71 ປີແຫ່ງການກຳເນີດຂອງສື່ມວນຊົນລາວ
ຄືດັ່ງທົ່ວພັກ, ທົ່ວກອງທັບ ແລະ ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າຮັບຮູ້ນຳກັນແລ້ວວ່າ ວັນທີ 13 ສິງຫາ 2021 ນີ້ ແມ່ນເປັນວັນສ້າງຕັ້ງສື່ມວນຊົນລາວ ແລະ ພິມຈຳໜ່າຍແຫ່ງຊາດ. ມາຮອດປີນີ້ແມ່ນພໍດີຄົບຮອບ 71 ປີ (13 ສິງຫາ 1950 – 13 ສິງຫາ 2021). ຕະຫລອດໄລຍະແຫ່ງການຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດຍາດເອົາເອກະລາດ ກໍຄືໄລຍະປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາປະເທດຊາດ, ຍາມໃດພັກເຮົາກໍໄດ້ຖືເອົາວຽກງານໂຄສະນາ, ສຶກສາອົບຮົມ, ປຸກລະດົມຂົນຂວາຍ, ຈັດຕັ້ງ ແລະ ນຳພາປະຊາຊົນໃຫ້ປະກອບສ່ວນເຂົ້າຮ່ວມການປະຕິວັດ ແລະ ສາມາດຍາດໄດ້ໄຊຊະນະຢ່າງຖ້ວມທົ້ນ.
ໃນປີ 1940 ແມ່ນເລີ່ມແຕ່ການມີໃບປິວທີ່ມີເນື້ອໃນຕໍ່ຕ້ານຈັກກະພັດຝຣັ່ງທີ່ເຂົ້າມາຮຸກຮານ. ໃນປີ 1945 ໃນເວລາທີ່ປະຊາຊົນລາວໄດ້ລຸກຮື້ຂຶ້ນຢຶດອຳນາດການປົກຄອງຈາກຈັກກະພັດຝຣັ່ງ ແລະ ພວກຟາຊິດຍີ່ປຸ່ນໄດ້ເກີດມີໃບປິວຕິດທຸງຊາດສາມສີກາວົງເດືອນຫວ່ານໄປທົ່ວຕົວເມືອງໃຫຍ່ວຽງຈັນ, ສະຫວັນນະເຂດ ແລະ ຕົວເມືອງອື່ນໆໃນທົ່ວປະເທດ.
ເພື່ອປະຕິບັດແຜນນະໂຍບາຍເປີດກວ້າງຂະຫຍາຍແນວໂຮມ, ຂະຫຍາຍສົງຄາມປະຊາຊົນໃຫ້ແຂງແຮງ ທັງໜີບຮັດກຳລັງຂອງສັດຕູ, ພັກເຮົາໄດ້ຮຽກໂຮມກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດໃນວັນທີ 13 ສິງຫາ 1950 ເຊິ່ງມີຜູ້ແທນ 150 ຄົນທີ່ຕາງໜ້າໃຫ້ກອງກຳລັງປະກອບອາວຸດ, ອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນ, ຊາດ ສາສະໜາ ແລະ ປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນເຂດຕໍ່ຕ້ານ ແລະ ເຂດຢຶດຄອງຊົ່ວຄາວເຂົ້າຮ່ວມ.
ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງນີ້ໄດ້ຕົກລົງສ້າງຕັ້ງແນວລາວອິດສະຫລະ ແລະ ລັດຖະບານລາວຕໍ່ຕ້ານ ໂດຍແມ່ນປະທານ ສຸພານຸວົງ ເປັນປະທານແນວລາວອິດສະຫລະ ແລະ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລັດຖະບານແນວລາວຕໍ່ຕ້ານ. ໃນກອງປະຊຸມຍັງໄດ້ວາງໂຄງການການເມືອງ 12 ຂໍ້ ເພື່ອຮັບໃຊ້ແນວທາງການເມືອງດັ່ງກ່າວ. ໃນມື້ດຽວກັນນັ້ນ ຍັງໄດ້ປະກາດສ້າງຕັ້ງໜັງສືພິມແນວລາວອິດສະຫລະຢ່າງເປັນທາງການ. ໜັງສືພິມສະບັບນີ້ໃນຮູບນອກແມ່ນເປັນໜັງສືພິມແນວລາວອິດສະຫລະ ແຕ່ເນື້ອແທ້ມັນແມ່ນເປັນໜັງສືຂອງພັກປະຊາຊົນລາວໃນເວລານັ້ນ.
ເພາະສະນັ້ນຈຶ່ງຖືໄດ້ວ່າ ນັບແຕ່ມື້ນັ້ນມາ ວັນທີ 13 ສິງຫາຂອງທຸກໆປີ ຈຶ່ງເປັນວັນສ້າງຕັ້ງສື່ມວນຊົນລາວ ແລະ ພິມຈຳໜ່າຍແຫ່ງຊາດ ທັງເປັນວັນສ້າງຕັ້ງແນວລາວອິດສະຫລະ ຫລື ວັນສ້າງຕັ້ງແນວລາວສ້າງຊາດໃນປັດຈຸບັນ. ມາຮອດວັນທີ 6 ມັງກອນ 1956 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດໄດ້ລົງຕົກປ່ຽນຊື່ມາເປັນ ໜັງສືພິມແນວລາວຮັກຊາດ ແລະ ໃນວັນທີ 11 ສິງຫາ 1975 ກຳລັງປະຕິວັດ ພ້ອມດ້ວຍປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນທົ່ວປະເທດໄດ້ລຸກຮື້ຂຶ້ນຢຶດອຳນາດ ໂຄ້ນລົ້ມອຳນາດການປົກຄອງເກົ່າ ໜັງສືພິມແນວລາວຮັກຊາດຈຶ່ງໄດ້ຍ້າຍສຳນັກງານມາຕັ້ງຢູ່ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ ແລະ ໄດ້ປ່ຽນຊື່ມາເປັນ ໜັງສືພິມປະຊາຊົນ ຈົນມາຮອດປັດຈຸບັນ. ນີ້ຄືຕົ້ນກຳເນີດ ແລະ ທີ່ມາຂອງວັນສື່ມວນຊົນ ແລະ ພິມຈຳໜ່າຍແຫ່ງຊາດໂດຍສັງເຂບ.