ປະເທດພູຖານ ຖືເອົາຄວາມສຸກຂອງມວນຊົນເປັນຕົວຊີ້ວັດຄວາມກ້າວໜ້າຂອງຊາດເໜືອຈີດີພີ (GDP)
ໂດຍ: ມຶກບໍ່ແຫ້ງ
ການແຂ່ງຂັນຂອງການພັດທະນາ ໂດຍເອົາ ຜະລິດຕະພັນລວມ ຫຼື ຈີດີພີ (GDP) ມາວັດແທກນັ້ນ ບໍ່ແມ່ນທາງເລືອກທີ່ສຳຄັນຂອງປະເທດ ພູຖານ ເຊິ່ງແຕກຕ່າງຈາກບັນດາປະເທດໃນໂລກ ເຮົາມາເບິ່ງວ່າ ຍ້ອນຫຍັງ?
ປັດຊະຍາຄວາມສຸກລວມຂອງຊາດ (GNP) ໃນປະເທດພູຖານ ແມ່ນເລີ່ມແຕ່ປີ 1972 ເມື່ອ ເຈົ້າຊີວິດອົງທີສີ່ ທີ່ມີຊື່ວ່າ ຈິກເມ ສິງເຢ ວັງຊັກ (Jigme Singye Wangchuck) ໄດ້ປະກາດວ່າ ປະເທດພູຖານຈະຢືດຖືເອົາຄວາມສຸກ ໃນຫົນທາງຂອງການພັດທະນາປະເທດ ແທນທີ່ຈະເລືອກເອົາ ຜະລິດຕະພັນລວມຂອງຊາດ (GDP) ມາເປັນເຄື່ອງວັດແທກຄວາມກ້າວໜ້າຂອງຕົນ ຄືກັນກັບຊາດອື່ນໆ ເພາະຜູ້ນຳຂອງພູຖານ ເຫັນວ່າ ຈີດີພີ ບໍ່ແມ່ນເປົ້າໝາຍສຸດທ້າຍ ທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ຄວາມເປັນຢູ່ທີ່ດີຂອງປະຊາຊົນດີຂຶ້ນ ຊໍ້າບໍ່ໜໍາການເຕີບໂຕຂອງຈີດີພີ ທີ່ເປັນຕົວເລກນາມມະທຳ ທີ່ພວກເຮົາສົມມຸດຂຶ້ນມາແລ້ວ ພາກັນຫລົງໃຫລຢູ່ນີ້ ຍັງນໍາເອົາຄວາມທຸກຍາກ ແລະຄວາມບໍ່ເທົ່າທຽມກັນ ຄືກັບຫລາຍປະເທດກຳລັງປະສົບພົບພໍ້ໃນປັດຈຸບັນ.
ຕາມທຳດາແລ້ວ ກະໂຕຄຳວ່າ “ຄວາມສຸກ” ມັນກໍເປັນເລື່ອງໜ້າສົງໄສສົມຄວນ ໃນຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງພວກເຮົາ, ມັນບໍ່ມີມາດຕະຖານໃດໜຶ່ງອ້ອຍຕ້ອຍ ທີ່ຈະມາວັດແທກໄດ້ ແຕ່ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ ນັບແຕ່ຊຸມປີ 1970 ເປັນຕົ້ນມາ ພູຖານ ເພິ່ນໄດ້ຢືດເອົາຄວາມສຸກຂອງຊາດ ເຂົ້າໃນຍຸດທະສາດຂອງການພັດທະນາປະເທດ ໂດຍໄດ້ເນັ້ນໜັກໃສ່ 4 ເສົາຄໍ້າພື້ນຖານຄື: ການພັດທະນາເສດຖະ ກິດ-ສັງຄົມທີ່ຍືນຍົງ ແລະເທົ່າທຽມ, ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ຮັກສາ ແລະສົ່ງເສີມວັດທະນະທຳ ແລະ ມີການປົກຄອງທີ່ດີ.
ການປົກຄອງທີ່ດີ ນັ້ນໃນປີ 2001 ເຈົ້າຊີວິດຜູ້ລິເລີ່ມປັດຊະຍາ ວ່າດ້ວຍຄວາມສຸກລວມຂອງຊາດ ກໍໄດ້ນຳພາໃນການຮ່າງລັດຖະທຳມະນູນ ໂດຍເພິ່ນໄດ້ສະໝັກໃຈ ໃນການມອບອຳນາດໃຫ້ກັບປະຊາຊົນຂອງເພິ່ນເອງ. ເຈົ້າຊີວິດອົງດັ່ງກ່າວນີ້ ເພິ່ນເນັ້ນໜັກກວ່າ ລັດຖະທຳມະນູນຈະຕ້ອງ ສົ່ງເສີມ ແລະປົກປັກຮັກສາຄວາມຢູ່ດີກິນດີຂອງປະຊາຊົນພາຍໃນປະເທດໃນປັດຈຸບັນ ແລະ ອະນາ ຄົດ. ຮັບປະກັນໃຫ້ປະເທດພູຖານມີລະບົບການປົກຄອງທີ່ສົ່ງເສີມສັນຕິພາບ ແລະຄວາມສະຖຽນລະພາບ ໃນຂະນະດຽວກັນ ກໍເສີມຂະຫຍາຍຄວາມປອດໄພ ແລະອຳນາດອະທິປະໄຕຂອງຕົນໃຫ້ເຂັ້ມແຂງ.
ສຳລັບ ການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ໃນລັດຖະທຳມະນູນນັ້ນ ພູຖານກໍຮວມເອົາມາດຕະການທາງສິ່ງແວດລ້ອມຕື່ມອີກ ໂດຍບົ່ງບອກຈະແຈ້ງວ່າ ພູຖານຈຳເປັນຕ້ອງມີການປົກຄຸມປ່າໄມ້ຂອງປະເທດ ຢ່າງໜ້ອຍ 62% ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດຂອງປະເທດ ແລະໃນປັດຈຸບັນ ພູຖານກໍມີເນື້ອທີ່ການປົກຄຸມຂອງປ່າໄມ້ກວມຫຼາຍກວ່າ 72% ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດຂອງປະເທດແລ້ວ. ພູຖານ ແມ່ນ 1 ໃນ 10 ຂອງປະເທດໃນໂລກ ທີ່ມີຄວາມຫລາກຫລາຍທາງດ້ານຊະນິດພັນສູງທີ່ສຸດໃນໂລກ ແລະຖືກຮັບຮູ້ວ່າເປັນປະເທດທີ່ມີແຫລ່ງຊີວະນານາພັນທີ່ສຳຄັນຂອງໂລກອີກດ້ວຍ. ພ້ອມນັ້ນ ກໍມີເນື້ອທີ່ເຂດສະຫງວນສູງທີ່ສຸດ ໂດຍກວມເອົາ 42,7% ຂອງປະເທດ.
ການຮັກສາ ແລະສົ່ງເສີມວັດທະນະທຳ, ພູຖານຕັ້ງຢູ່ລະຫວ່າງກາງສອງປະເທດທີ່ໃຫຍ່ ແລະມີອຳນາດລະດັບໂລກດັ່ງ ສປຈີນ ແລະອິນເດຍ ແຕ່ປະເທດນ້ອຍໆນີ້ ພັດມີວັດທະນະທຳທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງຕົນ ທີ່ໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້ຢ່າງດີທີ່ສຸດ. ເຖິງວ່າປະເທດນ້ອຍ ແຕ່ກໍມີພາສາປາກເວົ້າທີ່ແຕກຕ່າງກັນເຖິງ 20 ກວ່າພາສາ, ຄົນພູຖານ ມີງານບຸນສະເຫລີມສະຫລອງທີ່ຫລາກຫລາຍຕະຫລອດປີ, ລັດຖະບານກໍພະຍາຍາມເຮັດໃຫ້ຊາດຕົນມີຄວາມເປັນເອກະລັກ ໂດຍຊຸກຍູ້ໃຫ້ມີການນຸ່ງຖືຊຸດພື້ນເມືອງໄປບ່ອນເຮັດວຽກ ໂດຍຄົນພູຖານຖືວ່າ ການຮັກສາວັດທະນະທຳ ແມ່ນເປັນພາກສ່ວນໜຶ່ງຂອງຊີວິດປະຈຳວັນຂອງຕົນ.
ການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງ ແລະ ເທົ່າທຽມ, ຄະນະກຳມະການ ວ່າດ້ວຍຄວາມສຸກລວມຂອງຊາດ (ເປັນຄະນະກຳມະການທີ່ມີຄວາມສຳຄັນທີ່ສຸດໃນການວາງແຜນຂອງລັດຖະບານ) ມີບົດບາດອັນຈະແຈ້ງໃນການຮັບປະກັນໃຫ້ທຸກນະໂຍບາຍໃນປະເທດ ຕ້ອງໄດ້ຮັບການຜ່ານການທົດສອບຄວາມ ສຸກລວມຂອງຊາດເສຍກ່ອນ ເພື່ອສົມດູນກັບບາດກ້າວເດີນຂອງການພັດທະນາປະເທດຊາດ. ພ້ອມນັ້ນ ຄະນະກຳມະການວ່າດ້ວຍຄວາມສຸກລວມຂອງຊາດນີ້ ຈະກວດສອບທຸກນະໂຍບາຍຂອງລັດຖະບານ ໂດຍນຳໃຊ້ເຄື່ອງມືກ່ຽວກັບການກວດສອບຄວາມສຸກລວມຂອງຊາດ ທີ່ປະກອບໄປດ້ວຍ 26 ຕົວຊີ້ວັດ ທີ່ກວມເອົາຫລັກການຄວາມສຸກລວມຂອງຊາດສີ່ເສົາຄໍ້າ. ຈາກການປະເມີນໃນລັກສະນະເຊັ່ນນີ້ ຈະເຮັດໃຫ້ມີຄຳແນະນຳສະເພາະ ເພື່ອປັບປຸງບັນດານະໂຍບາຍຂອງລັດຖະບານ ເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມສຸກຂອງຊາດ.
ເມື່ອເປັນເຊັ່ນນັ້ນ ພວກເຮົາຄວນຮຽນຮູ້ນຳຄົນພູຖານ ໃນລັກສະນະທີ່ວ່າ ມີຄວາມພຽງພໍ ແລະຄຳນຶງເຖິງສິ່ງທີ່ຊີວິດຂອງພວກເຮົາຕ້ອງການແທ້ໆ, ຄວາມສຸກຂອງປະຊາຊົນ ບໍ່ແມ່ນວ່າຈະວັດແທກດ້ວຍຕົວເລກຈີດີພີທີ່ລາຍງານໃນເຈ້ຍແຜ່ນງາມ ແຕ່ມັນແມ່ນຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ເຮົາເຫັນປະຈັກຕາ. ເຖິງວ່າຈະມີຈີດີພີເຕີບໂຕໃນແຕ່ລະປີສູງຂຶ້ນເທົ່າໃດ ແຕ່ຄວາມບໍ່ເທົ່າທຽມກັນໃນສັງຄົມຍັງມີໃຫ້ເຫັນຢ່າງບໍ່ເກງໃຈ, ລະບົບການສຶກສາ ແລະ ສາທາລະນະສຸກ ຍັງມີຄຸນນະພາບຕໍ່າ, ເສັ້ນທາງຍັງບໍ່ສະດວກ ຫລືແມ່ນແຕ່ຍັງມີອັດຕາການຂາດສານອາຫານຂອງເດັກນ້ອຍເຂດຊົນນະບົດຍັງສູງຢູ່, ປ່າໄມ້ສູນຫາຍສາຍນໍ້າບົກແຫ້ງ ເມື່ອນັ້ນ ຈີດີພີກໍບໍ່ແມ່ນຄວາມປາຖະໜາຂອງພວກເຮົາແມ່ນແຕ່ໜ້ອຍ.
