ເສດຖະກິດບໍ່ເຂັ້ມແຂງຍ້ອນຂາດກຳລັງແຮງການຜະລິດ
ໂດຍ: ທິດກໍ່າ
ໃນວັນທີ 11 ພະຈິກຜ່ານມານີ້, ໄດ້ເຫັນແຫລ່ງຂ່າວວ່າມີພິທີເຊັນສັນຍາກູ້ຢືມເງິນ ລະຫວ່າງລັດຖະບານລາວກັບທະນາຄານໂລກ ທີ່ປະຈຳຢູ່ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ. ຝ່າຍລາວຕາງໜ້າໂດຍທ່ານ ບຸນໂຈມ ອຸບົນປະເສີດ ຮອງລັດຖະມົນຕີກະຊວງການເງິນ, ສ່ວນທາງທະນາຄານໂລກ ຕາງໜ້າໂດຍທ່ານ ນິໂກລາ ປອນຕາລາ ຫົວໜ້າຫ້ອງການທະນາຄານໂລກປະຈຳ ສປປ ລາວ. ຈຳນວນເງິນທີ່ກູ້ຢືມຄັ້ງນີ້ ແມ່ນມີເຖິງ 40 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໂດຍມີຈຸດປະສົງມຸ້ງເປົ້າຫລັກໆ ກໍຄືເພື່ອສະໜອງເງິນສິນເຊື່ອໃຫ້ຈຸລະວິສາລະຫິດ ຫລື ເວົ້າຢ່າງໜຶ່ງກໍແມ່ນວິສາຫະກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງ, ທຸລະກິດ SMEs ໃນໄລຍະຟື້ນຕົວຫລັງໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກໂຄວິດ-19. ອີກປະການໜຶ່ງ ການສະໜັບສະໜູນທຶນທີ່ກ່າວມາແມ່ນເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ບັນດາທຸລະກິດຂະໜາດນ້ອຍ, ຂະໜາດກາງໃນ ສປປ ລາວ ຫລຸດພົ້ນອອກຈາກພາວະເສດຖະກິດຫລຸດຖອຍ ອັນເນື່ອງມາຈາກການແຜ່ລະບາດຂອງໂຄວິດ-19 ເຊິ່ງທຶນດັ່ງກ່າວມີເປົ້າໝາຍຊື້ວັດຖຸອຸປະກອນໃໝ່ ຫລື ຂະຫຍາຍໂຮງຈັກໂຮງງານໃນຮູບແບບການເຂົ້າຮ່ວມຂອງທະນາຄານທຸລະກິດໃຫ້ສາມາດສະໜອງເຂົ້າຫາແຫລ່ງທຶນຢ່າງວ່ອງໄວ ພາຍໃຕ້ການເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການຂອງກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເປັນຕົ້ນກະຊວງອຸດສາຫະກຳ, ກະຊວງການຄ້າ ແລະ ສະຖາບັນອື່ນໆ ທີ່ມີຈຸດປະສົງເຂົ້າຮ່ວມໂຄງການດັ່ງກ່າວນີ້.
ແຕ່ແນວໃດກໍຕາມ, ໃນຊ່ວງປີສອງປີຫລັງໆຜ່ານມານີ້ ໃນໂຄງການຊຸກຍູ້ ແລະ ສົ່ງເສີມຂະແໜງເສດຖະກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງກໍປາກົດວ່າ: ທາງຝ່າຍຈີນໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫລືອໃຫ້ຢືມເງິນເຖິງ 300 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໂດຍແບ່ງອອກເປັນ 3 ງວດ, ງວດລະ 100 ລ້ານໂດລາ. ມາຮອດປັດຈຸບັນ ຜົນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການດັ່ງກ່າວໄດ້ດຳເນີນໄປຮອດໃສ ແລະ ມີຜົນຄືບໜ້າຄືແນວໃດນັ້ນກໍຍັງບໍ່ທັນມີແຫລ່ງຂ່າວຄາວໃດອອກມາຢັ້ງຢືນເຖິງໝາກຜົນຂອງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຢ່າງເປັນຮູບປະທຳ. ເວົ້າເຖິງສະພາບການເຂົ້າເຖິງແຫລ່ງທຶນ ເພື່ອສົ່ງເສີມການຜະລິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງຢູ່ບ້ານເຮົາ ໃນຫລາຍໆປີຜ່ານມາແມ່ນຍັງຂ້ອນຂ້າງຫຍຸ້ງຍາກ ເພາະຜູ້ຜະລິດ ແລະ ເປົ້າໝາຍການຜະລິດມັນມີເງື່ອນໄຂ ແລະ ປັດໄຈບໍ່ຄືກັນ, ບໍ່ວ່າໃນຂົງເຂດກະສິກຳ, ການປູກ, ການລ້ຽງ ແລະ ຂົງເຂດອຸດສາຫະກຳ, ຫັດຖະກຳ ຕະຫລອດການຜະລິດສິນຄ້າຕາມໂຮງຈັກໂຮງງານ. ອັນສາເຫດຫລັກໆກໍຄືມັນບໍ່ເປັນໄປຕາມທິດຍືນຍົງ ເຊິ່ງເບິ່ງພາບລວມແລ້ວ ໃນເບື້ອງຕົ້ນເມື່ອເລີ່ມການຜະລິດ ເບິ່ງອັນໃດກໍປາກົດວ່າສົມມາພາຄວນ, ແຕ່ພໍດຳເນີນໄປບໍ່ພໍເຖິງ 5 ປີ 10 ປີ ຫລື 20 ປີ ກໍມີອາການອ່ອນເພຍເປ້ຍລ່ອຍ, ຂາດທຶນດ້ວຍສາເຫດຕ່າງໆ ຫລື ເວົ້າອີກຢ່າງໜຶ່ງກໍແມ່ນເຈັ້ງໄປຕາມຍະຖາກຳ ຈົນກ້າວໄປເຖິງໂຮງຈັກໂຮງງານບາງແຫ່ງຖືກປິດ ແລະ ເບິ່ງໃນແງ່ໜຶ່ງກໍແມ່ນເນື່ອງມາຈາກຜະລິດສິນຄ້າອອກມາຈຳໜ່າຍ ຄຸນນະພາບກໍຕໍ່າ, ລາຄາກໍແພງ ເຮັດໃຫ້ຜູ້ບໍລິໂພກ ຫລື ຊົມໃຊ້ຫັນໄປຊື້ສິນຄ້າທີ່ມີລາຄາຖືກ ແລະ ມີຄຸນນະພາບທີ່ດີກວ່າ. ດັ່ງເຮົາເຫັນໃນສະພາບປັດຈຸບັນແມ່ນພາກັນເຫີ່ໄປນິຍົມໃຊ້ຂອງໄທຈົນມາຮອດຍຸກນີ້ ປະເທດລາວຍັງກາຍເປັນແຫລ່ງຈຳໜ່າຍສິນຄ້າລາຍໃຫຍ່ຂອງໄທເກືອບກາຍເປັນປະເພນີເຂົ້າກະດູກດຳໄປແລ້ວ. ຕົວຢ່າງໜຶ່ງທີ່ເຮັດໃຫ້ເຮົາເຫັນໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນກໍຄື ໃນຮ້ານເຝີຮ້ານໜຶ່ງ ໝໍ້ຕົ້ມນ້ຳເຝີກໍເປັນຂອງໄທ, ຖ້ວຍບ່ວງ, ສ້ອມກໍເປັນຂອງໄທ, ນ້ຳຊອດ, ນ້ຳສະອິ້ວ, ແປ້ງນົວ, ນ້ຳປາ, ພິກໄທ ກໍແມ່ນຂອງໄທ ຫລື ບາງເທື່ອເສັ້ນເຝີກັບຜັກກໍອາດເປັນຂອງໄທໃນຫລາຍໆຮ້ານ. ສ່ວນທີ່ເປັນຂອງລາວຜະລິດແທ້ໆກໍອາດຈະແມ່ນເຕົ້າໂລ້ກັບຖ່ານດັງໄຟ ຫລື ຖ້າແມ່ນນຳໃຊ້ເຕົາແກັສກໍແມ່ນເປັນຜະລິດຕະພັນຂອງໄທເປັນສ່ວນໃຫຍ່. ເວົ້າເລື່ອງບັນຫາໃຫຍ່ໆໃນການຜະລິດກະສິກຳປູກຝັງ-ລ້ຽງສັດ ເພື່ອຜະລິດສະບຽງອາຫານສະໜອງໃຫ້ພາຍໃນ ແລະ ເພື່ອສົ່ງອອກກໍຍັງບໍ່ທັນເຕີບໃຫຍ່ຍືນຍົງທຽບກັບບັນດາປະເທດອ້ອມຂ້າງ, ບາງຄັ້ງຜັກ ແລະ ຊີ້ນຍັງໄດ້ນຳເຂົ້າຈາກໄທ. ພາກອຸດສາຫະກຳຜະລິດສິນຄ້າກໍຍິ່ງບໍ່ສາມາດກຸ້ມຕົນເອງ ແລະ ມີຫລາຍຢ່າງຍັງບໍ່ສາມາດໄປແຂ່ງຂັນກັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ຈຶ່ງເປັນເຫດໃຫ້ການນຳເຂົ້າຫລາຍກວ່າການສົ່ງອອກ. ເມື່ອຕົກຢູ່ໃນສະພາບດັ່ງທີ່ກ່າວມານີ້ ຈຶ່ງເປັນເຫດໃຫ້ມີການຂາດດູນຢ່າງຫລວງຫລາຍ. ອາໄສພາກອຸດສາຫະກຳ ແລະ ໂຄງການໃຫຍ່ໆເຊັ່ນ: ການກໍ່ສ້າງຖະໜົນຫົນທາງ, ໂຄງການກໍ່ສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າ, ເຂດເສດຖະກິດພິເສດ ແລະ ເຂດເສດຖະກິດສະເພາະ ກໍຍັງເປັນຂອງຕ່າງປະເທດເປັນຜູ້ເຊົ່າ ແລະ ສຳປະທານຊ່ວງໄລຍະ 30 ປີ, 50 ປີ ຫລື 90 ປີ ຈຶ່ງຈະມີກຳມະສິດຄອບຄອງໂດຍກົງໄດ້. ສ່ວນຜົນທີ່ໄດ້ຮັບຂອງລາວເຮົາກໍເປັນພຽງການເສຍພັນທະອາກອນ ຫລື ການບໍລິການສ່ວນໃດສ່ວນໜຶ່ງເທົ່ານັ້ນ. ຈາກຕົວເລກຂອງການປະເມີນຜົນທະນາຄານໂລກ ໃນວັນທີ 31 ຕຸລາ ໄດ້ແຈ້ງວ່າ: ໜີ້ສິນຕ່າງປະເທດຂອງ ສປປ ລາວ ນັບແຕ່ປີ 2014 ຫາປີ 2019 ມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນທຸກປີ, ສະເພາະໃນປີ 2019 ມີປະມານ 51,5% ຂອງ GDP ເຊິ່ງໃນນັ້ນ ປະກອບມີເງິນກູ້ຢືມສອງຝ່າຍ 34,1% ຂອງ GDP, ເງິນກູ້ຢືມຫລາຍຝ່າຍ 8,7% ຂອງ GDP ແລະ ພັນທະບັດ 8,3% ຂອງ GDP.
ຈາກສະພາບເສດຖະກິດທີ່ຍັງປະສົບບັນຫາຫລາຍຢ່າງ ນັບທັງພາກການຜະລິດບໍ່ທັນເຕີບໃຫຍ່ແຂງແຮງ ສົມທົບກັບຜົນກະທົບກັບການລະບາດໂຣຄາພະຍາດ ໂດຍສະເພາະໂຄວິດ-19 ແລະ ໄພພິບັດຕ່າງໆທາງທຳມະຊາດ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ລະບົບເສດຖະກິດຂອງຊາດບໍ່ເຂັ້ມແຂງ ຍ້ອນຂາດກຳລັງແຮງການຜະລິດທີ່ຍືນຍົງ.
ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ, ດ້ວຍການນຳພາຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານເຮົາທີ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາຂອງຊາດຢ່າງມີວິໄສທັດ ແລະ ດ້ວຍທ່າແຮງທີ່ບົ່ມຊ້ອນຕ່າງໆ ຈາກປັດໄຈຫລາຍຢ່າງ ຄາດວ່າເສດຖະກິດຂອງປະເທດເຮົາຈະຫວນກັບຄືນມາພຸ້ງໂຕຂຶ້ນຫລັງໂຄວິດ ແລະ ເລີ່ມແຕ່ປີ 2021 ເປັນຕົ້ນໄປ ກໍຈະມີລາຍການສົ່ງອອກເພີ່ມເຕີມຫລາຍຢ່າງທີ່ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ລະບົບເສດຖະກິດຂອງຊາດເຂັ້ມແຂງຂຶ້ນ.
