ແຫ່ຜາສາດເຜິ້ງ ເປັນການສ້າງບຸນກຸສົນ ເຊື່ອຕາຍໄປແລ້ວຈະໄດ້ຂຶ້ນສະຫວັນຊັ້ນຟ້າ
ບຸນພະທາດຫລວງວຽງຈັນແຕ່ລະປີມີຫລາຍກິດຈະກຳມ່ວນຊື່ນ ແລະ ຕິດພັນກັບສາສະໜາ ກາຍເປັນວັດ ທະນະທຳທີ່ດີງາມທັງປະເພນີທັງເປັນການສະແດງອອກເຖິງຄວາມພາກພຽນພະຍາຍາມ, ການປະດິດຄິດສ້າງ ທັງເປັນການເຕົ້າໂຮມຄວາມສາມັກຄີລະຫວ່າງຄອບຄົວ, ບ້ານ ແລະ ເມືອງ ໜຶ່ງໃນນີ້ທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ກໍຄືການແຫ່ຜາສາດເຜິ້ງ ໂດຍຈັດຂຶ້ນໃນມື້ທີສອງຂອງບຸນນະມັດສະການພະທາດຫລວງຂຶ້ນ 14 ຄໍ່າ ເດືອນ ສິບສອງລາວ.
ການແຫ່ຜາສາດເຜິ້ງ ເປັນປະເພນີທີ່ສືບທອດກັນມາແຕ່ດົນນານ ຕາມຄວາມເຊື່ອ ຄວາມສັດທາໂດຍອີງຕາມພຸດທະປະຫວັດເມື່ອຕອນພະພຸດທະເຈົ້າສະເດັດລົງຈາກສະຫວັນຊັ້ນດາວະດຶງໂດຍໄດ້ອຳລາພະອິດເພື່ອສະເດັດລົງມາເມືອງມະນຸດ. ຈາກນັ້ນ, ພະອິນໄດ້ເນລະມິດຂັ້ນໄດເງິນ ຂັ້ນໄດຄຳ ແລະ ຂັນໄດແກ້ວມະນີໃຫ້ພະພຸດທະເຈົ້າສະເດັດລົງມາ. ຂະນະທີ່ເທວະດາ, ມະນຸດ…ຕ່າງຊື່ນຊົມບາລະມີຂອງພະພຸດທະອົງ ແລະ ເກີດຄວາມເຫລື້ອມໃສຕໍ່ບຸນກຸສົນັນັ້ນແລ້ວເກີດຈິດຕະນາການເຫັນຜາສາດວິມານທີ່ງົດງາມເທິງສວງສະຫວັນ ຈຶ່ງຮູ້ແຈ້ງວ່າ: ການຈະໄດ້ໄປຢູ່ໃນຜາສາດທີ່ງົດງາມໄດ້ນັ້ນ ຕ້ອງສ້າງບຸນສ້າງກຸສົນ ປະພຶດປະຕິ ບັດຕາມຫລັກທຳ…ຈາກຄວາມເຊື່ອນີ້ເອງ ຈຶ່ງເກີດແນວຄິດສ້າງສັນປະດິດຜາສາດເຜິ້ງ. ຂະນະດຽວກັນກໍເຊື່ອວ່າ: ການຜະດິດຜາສາດເຜິ້ງເປັນການອຸທິດສ່ວນບຸນກຸສົນໃຫ້ແກ່ບັນພະບຸລຸດທີ່ລ່ວງລັບໄປແລ້ວ.ແນວ ໃດກໍດີ ແຕ່ເດີມນັ້ນ, ຄົນລາວ ປະດິດຜາສາດເຜິ້ງແບບບູຮານ ຫລື ເອີ້ນວ່າ ຕົ້ນເຜິ້ງ ໂດຍການເອົາກາບ ກ້ວຍມາເຮັດເປັນຮ່າງ ແກະສະຫລັກລວດລາຍຕ່າງໆ ແລ້ວຕົກແຕ່ງດ້ວຍດອກເຜິ້ງຢ່າງງົດງາມ ແລະ ຕໍ່ມາໄດ້ ພັດທະນາ ແລະ ປະຍຸກປະສົມປະສານການແກະສະຫລັກດອກເຜິ້ງ ແລະ ປະຕິມາກຳແຜ່ນທຽນ ເຮັດໃຫ້ເກີດເປັນຜາສາດເຜິ້ງຂະໜາດຕ່າງໆຢ່າງງົດງາມ ແລະ ວິຈິດບັນຈົງ.
ໃນມື້ແຫ່ຜາສາດເຜິ້ງ, ປະຊາຊົນລາວ ໄດ້ພ້ອມຈິດພ້ອມໃຈກັນປະດິດຜາສາດເຜິ້ງ ຫລື ຕົ້ນເຜິ້ງຂອງໃຜ ລາວ, ບາງບ້ານບາງເມືອງ ປະດິດສ້າງຕົ້ນເຜິ້ງຂະໜາດໃຫຍ່ເປັນຮູບຄື ຜາສາດ ໂດຍໃຊ້ຫລາຍຄົນແບກຫາມ, ສ່ວນຂະ ບວນແຫ່ ກໍມີສີສັນແຕກຕ່າງກັນຄື ມີຂະບວນທັ່ງບັ້ງ, ຂະບວນຊຸດຊົນເຜົ່າ, ຕໍາເຂົ້າ ເປົ່າແຄນ ທັງຕີກອງ ຕີແຊ່ງ ລໍາເຊີ້ງ, ມີຂະບວນນັກຮຽນ, ຂະບວນປະເພນີລາວ ຍິງສາວນຸ່ງຊຸດໄໝ ເກົ້າຜົມ ບ່ຽງແພ, ຜູ້ຊາຍນຸ່ງເສື້ອຂາວ ມັດແພກະຕ່ຽວ, ຂະບວນເຖົ້າແກ່ແນວໂຮມນຳໜ້າໂດຍຂະບວນພະສົງແລະ ຜູ້ນຳ…ເມື່ອໄປຮອດເດີ່ນພະທາດຫລວງ ຂະບວນໄດ້ໄຫລໄປແບບຊ້າໆຕາມຄວາມກວ້າງຂອງເດີ່ນ ແລະ ຄວາມອັ່ງອໍຂອງຜູ້ສັດທາ, ແຕ່ທຸກຄົນກໍຍັງຍິ້ມແຍ້ມແຈ່ມໃສ ແລະ ຖາມໄຖ່ກັນເໝືອນດັ່ງພີ່ນ້ອງໃນຄອບ ຄົວ..ຈາກນັ້ນກໍຍ່າງອ້ອມກົມມະລຽນພະທາດຫລວງ ແລະ ວາງຜາສາດເຜິ້ງ ຫລື ຕົ້ນເຜິ້ງເປັນອັນວ່າສຳ ເລັດພິທີ.