ວັນແມ່ຍິງສາກົນ ຄົບຮອບ 111 ປີ

ວັນແມ່ຍິງສາກົນ, (International Working Women’s Day) ກົງກັບວັນທີ 8 ມີນາ ຂອງທຸກໆປີ.   ເມື່ອຮອດວັນນີ້ມາເຖິງ ທົ່ວໂລກຈະຮ່ວມກັນສະເຫລີມສະຫລອງ ໃນປີ 2023 ແມ່ນຄົບຮອບ 113 ປີແລ້ວ.

ປະຫວັດຂອງ “ວັນແມ່ຍິງສາກົນ” ເກີດຂຶ້ນຈາກກຳມະການຍິງ ໃນໂຮງງານຜະລິດແຜ່ນແພ ຢູ່ນິວຢອກ, ອາເມລິກາ. ລຸກຮືຂື້ນປະທ້ວງໃຫ້ນາຍຈ້າງເພີ່ມຄ່າແຮງງານໃຫ້ ແລະ ຂໍສິດທິຂອງເຂົາເຈົ້າ. ແຕ່ສຸດທ້າຍໄດ້ມີແມ່ຍິງເຖິງ 119 ຄົນໄດ້ເສຍຊີວິດຈາກເຫດການນີ້ ໂດຍມີໄຟໄໝ້ຂອງໂຮງງານບ່ອນທີ່ພວກເຂົານັ່ງຢູ່ຮ່ວມກັນເຫດການທັງໝົດເຫລົ່ານີ້ເກີດຂຶ້ນໃນວັນທີ 8 ມີນາ 1857.

ຫລັງຈາກນັ້ນ, ໃນ 1907, ແມ່ຍິງເຮັດວຽກໃນໂຮງງານຜະລິດແຜ່ນແພ ຊິຄາໂກ ສະຫະລັດອາເມລິກາ ບໍ່ສາມາດທົນຕໍ່ການຂົ່ມເຫັງ, ການກົດຂີ່, ການລ່ວງລະເມີດຂອງນາຍຈ້າງທີ່ໃຊ້ພວເຂົາຄືທາດ. ເນື່ອງຈາກວ່າແມ່ຍິງເຫລົ່ານີ້ເຮັດວຽກໜັກມື້ລະ 16-17 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ມື້ໂດຍບໍ່ມີວັນຢຸດ, ບໍ່ມີການປະກັນໄພແຮງງານ. ດັ່ງນັ້ນ, ການເຈັບເປັນ ແລະ ລົ້ມຕາຍໃນເວລາສັ້ນໆ ແຕ່ໄດ້ຮັບຄ່າຈ້າງພຽງເລັກນ້ອຍ ແລະ ຖ້າຖືພາໄດ້ຖືກໄລ່ອອກ.

Clare Settin, ເປັນນັກການເມືອງ, ຜູ້ຍິງສັງຄົມນິຍົມເຢຍລະມັນ ໄດ້ຊັກຊວນພະນັກງານຍິງອອກມາຮຽກຮ້ອງໃນວັນທີ 8 ມີນາ 1907 ໂດຍຮຽກຮ້ອງໃຫ້ນາຍຈ້າງຫລຸດຜ່ອນເວລາເຮັດວຽກຂອງເຂົາເຈົ້າເຖິງ 8 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ມື້ ແລະ ປັບປຸງສະຫວັດດີການຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ແມ່ຍິງມີສິດທິລົງຄະແນນສຽງ.

ເຖິງແມ່ນວ່າການຮ້ອງຂໍນີ້ ຈະບໍ່ສໍາເລັດ ຫລາຍຮ້ອຍຄົນຂອງພະນັກງານຍິງຖືກຈັບ ແຕ່ແມ່ຍິງໃນທົ່ວໂລກສະໜັບສະໜູນການກະທໍາຂອງ Clara Setkin ແລະ ເຮັດໃຫ້ແມ່ຍິງທົ່ວໂລກຮູ້ເຖິງສິດທິຂອງເຂົາເຈົ້າ.

ໃນວັນທີ 8 ມີນາ 1908, ພະນັກງານຍິງຫລາຍກວ່າ 15.000 ຄົນໄດ້ເດີນທາງໄປທົ່ວນະຄອນນິວຢອກ. ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ສິ້ນສຸດການເຮັດວຽກຂອງເດັກ ຄໍາຂວັນການໂຄສະນາ “ເຂົ້າຈີ່ ແລະ ດອກກຸຫລາບ” ໝາຍເຖິງການກິນອາຫານພຽງພໍໃນເວລາດຽວກັນ  ເຊິ່ງໝາຍເຖິງການໄດ້ຮັບອາຫານທີ່ພຽງພໍ ແລະ ຄຸນນະພາບທີ່ວິດທີ່ດີຂຶ້ນນັ້ນເອງ

ຈົນມາຮອດວັນທີ 8 ມີນາ 1910, ຄວາມພະຍາຍາມຂອງແມ່ຍິງໄດ້ຮັບຜົນສໍາເລັດ  ເມື່ອມີຜູ້ຕາງໜ້າແມ່ຍິງຈາກ 17 ປະເທດໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມສະມາຄົມສະຕີສັງຄົມນິຍົມຄັ້ງທີ 2 ຢູ່ Copenhagen ໂດເປນເຮເກນ ປະເທດ ເດນມາກ, ໃນທີ່ປະຊຸມໄດ້ປະກາດຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູ້ເຮັດວຽກຂອງແມ່ຍິງໃນລະບົບສາມ 8 ຄື: 1. ຕ້ອງອະນຸຍາດໃຫ້ພວກເຂົາລົດເວລາເຮັດວຽກໃຫ້ 8 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ມື້, 2. ເວລາການສຶກສາກໍຄືການພັດທະນາຄວາມສາມາດຂອງຕົນເອງ 8 ຊົ່ວໂມງ ແລະ 3. ການພັກຜ່ອນ. 8 ຊົ່ວໂມງ ໃນເວລາດຽວກັນ, ພ້ອມກັນນີ້ໄດ້ປັບເງິນຄ່າແຮງງານຂອງແມ່ຍິງໃນລະດັບດຽວກັບແຮງງານຊາຍ. ຍັງມີຜົນປະໂຫຍດດ້ານຄວາມສະຫວັດດີການສໍາລັບແມ່ຍິງ ແລະ ແຮງງານເດັກ.

ເຊິ່ງທັງໝົດນີ້ເກີດຈາກການສະໜັບສະໜູນຄໍາສະເໜີຂອງ Clara Setkin ໂດຍກໍານົດວັນທີ 8 ມີນາທຸກໆປີເປັນວັນແມ່ຍິງສາກົນ.