ປູກມອນ-ລ້ຽງມ້ອນ ສ້າງອາຊີບ-ສ້າງລາຍຮັບ ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນພົ້ນທຸກ
ການປູກມອນ-ລ້ຽງມ້ອນ ເພື່ອຊາວໄໝ-ຕ່ຳຜ້າ, ຜະລິດເປັນເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ ແລະ ເຄື່ອງໃຊ້ຕ່າງໆ ເປັນກິດຈະກຳທີ່ຄົນລາວເຮົາສືບທອດກັນມາແຕ່ດົນນານ, ແຕ່ການປູກ ແລະ ການລ້ຽງ ເພື່ອເປັນອາຊີບ, ເປັນສິນຄ້າ ຖືໄດ້ວ່າເປັນກິດຈະກຳໃໝ່ ແຕ່ກຳລັງຈະເປັນໂຄງການທີ່ມີປະສິດທິຜົນສູງທີ່ສຸດ, ເນື່ອງຈາກວ່າ ບໍລິສັດຊ່ວງໄຊ ພັດທະນາກະສິກຳ-ອຸດສາຫະກຳ ຈຳກັດຜູ້ດຽວ ໄດ້ມາລົງ ທຶນເຮັດສວນປູກມອນ ແລະ ຟາມລ້ຽງມ້ອນ ຢູ່ບ້ານບໍ່ ແລະ ບ້ານກັດ ເມືອງໄຊ ແຂວງອຸດົມໄຊ ພ້ອມຊຸກຍູ້, ສົ່ງເສີມສະໜອງແນວພັນ, ສະໜອງເຕັກນິກ-ວິຊາການ ໃນການປູກ, ການລ້ຽງ ແລະ ວິທີການບົວລະບັດຮັກສາໃຫ້ປະຊາຊົນ ພາຍໃນເມືອງໄຊ ໄດ້ຮັບຮູ້, ເຂົ້າໃຈ ແລະ ນຳໄປຈັດຕັ້ງປະ ຕິບັດ ປູກ-ລ້ຽງ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.
ທ່ານ ຈ່າງ ເອີ້ ປະທານບໍລິສັດຊ່ວງໄຊ ພັດທະນາກະສິກຳ-ອຸດສາຫະກຳ ຈຳກັດຜູ້ດຽວ ລາຍງານໃຫ້ຮູ້ ເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ວ່າ: ບໍລິສັດຊ່ວງໄຊ ພັດທະນາກະສິກໍາ-ອຸດສາຫະກໍາ ຈໍາກັດຜູ້ດຽວ ໄດ້ມາທົດລອງປູກມອນ-ລ້ຽງມ້ອນ ຢູ່ເຂດບ້ານບໍ່ ແລະ ບ້ານກັດ ເມືອງໄຊ ແຂວງອຸດົມໄຊ ໃນຕົ້ນປີ 2019 ເປັນຕົ້ນມາ ໃນເນື້ອທີ່ 30 ເຮັກຕາ, ມາຮອດປັດຈຸບັນ ບໍລິສັດ ມີເນື້ອທີ່ປູກມ້ອນທັງໝົດ 400 ກວ່າເຮັກຕາ, ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ຍັງສາມາດສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ປະຊາຊົນ ໄດ້ 35-40 ລ້ານກີບຕໍ່ປີຕໍ່ (ປູກມອນ 1 ເຮັກຕາ ເກັບລາຍຮັບໄດ້ 35-40 ລ້ານກີບຕໍ່ປີຕໍ່).
ທ່ານ ຈ່າງ ເອີ້ ໃຫ້ຮູ້ອີກວ່າ: ຕົ້ນມອນແມ່ນພືດ ທີ່ທົນທານຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມໄດ້ດີ ທົນ ແລ້ງ, ທົນຝົນ, ປູກຄັ້ງດຽວໄດ້ຮັບຜົນ 20 ປີ, ສາມາດປູກໄດ້ຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງ ແລະ ເນີນພູ, ເຂດມີແຫລ່ງນ້ຳ, ປູກປີທີ່ 1 ເກັບໃບໄດ້ໄລຍະ 3 ເດືອນ, ຜົນຜະລິດໄດ້ 15-20 ໂຕນ/ເຮັກຕາ; ປີທີ 2 ຫາປີທີ 20 ສາມາດເກັບໃບໄດ້ 8-9 ເດືອນຕໍ່ປີ, ຜົນຜະລິດໄດ້ 30-40 ໂຕນ/ເຮັກຕາ, ບໍລິສັດ ກຳນົດລາຄາເກັບຊື້ຕ່ຳສຸດ ໃບມອນແມ່ນ 800 ກີບ/ກິໂລ, ແຕ່ຖ້າລ້ຽງມ້ອນເອງ ແລະ ຂາຍຝັກດອກໃຫ້ບໍລິສັດ ແມ່ນໃນລາຄ່າ 25 ພັນກີບຕໍ່ກິໂລ, ພ້ອມນັ້ນ ບໍລິສັດ ຍັງຮັບປະກັນທາງດ້ານລາຄາ ແລະ ມີຕະຫລາດຮອງຮັບ. ສຳລັບທິດທາງໃນຕໍ່ໜ້າ ຖ້າມີເງື່ອນໄຂ ບໍລິສັດ ຈະສ້າງໂຮງງານຊາວ ໄໝ ຢູ່ເທດສະບານເມືອງໄຊ ແຂວງອຸດົມໄຊ ຕື່ມອີກ.
ທ່ານ ຄໍາຊາຍ ໄຊສົງຄາມ ຄອບຄົວຕົວແບບປູກມອນ-ລ້ຽງມ້ອນ ຢູ່ບ້ານກັດ, ເມືອງໄຊ ແຂວງ ອຸດົມໄຊ ລາຍງານໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ໃນເມື່ອກ່ອນ ຄອບຄົວໄດ້ຖືເອົາການເຮັດໄຮ່, ເຮັດນາ, ເຮັດສວນ ແລະ ຄ້າຂາຍ ເປັນອາຊີບ, ແຕ່ລະປີແມ່ນພໍກຸ້ມຢູ່, ກຸ້ມກິນ ປັດຈຸບັນ ໄດ້ກາຍເປັນຄອບຄົວຕົວແບບປູກມອນ-ລ້ຽງມ້ອນ. ພາຍຫລັງ ບໍລິສັດຊ່ວງໄຊ ພັດທະນາກະສິກໍາ-ອຸດສາຫະກໍາ ຈໍາກັດ ຜູ້ດຽວ ໄດ້ມາທົດລອງປູກມອນ-ລ້ຽງມ້ອນ ຢູ່ເຂດບ້ານບໍ່ ແລະ ບ້ານກັດ ໃນຕົ້ນປີ 2019 ເປັນຕົ້ນມາ ຕົນເອງ ໄດ້ໄປເບິ່ງວິທີການປູກເຫັນວ່າ ແນວພັນຕົ້ນມອນ ທີ່ບໍລິສັດນໍາເຂົ້າມາປູກ ເໝາະສົມກັບທ້ອງຖິ່ນ ໃຫຍ່ໄວ, ທົນທານຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມ ປູກພຽງ 3-4 ເດືອນ ກໍ່ສາມາດກັບໃບມາລ້ຽງມ້ອນໄດ້ແລ້ວຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນໃຈປູກຄັ້ງທຳອິດ ໃນລະຫວ່າງເດືອນ 7-10 ປີ 2019 ໃນເນື້ອທີ່ 16 ເຮັກຕາ, ສາມາດເກັບລາຍຮັບໄດ້ 17 ລ້ານກີບ, ເມື່ອເຫັນໄດ້ຜົນສໍາເລັດແນວນັ້ນ ນັບແຕ່ເດືອນມີນາ 2020 ເປັນຕົ້ນມາ ຈຶ່ງຕັດສິນໃຈຂະຫຍາຍເນື້ອທີ່ປູກ ຢູ່ກຸ່ມບ້ານຫົວນໍ້າບາກໄດ້ 28 ເຮັກຕາ ປັດຈຸບັນ ລວມເນື້ອທີ່ປູກທັງໝົດມີ 44 ເຮັກຕາ ຄາດຄະເນ ຜົນຜະລິດ ຈະໄດ້ປະມານ 15 ໂຕນ/ເຮັກຕາ, ລວມ 420 ໂຕນ, ຄິດເປັນມູນຄ່າ 336 ລ້ານກີບ. ນອກຈາກການເກັບໃບມອນຂາຍແລ້ວ ຍັງໄດ້ສ້າງເຮືອນລ້ຽງມ້ອນ ແບບຖາວອນ 1 ຫລັງ, ໂດຍຮັບເອົາແນວພັນອາຍຸ 11 ມື້ ຈາກບໍລິສັດຊ່ວງໄຊ ພັດທະນາກະສິກຳ-ອຸດສາຫະກຳ ມາລ້ຽງຕໍ່ອີກ 14 ມື້ ກໍ່ໄດ້ຂາຍຝັກດອກ ຄືນໃຫ້ບໍລິສັດ, ສ່ວນໃນຊຸມປີຕໍ່ໜ້າ ຈະສືບຕໍ່ຮ່ວມມືກັບບໍລິສັດ ຂະຫຍາຍເນື້ອທີ່ປູກໃຫ້ໄດ້ອີກ 40 ເຮັກຕາຂຶ້ນໄປ ແລະ ສ້າງເຮືອນລ້ຽງອີກ 10 ຫລັງຂຶ້ນໄປ, ເພື່ອເປັນແບບຢ່າງໃຫ້ຄອບຄົວອື່ນ. ປັດຈຸບັນ ມີແຮງງານປະຈໍາ 6 ຄົນ ແລະ ແຮງງານເປັນລາຍວັນ ເວລາປູກ, ໄລຍະຮັກສາ (ເສຍຫຍ້າສວນ) ປະມານ 50-80ຄົນ/ມື້, ອັນໄດ້ປະກອບສ່ວນສ້າງອາຊີບ, ສ້າງລາຍຮັບ, ສ້າງບົດຮຽນ, ປະສົບການໃຫ້ຍາດພີ່ນ້ອງ ແລະ ປະຊາຊົນໃນເຂດທ້ອງຖິ່ນໄດ້ຫລາຍສົມຄວນ.
