ມີທາງດີທາງສະອາດ ໄດ້ມາດຕະຖານ ແຕ່ຍັງຂາດຄວາມເປັນເຈົ້າການປົກປັກຮັກສາ

ໂດຍ: ທິດກໍ່າ

ໃນຍຸກປັດຈຸບັນ, ສປປ ລາວ ຂອງພວກເຮົາຕ້ອງຍອມຮັບວ່າພວມໄດ້ຮັບການສ້າງສາພັດທະນາກ້າວໄປຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, ໜຶ່ງໃນໂຄງການພັດທະນາດ້ານຕ່າງໆກໍແມ່ນການສ້າງຖະໜົນຫົນທາງລະຫວ່າງບ້ານຕໍ່ບ້ານ, ເມືອງຕໍ່ເມືອງ, ແຂວງຕໍ່ແຂວງ ນັບແຕ່ສູນກາງລົງຮອດທ້ອງຖິ່ນ ແລະ ນັບແຕ່ຕົວເມືອງເຖິງຊົນນະບົດ.

ຈາກສະພາບຕົວຈິງທີ່ໄດ້ເຫັນໃນປັດຈຸບັນ ກໍຄືການສ້າງເສັ້ນທາງ 13 ໃຕ້ ນັບແຕ່ຍ່ານຫລັກ 71 ໄປຫາປາກຊັນເລີຍກາຍໄປຮອດທາງແບ່ງຫລັກ 20 ພວມຢູ່ໃນເງື່ອນໄຂຂຸ້ນຂ້ຽວເລັ່ງລັດ. ສ່ວນທາງ 13 ເໜືອ ໂຄງການປັບປຸງກໍ່ສ້າງຂະຫຍາຍເສັ້ນທາງເບຕົງຈາກ 4 ແຍກສີເກີດຫາໂພນໂຮງກໍໃກ້ຈະສໍາເລັດເສັດສິ້ນແລ້ວ.

ນອກຈາກນັ້ນ ຢູ່ແຕ່ລະເຂດແຂວງໃນທົ່ວປະເທດກໍມີໂຄງການກໍ່ສ້າງຖະໜົນຫົນທາງຢູ່ທ້ອງຖິ່ນຂອງຕົນຢ່າງຫລວງຫລາຍພາຍມາກ, ສ່ວນທາງພາກກາງ, ພາກໃຕ້ ນັບແຕ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນຫາບໍລິຄໍາໄຊລົງໄປຮອດຄໍາມ່ວນ, ສາລະວັນ, ເຊກອງ, ຈໍາປາສັກ ແລະ ອັດຕະປື ກໍມີການປັບປຸງກໍ່ສ້າງເສັ້ນທາງເກົ່າ ແລະ ໃໝ່ອີກຫລາຍໆແຫ່ງ. ໄປຄຽງຄູ່ກັບການສ້າງເສັ້ນທາງເພື່ອທະລຸໃນແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນເຂດແຂວງແລ້ວ ຍັງມີໂຄງການສ້າງທາງດ່ວນຫລາຍແຫ່ງ ທັງສານຕໍ່ໂຄງການເກົ່າ ແລະ ໂຄງການໃໝ່ອ່ຽມທີ່ກໍາລັງຈະກໍ່ສ້າງໃນບໍ່ພໍເທົ່າໃດເດືອນ ເປັນຕົ້ນໂຄງການທາງດ່ວນ ວຽງຈັນ-ຊໍາເໜືອ, ໂຄງການທາງດ່ວນ ວຽງຈັນ-ປາກເຊ ແລະ ແຫ່ງອື່ນໆກໍພວມຈະເກີດຂຶ້ນໃຫ້ພວກເຮົາເຫັນໃນຍຸກຂອງພະເຈົ້າອາຣິຍະເມດໄຕໂຍ.

ເມື່ອຍົກເອົາພາບບັນຍາກາດແຫ່ງການສ້າງສາພັດທະນາ, ສ້າງຖະໜົນຫົນທາງຂຶ້ນມາແລ້ວ ກໍສຸດທີ່ໜ້າປິຕິຊົມຊື່ນ, ຊົມເຊີຍຕໍ່ການນໍາພາຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານໃນຍຸກປັດຈຸບັນສົມກັບພື້ນແຜ່ນຕໍານານໄດ້ກ່າວໄວ້ວ່າ: “ໃຜວ່າເມືອງລາວເສົ້າເຊົາເດີ້ຢ່າຟ້າວວ່າ ມັນຊິໂປ້ບາດຫລ້າໝາກແຕງຊ້າງໜ່ວຍປາຍ… ວ່ານາ”.

ແຕ່ແນວໃດກໍຕາມ, ສິ່ງທີ່ເຫັນປະຈັກຕາ ແລະ ໜ້າເປັນຫ່ວງນໍາກໍຄື ໃນເມື່ອກໍ່ສ້າງສໍາເລັດໄປແລ້ວ ບັນຫາການປົກປັກຮັກສາແມ່ນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ດີເທົ່າທີ່ຄວນ ແລະ ບໍ່ທັນສົມກັບພັກ-ລັດເຮົາໄດ້ທຸ່ມເທງົບປະມານອັນມະຫາສານມາສ້າງສາ ເພື່ອອໍານວຍຄວາມສະດວກໃນການທ່ອງທ່ຽວໄປມາຄ້າຂາຍສະດວກສະບາຍ ແລະ ເພື່ອຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງສີວິໄລຂອງປະເທດຊາດ ດັ່ງຫລາຍໆປີຜ່ານມາ ກໍຄືໃນປັດຈຸບັນ ສາຍທາງບາງເສັ້ນໄດ້ເກີດມີຫຍ້າປົກຫຸ້ມຕຶບໜາ ພໍຕົກຍາມແລ້ງມາຢ້ານແຕ່ໄຟລາມໄໝ້.

ສະເພາະຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນແທ້ໆ ທາງບາງເສັ້ນມີຝູງແບ້ຝູງງົວເລາະກິນຫຍ້າຕາມແຄມທາງຢ່າງບັງອາດເປີດແປນ, ໜັກໄປກວ່ານັ້ນ ເມື່ອພວກມັນໄປຫາເລາະກິນຫຍ້າຍັງແຖມຕື່ມດ້ວຍອຸດຈະລະປະຢັ່ງຢາຍຕາມທາງສ້າງຄວາມເປິເປື້ອນ ບໍ່ສົມກັບວ່າເປັນນະຄອນຫລວງຂອງປະເທດ. ນອກຈາກລ້ຽງກ່າວມານີ້ແລ້ວ ພັດຍັງມີຄົນຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍ ໂດຍສະເພາະພວກທຸລະກິດແກ່ດິນຖົມດິນ ທັງເຈົ້າຂອງດິນທີ່ຕ້ອງການຖົມດິນ ກໍບໍ່ໃສ່ໃຈຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ນໍາເອົາດິນດໍາ, ດິນແດງ, ດິນໜຽວຂີ້ຕະເຫລດຕິດຕີນລົດເຮ່ຍຊະຊາຍໄປຕາມສາຍທາງຫລວງ, ທາງລ້ຽວ, ທາງຊອຍຊະຊາຍໄປຕາມເສັ້ນທາງ ເຊິ່ງເຫັນແລ້ວມັນກໍບໍ່ແທດເໝາະກັບຄໍາຂັວນ 6ສ ຂອງນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ. ຍັງບໍ່ແລ້ວແຕ່ເທົ່ານັ້ນ ຕາມສາຍທາງດ່ວນ, ທາງລົດໄຟ ເຂົາປະດັບປະດາ, ເອ້ຍ້ອງ, ປະກອບດອກໄຟ, ສາຍໄຟ ຫລື ເຮັດປ້າຍຫ້າມບອກເຕືອນເປັນໄລຍະຢ່າງສວຍງາມ, ແຕ່ພັດມີພວກຈັງໄຮໄປມ້າງເພທໍາລາຍລັກຕັດເອົາສາຍໄຟຢ່າງຈອງຫອງ.

ຕໍ່ບັນຫາທີ່ຄາໃຈນີ້, ຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງ, ເຈົ້າໜ້າທີ່ຕ້ອງຄຸມເຂັ້ມ, ຜູ້ຮັບຜິດຊອບໂດຍກົງ ໂດຍສະເພາະເຈົ້າຂອງສັດ ຫ້າມໄປລ້ຽງແບ້, ລ້ຽງງົວຢູ່ຕາມຕົວເມືອງ, ສໍາລັບພວກແກ່ດິນຂົນດິນ, ເຈົ້າຂອງຜູ້ຖົມດິນຕ້ອງຮັບຜິດຊອບໃນການອະນາໄມ, ຖ້າເຮັດເປື້ອນເປິຕ້ອງລ້າງ ຫລື ປັດກວາດໃຫ້ສະອາດງາມຕາ, ອໍານາດການປົກຄອງບ້ານກໍຕ້ອງມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຮ່ວມໄມ້ຮ່ວມມືໃນການຕິດຕາມໃນຂອບເຂດບ້ານຢ່າງໃກ້ຊິດ ບໍ່ແມ່ນຮັບເອົາເງິນຄ່າຜ່ານທາງນໍາເຂົາແລ້ວມິດປານຫອຍໄຂ້ ນັບທັງພວກຈັງໄຮທີ່ໄປລັກຕັດສາຍໄຟກໍຕ້ອງຖືກປາບ.