພຊ ລົງວັນທີ 8 ພະຈິກ 2016 ເຫັນວ່າບໍ່ສອດຄ່ອງ ຕາມເນື້ອໃນທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ ຢູ່ມາດຕາ 70, ຂໍ້ 9 ຂອງກົດໝາຍສະບັບດັ່ງກ່າວ.
2. ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ກໍາລັງຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕາມແຜນຜັງພັດທະນາຕົວເມືອງ ສະບັບທີ III ຄືການຫັນເປັນຕົວເມືອງທີ່ໜ້າຢູ່, ຍືນຍົງ, ສືບຕໍ່ແຜນງານປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂລົດຕິດຕາມທ້ອງຖະໜົນ (Traffic jams); ສ້າງເຂດເທດສະບານມີຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ ເປັນເມືອງທ່ອງທ່ຽວອາຊຽນ, ແກ້ໄຂສະຖານະພາບຄວາມດ້ອຍພັດທະນາໃນເຂດໃຈກາງເມືອງ ເຂດຊຸມຊົນແອອັດ ແລະ ປະຕິບັດໂຄງການວຽງຈັນສະຫງົບສຸກ, ສະອາດ, ສະຫວ່າງ ແລະ ສີຂຽວ.
3. ເສັ້ນທາງແຫ່ງບຸນ ບ້ານຫາຍໂສກ ເມືອງຈັນທະບູລີ ແມ່ນນອນໃນໂຄງການຂົນສົ່ງແບບຍືນຍົງໃນຕົວເມືອງ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ກໍຄືລະບົບຂົນສົ່ງມວນຊົນ (BRT: Bus rapid transit) ການສ້າງທາງຍ່າງ ແລະ ປັບປຸງທັດສະນີຍະພາບອ້ອມຮອບສະຖານີລົດເມ BRT ຈຸດປະສົງແມ່ນ ສົ່ງເສີມການຍ່າງ ແລະ ນໍາໃຊ້ລົດຖີບ, ປັບປຸງການເຂົ້າຫາລະບົບຂັນສົ່ງແບບສາທາລະນະ, ຫລຸດຜ່ອນ ການນໍາໃຊ້ລົດສ່ວນຕົວ, ຫລຸດຜ່ອນມົນລະພິດທາງອາກາດ ຊຶ່ງມີ 4 ເສັ້ນທາງທີ່ຈະປັບປຸງ: ຖະໜົນເຈົ້າ ອານຸ 2 ຊ່ວງ, ຖະໜົນແຫ່ງບຸນ ແລະ ຖະໜົນຫັດສະດີ.
4. ປະຕິບັດຕາມແຜນວຽກຕາມຂໍ້ຕົກລົງ ວ່າດ້ວຍການຈັດສັນຄວາມບໍ່ເປັນລະບຽບຮ້ອຍໃນຕົວເມືອງ ແລະ ຊານເມືອງ ສະບັບເລກທີ 1184/ຈນວ, ລົງວັນທີ 20 ທັນວາ 2017 ເຊິ່ງໄດ້ກໍານົດຢູ່ໃນເປົ້າໝາຍ ແລະ ກິດຈະກໍາຈຸດສຸມໃນຂົງເຂດການຄ້າກ່ຽວກັບການຊື້-ຂາຍຊະຊາຍຕາມແຄມທາງ ແລະ ກາງຖະໜົນ, ເສັ້ນທາງ ແລະ ຂາຍຢູ່ນອກສະຖານທີ່ ທີ່ອະນຸຍາດ. ທັງເປັນການກຽມຄວາມພ້ອມໃຫ້ແກ່ການຕ້ອນຮັບແຂກໃນໄລຍະທີ່ ສປປ ລາວ ໄດ້ເປັນເຈົ້າພາບຈັດກອງປະຊຸມອາຊຽນທີ່ຈະມາເຖິງ.
5. ການດໍາເນີນທຸລະກິດຕະຫລາດກາງຄືນຢູ່ສະຖານທີ່ດັ່ງກ່າວ ເຫັນວ່າຍັງບໍ່ທັນໄດ້ມີການສຶກສາຮອບຄອບໃນການດໍາເນີນທຸລະກິດ ການໃຫ້ດໍາເນີນການທົດລອງ ແຕ່ການຂະຫຍາຍໂຕະ, ເຕັ້ນຂາຍສິນຄ້າ ແລະ ບໍລິການ ແມ່ນຂະຫຍາຍໄປເລື້ອຍໆ ໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ ເຫັນວ່າບໍ່ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບກົດໝາຍ (ຕາມລະບຽບການ ຖ້ານໍາໃຊ້ດິນລັດເພື່ອດໍາເນີນກິດຈະການຕ້ອງເປັນຮູບແບບການລົງທຶນສໍາປະທານ, ຕ້ອງຂໍອະນຸຍາດຜ່ານປະຕູດຽວ ຢູ່ພະແນກແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ).
6. ການດໍາເນີນທຸລະກິດຕະຫລາດກາງຄືນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ມີການປະເມີນ ສະຖານທີ່ຈອດລົດຂອງຜູ້ມາຂາຍສິນຄ້າ ແລະ ຜູ້ມາໃຊ້ບໍລິການຊື້ສິນຄ້າ ເກີດຄວາມແອອັດ, ຈອດລົດຕາມເສັ້ນທາງທີ່ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ຈອດ ເຮັດໃຫ້ຂອບເຂດດັ່ງກ່າວລົດຕິດ. ການມ້ຽນລໍ້ຂາຍເຄື່ອງ ໃນເວລາຕອນສວຍແມ່ນມ້ຽນໄວ້ຕາມແຄມທາງຮ່ອມ, ທາງຊອຍ ເຮັດໃຫ້ບໍ່ມີຄວາມຈົບງາມຕໍ່ຜູ້ກາຍໄປມາ, ການເຂົ້າອອກຂອງປະຊາຊົນຜູ້ເຮືອນຢູ່ແຄມທາງບໍ່ສະດວກ.

ນອກຈາກນີ້, ສະພາບໃນປັດຈຸບັນຢູ່ຖະໜົນດັ່ງກ່າວແມ່ນໄດ້ຮັບການຮ່ວມມືເປັນຢ່າງດີຈາກຜູ້ປະກອບການຈັດສັນຕະຫລາດກາງຄືນ, ຊາວຄ້າຂາຍ ເຫັນວ່າ ນັບແຕ່ວັນທີ 24 ມີນາ 2023 ເປັນຕົ້ນມາຊາວຄ້າຂາຍກໍໄດ້ຢຸດເຊົາການຂາຍ ແລະ ຖະໜົນດັ່ງກ່າວກໍເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍດີ ແລະ ກໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈທຸກພາກສ່ວນທີ່ໃຫ້ການຮ່ວມມືທັງນີ້ກໍເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສ່ວນລວມ ແລະ ຄວາມຈົບງາມຂອງນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ; ພ້ອມດຽວກັນນີ້, ເພື່ອເປັນການສືບຕໍ່ແກ້ໄຂທາງແນກອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ ນວ ຈະໄດ້ປະສານສົມທົບກັບພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໃນການແກ້ໄຂຈັດສັນຊາວຄ້າຂາຍ ໂດຍການໃຫ້ລົງທະບຽນ ເພື່ອຈັດສັນເຂົ້າສະຖານທີ່ ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ຂາຍ ແລະ ສົມທົບກັບເມືອງໃກ້ຄຽງເພື່ອຈັດເຂົ້າຂາຍ ເຊັ່ນ: ແຄມຂອງພັກລຸ່ມ, ແຄມຂອງຕອນໃຕ້, ແຄມຂອງຕອນເໜືອ, ບັນດາຮ້ານຄ້າ, ສູນການຄ້າ ແລະ ຕະຫລາດ ບໍ່ໃຫ້ບັນດາຊາວຄ້າຂາຍຍ່ອຍໄປຂາຍຊະຊາຍຕາມຖະໜົນຫົນທາງ ທັງເປັນການຍົກລະດັບການບໍລິການໃຫ້ມີຄວາມຍືນຍົງ ຮັບປະກັນຕໍ່ສຸຂະພາບຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ.

ສໍາລັບຜ່ານມາໄດ້ມີຂ່າວກ່ຽວກັບການລົງທຶນວ່າຈະໃຫ້ນັກລົງທຶນຕ່າງປະເທດມາພັດທະນານັ້ນ ແມ່ນບໍ່ມີມູນຄວາມຈິງ, ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນມີນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມການລົງທຶນຂອງທຸກພາກສ່ວນ ແລະ ທຸກປະເທດ ໂດຍສະເໝີພາບ ແຕ່ການລົງທຶນຕ້ອງຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບການ. ສໍາລັບກິດຈະການຕະຫລາດ ແມ່ນບູລິມະສິດນັກລົງທຶນພາຍໃນ; ໂດຍອີງໃສ່ຈຸດພິເສດຂອງນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ໄດ້ມີການປະເມີນສະພາບການດໍາເນີນທຸລະກິດຕະຫລາດກາງຄືນ ເຫັນວ່າ ໃນ 4 ເມືອງໃນການນໍາໃຊ້ເສັ້ງທາງມາດໍາເນີນທຸລະກິດຈັດສັນຕະຫລາດ ແມ່ນບໍ່ມີຄວາມເໝາະສົມເນື່ອງຈາກພື້ນທີ່ການຈອດລົດຈໍາກັດ, ມີຄວາມແອອັດໃນການສັນຈອນ ຈຶ່ງຂໍແຈ້ງນະໂຍບາຍຂອງນະຄອນຫລວງແມ່ນບໍ່ສົ່ງເສີມການເອົາຖະໜົນຫົນທາງມາດໍາເນີນທຸລະກິດຈັດສັນຕະຫລາດກາງຄືນ, ເຊິ່ງປະຊາຊົນທີ່ອາໃສຢູ່ເຂດດັ່ງກ່າວ ແມ່ນມີຄວາມເພິ່ງພໍໃຈ ແລະ ເຫັນດີເຫັນພ້ອມ ຕໍ່ການຈັດສັນຄວາມບໍ່ເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍໃນຄັ້ງນີ້, ສໍາລັບຜູ້ຂາຍໃນອາຄານ ແລະ ຂອບເຂດບໍລິເວນບ້ານຕົນເອງກໍສາມາດດໍາເນີນໄດ້ເປັນປົກກະຕິ ແລະ ຄະນະກໍາມະການທຸກພາກສ່ວນ ຍັງຈະໄດ້ສືບຕໍ່ຕິດຕາມເປັນປົກກະຕິ ເພື່ອສ້າງຄວາມເຂົ້າໃຈ ສໍາລັບຊາວຄ້າຂາຍທີ່ບໍ່ຮູ້ ແລະ ມາໃໝ່.