ພາກລັດຈະຫັນເອົາພະນັກງານ – ລັດຖະກອນ, ອາສາສະໝັກ ແລະ ພະນັກງານຕາມສັນຍາທີ່ສັງກັດໃນຫົວໜ່ວຍວິຊາການ ເປັນພາລະກອນຕາມຕໍາແໜ່ງງານ
ທ່ານ ທອງຈັນ ມະນີໄຊ ກ່າວວ່າ: ອີງໃສ່ວາລະແຫ່ງຊາດຂອງລັດຖະບານ ກ່ຽວກັບການແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ການເງິນ, ລັດຖະບານ ໄດ້ວາງຄາດໝາຍຫຼຸດຜ່ອນຈໍານວນລັດຖະກອນລົງ ທຽບໃສ່ຈໍານວນພົນລະເມືອງທົ່ວປະເທດໃຫ້ຢູ່ໃນລະດັບ 1,8% ເພື່ອໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບລາຍຮັບງົບປະມານຂອງລັດຖະບານ. ປີ 2021 ທົ່ວປະເທດມີພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ລວມທັງໝົດ 176.151 ຄົນ ຍິງ 83.102 ຄົນ; ໃນນັ້ນ, ລັດຖະກອນຄູ ມີຈໍານວນ 74.041 ຄົນ ຍິງ 40.081 ຄົນ ກວມເອົາ 42% ຂອງຈໍານວນພະນັກງານ-ລັດຖະກອນທັງໝົດ, ລັດຖະກອນແພດ ຈໍານວນ 16.254 ຄົນ ຍິງ 11.033 ຄົນ ກວມເອົາ 9,5%, ໃນຈໍານວນລວມດັ່ງກ່າວຢູ່ຂັ້ນສູນກາງ 14%, ຂັ້ນແຂວງ 21% ແລະ ຂັ້ນເມືອງ 65%. ໂຕເລກພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ທັງໝົດ ເມື່ອທຽບໃສ່ຈໍານວນພົນລະ ເມືອງລາວ 7.337.777 ຄົນ ເທົ່າກັບ 2,4% ທຽບໃສ່ປີຜ່ານມາເຫັນວ່າ ມີທ່າອ່ຽງຫຼຸດລົງ, ທຽບໃສ່ບັນດາປະເທດອາຊຽນ, ສປປ ລາວ ມີຈໍານວນລັດຖະກອນຫຼາຍເປັນອັນດັບ 4.
ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ຈໍານວນພະນັກງານຕາມສັນຍາ ແລະ ອາສາສະໝັກບໍ່ມີທ່າອ່ຽງຫຼຸດລົງ ປັດຈຸບັນ ພະນັກງານຕາມສັນຍາມີທັງໝົດ ຈໍານວນ 6.572 ຄົນ ແລະ ພະນັກງານອາສາສະໝັກ ທັງໝົດມີ 14.463 ຄົນ (ໃນນີ້, ຄູອາສາສະໝັກ ມີ 7.913 ຄົນ ແລະ ແພດອາສາສະໝັກ 3.062 ຄົນ). ໃນປີ 2022, ພາຍຫຼັງທີ່ລັດຖະບານໄດ້ປັບປຸງມູນຄ່າດັດສະນີເງິນເດືອນ (150 ກີບຕໍ່ດັດສະນີ) ໃຫ້ພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ແລະ ເບື້ອງກໍາລັງປະກອບອາວຸດທົ່ວປະເທດ, ງົບປະມານ ທີ່ໃຊ້ເບີກຈ່າຍເງິນເດືອນ ແລະ ນະໂຍບາຍທັງໝົດແມ່ນ 13.320 ຕື້ກີບ/ປີ (ເງິນເດືອນພື້ນຖານແມ່ນ 11.500 ຕື້ກີບ/ປີ ແລະ ນະໂຍບາຍແມ່ນ 1.820 ຕື້ກີບ/ປີ), ກວມເອົາ 46% ຂອງລາຍຮັບພາຍໃນ ປີ 2022, ເມື່ອສົມທຽບກັບງົບປະມານປີຜ່ານມາ ແມ່ນງົບປະມານເພີ່ມຂຶ້ນ 2.398 ຕື້ກີບ (ປີ 2021 ແມ່ນ 10.922 ຕື້ກີບ).
ເພື່ອແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາດັ່ງດ່າວ, ລັດຖະບານ ກໍໄດ້ມີວິທີການທີ່ເປັນທິດທາງແກ້ໄຂຄືດັ່ງນີ້:
– ສືບຕໍ່ສະໜອງໂກຕ້າໃຫ້ລັດຖະກອນຄູ, ລັດຖະກອນແພດ ຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ທຸລະກັນດານ ໂດຍໃຫ້ບຸລິມະສິດພິຈາລະນາຮັບເອົາອາສາສະໝັກ ທີ່ມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດ, ມີມາດຕະຖານຄົບຖ້ວນ ແລະ ປະຕິບັດວຽກງານມາຫຼາຍປີ;
– ສືບຕໍ່ຄົ້ນຄວ້າການຫັນຫົວໜ່ວຍວິຊາການ ທີ່ມີລາຍຮັບໄປກຸ້ມຕົນເອງທາງດ້ານງົບປະມານເທື່ອລະກ້າວ ໂດຍຫັນເອົາພະນັກງານ – ລັດຖະກອນ, ອາສາສະໝັກ ແລະ ພະນັກງານຕາມສັນຍາທີ່ສັງກັດໃນຫົວໜ່ວຍວິຊາການດັ່ງກ່າວ ເປັນພາລະກອນຕາມຕໍາແໜ່ງງານ (ພາລະກອນ ແມ່ນ ພະນັກງານຂອງລັດ ທີ່ປະຕິບັດໜ້າທີ່ຢູ່ຫົວໜ່ວຍວິຊາການຂອງລັດ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ບັນດາສະຖາບັນການສຶກສາວິຊາຊີບຂຶ້ນໄປ, ໂຮງໝໍ ແລະ ບັນດາສູນ ທີ່ສາມາດສ້າງລາຍຮັບດ້ານການເງິນກຸ້ມຕົນເອງທາງດ້ານງົບປະມານ ຊຶ່ງປັດຈຸບັນນີ້ ລັດຖະບານໄດ້ທົດລອງຢູ່ 5 ພາກສ່ວນຄື: ໂຮງໝໍມະໂຫສົດ, ໂຮງໝໍໄຊເສດຖາທິຣາດ, ໂຮງໝໍມິດຕະພາບ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ ແລະ ວິທະຍາໄລເຕັກນິກປາກປ່າສັກ). ຖ້າສາມາດຫັນໄດ້ສໍາເລັດຕາມຄາດໝາຍ ກໍຈະສາມາດຈັດສັນໂກຕ້າລັດຖະກອນຄູ, ແພດ ແລະ ລັດຖະກອນອື່ນໆ ຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍວິຊາການ ໄປໃຫ້ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ ແລະ ທຸລະກັນດານ ແລະ ຂະແໜງການອື່ນໆທີ່ຍັງຂາດແຄນ.
