30 ເມສາ 1975 ວັນແຫ່ງການທ້ອນໂຮມປະເທດຊາດເປັນໜຶ່ງດຽວຂອງປະຊາຊົນຫວຽດນາມ

ພາຍຫລັງສົນທິສັນຍາເຈັນນີວາປີ 1945, ພາກເໜືອຫວຽດນາມ ໄດ້ມີສັນຕິພາບ, ປະຊາຊົນອອກແຮງສ້າງສາບ້ານເມືອງຕາມອຸດົມການສັງຄົມນິຍົມ ເຊິ່ງໄດ້ສ້າງພື້ນຖານໜັກແໜ້ນສົມທົບກັບຂະບວນການຕໍ່ສູ້ຂອງປະຊາຊົນຢູ່ພາກໃຕ້, ນັບແຕ່ປີ 1965 ຈັກກະພັດອາເມລິກາໄດ້ສົ່ງກຳລັງທະຫານ ແລະ ນັກຮົບເປັນຈຳນວນຫລາຍເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມສົງຄາມຢູ່ພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ ດຳເນີນສົງຄາມຫລາຍຮູບແບບ ແລະ ໃຊ້ເລ່ລ່ຽມກົນອຸບາຍຫວັງປາບປາມທຳລາຍກຳລັງປະຕິວັດຫວຽດນາມບໍ່ວ່າຈະແມ່ນການເຄື່ອນກຳລັງທາງບົກ, ທາງອາກາດ ແລະ ທາງທະເລເຂົ້າພາກເໜືອຫວຽດນາມ ໂດຍການໃຊ້ຄວາມຮຸນແຮງທຸກດ້ານເພື່ອຕ້ານກຳລັງການປະຕິວັດພາກເໜຶອຫວຽດນາມ.

ປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດຫວັງດັບສູນກຳລັງປະຕິວັດຫວຽດນາມ, ຈັກກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ທະ ຫານຫຸ່ນຂອງເຂົາເຈົ້າຍາມໃດກໍສືບຕໍ່ປະຕິບັດຍຸດທະສາດສົງຄາມຫລາຍຊຸດບໍ່ວ່າຈະແມ່ນສົງຄາມຝ່າຍດຽວໃນປີ 1954-1960, ສົງຄາມພິເສດປີ 1961-1965, ສົງຄາມທ້ອງຖິ່ນປີ 1965-1968 ແລະ ອີກຫລາຍສົງ ຄາມຕາມທິດສະດີຂອງຜູ້ນຳຈັກກະພັດອາເມລິກາສ້າງຂຶ້ນລວມທັງການບຸກໂຈມຕີໂດຍຖິ້ມລະເບີດຈາກເຮືອ ບິນ B52 ເຂົ້າພາກເໜືອ ແລະ ນະຄອນຫລວງຮ່າໂນ້ຍໃນປີ 1972. ແຕ່ຄວາມພະຍາຍາມທາງການທະ ຫານຂອງເຂົາໄດ້ຖືກທຳລາຍ ໂດຍກຳລັງປະຕິວັດຫວຽດນາມໂດຍສະເພາະການຖິ້ມລະເບີດໃສ່ນະຄອນ ຫລວງຮ່າໂນ້ຍທີ່ບໍ່ປະສົບຜົນສຳເລັດ ໄດ້ສ້າງຄວາມເຈັບປວດຢູ່ນ່ານຟ້າຮ່າໂນ້ຍ ແລະ ຈຳເປັນຕ້ອງໄດ້ລົງນາມໃນສັນຍາປາຣີປີ 1973 ເພື່ອຖອນອອກຈາກຫວຽດນາມໃຕ້.

ຄວາມຈິງແລ້ວ, ຈັກກະພັດອາເມລິກາຍັງສືບຕໍ່ວາງແຜນນຳໃຊ້ທະຫານຫຸ່ນ, ລັດຖະບານຫຸ່ນໄຊງ່ອນ ເປັນເຄື່ອງມືປະຕິບັດລັດທິອານານິຄົມຢູ່ພາກໃຕ້ຫວຽດນາມໂດຍຫັນພາກໃຕ້ໃຫ້ເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ນິຍົມອາເມຣິກາ ເຊິ່ງນີ້ແມ່ນຮູບການໜຶ່ງທີ່ສ້າງຂຶ້ນເພື່ອຮັບໃຊ້ເຂົາເຈົ້າ ໂດຍເນື້ອແທ້ເປັນອານານິຄົມໃໝ່ຂອງອາເມຣິກາ. ທ້າຍປີ 1974 ຫາຕົ້ນປີ 1975 ພາຍຫລັງບັ້ນຮົບໄຕຫວງຽນ, ບັ້ນຮົບເຫວ້ ແລະ ບັ້ນຮົບອື່ນຢູ່ພາກໃຕ້ເຊິ່ງໄດ້ສ້າງຄວາມປະລາໄຊຢ່າງໜ້າອັບອາຍໃຫ້ແກ່ຈັກກະພັດອາເມລິກາໂດຍສະເພາະໄຊຊະນະຢູ່ຟືກລອງໃນວັນທີ 13 ທັນວາ 1974 ຫາວັນທີ 6 ມັງກອນ 1975 ໄດ້ກາຍເປັນພະລັງແຮງສໍາຄັນທັງເປັນການຍົກສູງນໍ້າໃຈ ແລະ ການຕໍ່ສູ້ຂອງກອງ ທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມນັບມື້ຂະຫຍາຍເປັນວົງກ້ວາງ, ນັບມື້ເຮັດໃຫ້ກຳລັງຂອງສັດຕູອ່ອນນ້ອຍຖອຍລົງ.

ປັດໄຈເຫລົ່ານີ້ໄດ້ສ້າງຫລາຍເງື່ອນໄຂ ແລະ ອຳນວຍຫລາຍຢ່າງກ້າວສູ່ການປົດປ່ອຍພາກໃຕ້. ພາຍໃຕ້ການນຳພາທີ່ຖືກຕ້ອງສະຫລາດສ່ອງໃສຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດ ນາມພ້ອມກັບຄວາມຕັດສິນໃຈອັນສູງສົ່ງ, ນໍ້າໃຈຕໍ່ສູ້ຢ່າງພິລະອາດຫານຂອງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ຍິ່ງຕໍ່ສູ້ຍິ່ງເຕີບໃຫຍ່ເຂັ້ມແຂງ ເຊິ່ງໄດ້ທຳລາຍທຸກເລລ່ຽມກົນອຸບາຍທີ່ຈັກກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ທະຫານຫຸ່ນໄຊງ່ອນສ້າງຂຶ້ນ ໂດຍບັ້ນຮົບໂຮ່ຈີ່ມິງໃນລະດູບານໃໝ່ປີ 1975 ຄືການກຳໄດ້ກາລະໂອກາດສຳຄັນຮ້ອຍປີມີເທື່ອໜຶ່ງ. ເວລາ 17 ໂມງຂອງວັນທີ 26 ເມສາ 1975, ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ໄດ້ເພີ່ມກຳລັງເປີດປະຕູ້ກາວສູ່ສະໜາມຮົບທີ່ຕັດສິນ, ຈົນຮອດຕອນເຊົ້າວັນທີ 30 ເມສາເມື່ອກຳໄດ້ສະພາບຕົວຈິງຂອງພວກອຳ ນາດຫຸ່ນໄຊງ່ອນທັງກຳໄດ້ກາລະໂອກາດທີ່ເໝາະສົມ, ກອງທັບປະຊາຊົນຫວຽດນາມໄດ້ປະຕິບັດຕາມແຜນ ການໂດຍໃນເວລາ 10 ໂມງ 45 ນາທີມື້ດຽວກັນ, ລົດຕັງເຕ 54 ບຸກປະຊິດ ແລະ ຕຳປະຕູເຫລັກເຂົ້າ ດົກເລິບ, ທະຫານຫວຽດນາມຈຳນວນໜຶ່ງຮີບອອກຈາກລົດຕັງແລ່ນຂຶ້ນໄປຫລັງຄາຂອງດົກເລິບ ຈັບທຸງແນວໂຮມປົດປ່ອຍພາກໃຕ້ຫວຽດນາມຢ່າງສະຫງ່າຜ່າເຜີຍໃນເວລາ 11 ໂມງ 30 ນາທີ.

ພ້ອມນັ້ນ, ປະທານາທິບໍດີອຳນາດຫຸ່ນໄຊງ່ອນໄດ້ອອກຖະແຫລງ ການເປັນເທື່ອທຳອິດ ແລະ ຍອມຈຳນົນຢ່າງບໍ່ມີເງື່ອນ ໄຂໂດຍອຳນາດທັງໝົດມອບໃຫ້ກຳລັງປະຕິວັດ, ສ່ວນທະຫານຫຸ່ນໄຊງ່ອນ ແລະ ກະ ໂຕຂອງຈັກກະພັດອາເມລິກາຈຳນວນໜຶ່ງໄດ້ແຕກໜີໄປສາລະທິດ.

ນີ້ຄືບາດກ້າວແຫ່ງໄຊຊະນະຂອງບັ້ນຮົບໂຮ່ຈີ່ມິງ ເປັນສິ່ງຢັ້ງຢືນໃຫ້ເຫັນເຖິງການສິ້ນສຸດຂອງລັດທິລ່າອານານິຄົມຢູ່ແຜ່ນດິນຫວຽດນາມ. ວັນທີ 2 ພຶດສະພາ1975, ກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມສາມາດປົດປ່ອຍພາກໃຕ້ສຳເລັດຢ່າງສົມບູນເຮັດປະເທດຫວຽດນາມຍາດໄດ້ເອກະລາດ, ອິດສະລະພາບ, ສັນຕິພາບ ແລະ ທ້ອນໂຮມປະເທດຊາດເປັນໜຶ່ງດຽວໃນປີ 1975.

ວັນທີ 30 ເມສາເປັນວັນທີ່ມີຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄັນທາງປະຫວັດສາດຂອງຫວຽດນາມເຊິ່ງແມ່ນສັນຍະ ລັກແຫ່ງສັນຕິພາບ, ເອກະລາດ, ອຳນາດປະທິປະໄຕ, ຄວາມເປັນຊາດຕົນ ທີ່ບໍ່ຍອມຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນຕໍ່ຊາດໃດ, ເປັນວັນແຫ່ງການສະຫລຸບໝາກຜົນລວມຕໍ່ໄຊຊະນະທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມໃນການຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດເພື່ອທ້ອນໂຮມປະເທດຊາດເປັນໜຶ່ງດຽວ ຕະຫລອດໄລຍະ 30 ກວ່າປີໄດ້ເດັດດ່ຽວຕໍ່ສູ້ຍືດເຍື້ອຍາວນານລະອິດລະອ້ຽວ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມເສຍສະລະອັນສູງສົ່ງຂອງປະຊາ ຊົນຫວຽດນາມ ເຊິ່ງສ່ອງແສງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມປີຊາສາມາດສະຫລາດສ່ອງໃສພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ, ຄວາມສາມັກຄີເປັນໜຶ່ງດຽວ, ຄວາມອົງອາດກ້າຫານ ແລະ ນ້ຳໃຈເສຍສະລະອັນສູງສົ່ງຂອງປະຊາຊົນຫວຽດນາມທີ່ສາມາດຕີເອົາຊະນະສັດຕູທີ່ເປັນປະເທດຈັກກະພັດມະຫາອຳນາດຈົນປະລາໄຊລົງຢ່າງໜ້າອັບອາຍ.

ນອກນີ້ຍັງມີຄວາມໝາຍທາງປະຫວັດສາດໃຫ້ແກ່ຂະບວນການປະຕິວັດເພື່ອຕໍ່ສູ້ປົດປ່ອຍຊາດຍາດເອົາເອກະລາດໂດຍສະເພາະບັນດາປະເທດອ້າຍນ້ອງ ເຊິ່ງຄວາມປະລາໄຊຂອງຈັກ ກະພັດອາເມລິກາ ແລະ ລູກແຫລ້ງຕີນມືຂອງເຂົາຢູ່ຫວຽດນາມໃຕ້, ຊາວໂລກໄດ້ເຫັນທາດແທ້ຂອງລັດທິຈັກກະພັດທີ່ບໍ່ສາມາດເອົາຊະນະກຳລັງປະຕິວັດໄດ້, ຄວາມສູນເສຍຂອງພວກມັນໃນສົງຄາມຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂຫລາຍຢ່າງໃຫ້ປະເທດອື່ນຍາດເອົາໄຊຊະນະໂດຍສະເພາະການປະຕິວັດລາວໃນຕໍ່ມາ.