ບົດຄໍາເຫັນຂອງລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ

ເນື່ອງໃນໂອກາດສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດ ແລະ ວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ 2020

ໃນທ່າມກາງບັນຍາກາດທີ່ທົ່ວພັກ, ທົ່ວກອງທັບ, ທົ່ວປວງຊົນ ພວມຫ້າວຫັນຟົດຟື້ນຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ X ຂອງພັກ, ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດ ຄັ້ງທີ VIII ໃນທ້າຍສະໄໝ, ວິ​ໄສທັດ, ຍຸດທະສາດ ແລະ ແຜນພັດທະນາຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ຂະບວນການກະກຽມ ແລະ ດໍາເນີນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ສາມຂັ້ນ, ພວກເຮົາພ້ອມກັນສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດ ກໍຄືວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ 2020 ເຊິ່ງໃນແຕ່ລະປີພວກເຮົາກໍໄດ້ຖືເອົາວັນດັ່ງກ່າວເປັນການປຸກລະດົມ ແລະ ສ້າງຈິດສໍານຶກໃນການປົກປັກຮັກສາສີ່ງແວດລ້ອມໃນທົ່ວປະເທດ ພາຍໃຕ້ຄໍາຂວັນທີ່ແຕກຕ່າງກັນໃນແຕ່ລະປີ ເຮັດໃຫ້ທົ່ວສັງຄົມລາວມີຄວາມຮັບຮູ້ເຂົ້າໃຈ, ມີຄວາມຕື່ນຕົວ ແລະ ເປັນເຈົ້າການຍິ່ງຂຶ້ນ, ບັນດາແຜນການ ແລະ ຄາດໝາຍສູ້ຊົນທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນແຜນ 5 ປີ ຄັ້ງທີ VIII ໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງຢ່າງມີຜົນສໍາເລັດເປັນຢ່າງດີເວົ້າລວມ, ເວົ້າສະເພາະແມ່ນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະບານໃນການຖືເອົາການພັດທະນາ ໄປຕາມທິດຍືນຍົງ ແລະ ສີຂຽວ.

ວັນສິ່ງແວດໂລກ ວັນທີ 5 ມີຖຸນາ 19972, ອົງການສະຫະປະຊາຊາດຮ່ວມກັບລັດຖະບານ ປະເທດສະວີເດັນ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມສຸດຍອດໂລກກ່ຽວກັບສິ່ງແວດລ້ອມຂອງມະນຸດ ທີ່ສະຕ໋ອກໂຮມ ປະເທດສະວີເດັນ ໂດຍໃຊ້ເວລາກະກຽມເຖິງ 3 ປີ ເພື່ອກະກຽມຂໍ້ສະເໜີຕ່າງໆ ລວມທັງແຜນດໍາເນີນງານ ແລະ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍສິ່ງແວດລ້ອມຂອງມະນຸດ ເຊິ່ງມີຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມປະຊຸມທັງໝົດ 1.200 ຄົນ ຈາກ 113 ປະເທດ ແລະ  ມີຜູ້ສັງເກດການຫຼາຍກວ່າ 1.500 ຄົນ ຈາກໜ່ວຍງານລັດຖະບານ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ອົງການຈັດຕັ້ງທາງສັງຄົມ, ຕົວແທນເຍົາວະຊົນ, ກຸ່ມນັກສຶກສາ ແລະ ສື່ມວນຊົນຂະແໜງຕ່າງໆຈາກທົ່ວໂລກ. ກອງປະຊຸມດັ່ງກ່າວແມ່ນໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດຢ່າງຈົບງາມ ແລະ ເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ປະເທດຕ່າງໆໃນທົ່ວໂລກໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບກັນປ້ອງກັນໄພອັນຕະລາຍຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທີ່ກຳລັງຈະຄຸກຄາມຕໍ່ໂລກຂອງພວກເຮົາ. ດັ່ງນັ້ນ, ເພື່ອເປັນການຫວນຄືນຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການຮ່ວມມືກັນ ລະຫວ່າງນາໆຊາດໃນທົ່ວໂລກຈຶ່ງໄດ້ມີການກຳນົດເອົາມື້ທຳອິດຂອງກອງປະຊຸມ ກ່ຽວກັບສິ່ງແວດລ້ອມຂອງມະນຸດ ໃນວັນທີ 5 ມິຖຸນາ ເປັນວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ພ້ອມທັງໄດ້ສ້າງຕັ້ງອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອສິ່ງແວດລ້ອມຂຶ້ນ ເຊິ່ງລັດຖະບານຂອງປະເທດຕ່າງໆ ກໍໄດ້ຮັບຮອງເອົາຂໍ້ຕົກລົງຂອງກອງປະຊຸມເປັນຕົ້ນມາ ແລະ ຈັດຕັ້ງໜ່ວຍງານກ່ຽວກັບສິ່ງແວດລ້ອມຂຶ້ນໃນແຕ່ລະປະເທດຂອງຕົນ.

ສຳລັບ ສປປ ລາວ ໄດ້ກຳນົດເອົາວຽກງານປົກປັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມເຂົ້າໃນລັດຖະທຳມະນູນປີ 2003. ພ້ອມທັງໄດ້ສ້າງຕັ້ງອົງການຮັບຜິດຊອບວຽກງານສິ່ງແວດລ້ອມຂຶ້ນໃນປີ 1993, ພ້ອມທັງໄດ້ຮັບຮອງເອົາບັນດານະໂຍບາຍ ແລະ ນິຕິກຳຕ່າງໆໃນວຽກງານປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ເປັນຕົ້ນ: ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມສະບັບທຳອິດຂຶ້ນໃນປີ 1999, ສະບັບປັບປຸງໃນປີ 2012 ເຊິ່ງໄດ້ກໍານົດເອົາວັນທີ 5 ມິຖຸນາ ເປັນວັນສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດ ຕາມມາດຕາ 89 ຂອງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ເພື່ອເປັນການສົ່ງເສີມ, ສ້າງຈິດສຳນຶກ ແລະ ຍົກລະດັບຄວາມຕື່ນຕົວໃນການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ ເພື່ອປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ ສປປ ລາວ ຂຽວສະອາດ ແລະ ງາມຕາ. ມີການສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດໄປຄວບຄູ່ກັບວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກໃນທຸກໆປີ.

ບັນດາທ່ານທີ່ນັບຖື, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນທີ່ຮັກແພງທັງຫຼາຍ,

ສໍາລັບ ປີ 2020 ນີ້, ປະເທດໂຄລົມເບຍ ໄດ້ເປັນເຈົ້າພາບຮ່ວມກັບປະເທດເຢຍລະມັນ ໃນການສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ພາຍໃຕ້ຫົວຂໍ້: “Time for Nature” ຫລື “’ເຖິງເວລາແລ້ວທີ່ພວກເຮົາຈະຕ້ອງຮ່ວມກັນປົກປັກຮັກສາທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ’’ ຊີວະນາໆພັນແມ່ນພື້ນຖານທີ່ສະໜັບສະໜູນທຸກໆຊີວິດໃນໜ້າດິນ ແລະ ລຸ່ມນໍ້າ, ມັນມີຜົນຕໍ່ທຸກໆດ້ານຂອງສຸຂະພາບຂອງມະນຸດໃນການສະໜອງອາກາດ ແລະ ນໍ້າສະອາດ, ອາຫານທີ່ມີຄຸນຄ່າທາງໂພຊະນາການ, ແຫລ່ງສຶກສາທາງວິທະຍາສາດ ແລະ ແຫລ່ງຢາ, ການຫລຸດຜ່ອນການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ເຖິງຢ່າງໃດກໍຕາມ ການກະທໍາຂອງມະນຸດ ລວມເຖິງການຕັດໄມ້ທໍາລາຍປ່າ, ການບຸກລຸກທີ່ຢູ່ອາ​ໄສຂອງສັດປ່າ, ການກະສິກຳທີ່ເລັ່ງລັດ ແລະ ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ໄດ້ກະຕຸ້ນທໍາມະຊາດໃຫ້ເກີນຂອບເຂດ, ຖ້າເຮົາສືບຕໍ່ບໍ່ແກ້ໄຂການກະທໍາດັ່ງກ່າວ ໃນຕໍ່ໜ້າຈະມີຜົນສະທ້ອນຢ່າງແຮງຕໍ່ມະນຸດ ລວມທັງການສູນເສຍລະບົບອາຫານ ແລະ ສຸຂະພາບ. ການເກີດພະຍາດໂຄວິດ-19 ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນຄວາມຈິງທີ່ວ່າ:  ເມື່ອພວກເຮົາທໍາລາຍຊີວະນາໆພັນ ຈະທໍາລາຍລະບົບທີ່ສະໜັບສະໜູນຊີວິດມະນຸດ. ປັດຈຸບັນ ມີການຄາດຄະເນວ່າ ໃນທົ່ວໂລກ ປະມານໜຶ່ງພັນລ້ານກໍລະນີຂອງການເຈັບເປັນ ແລະ ການເສຍຊີວິດລ້ານໆຄົນ ເກີດມາຈາກການລະບາດຂອງພະຍາດ; 75% ຂອງພະຍາດຕິດຕໍ່ທີ່ເກີດໃນມະນຸດແມ່ນມາຈາກສັດ, ໝາຍຄວາມວ່າ: ມັນຕິດຕໍ່ກັບຄົນໂດຍສັດ ອັນນີ້ມັນແມ່ນການບົ່ງບອກຈາກທໍາມະຊາດວ່າ ພວກເຮົາຕ້ອງໄດ້ຕື່ນຕົວ ແລະ ແກ້ໄຂຢ່າງຮີບດ່ວນ. ຄໍາຂວັນໃນປີນີ້ແມ່ນສຸມໃສ່ການໂຄສະນາບົດບາດທີ່ສໍາຄັນຂອງທໍາມະຊາດໃນການສະໜັບສະໜູນຊີວິດໃນໂລກ ແລະ ການພັດທະນາຂອງມະນຸດໃນທົ່ວທຸກມູມໂລກໃຫ້ເປັນເຈົ້າການເຂົ້າຮ່ວມຂະບວນການໃນການປົກປັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດໄວ້ໃຫ້ຍືນຍົງ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຄຸນນະພາບສິ່ງແວດລ້ອມດີຂຶ້ນ. ປີ 2020 ແມ່ນປີທີ່ມີຄວາມໝາຍສໍາຄັນຕໍ່ຄວາມມຸ້ງໝັ້ນຂອງແຕ່ລະປະເທດໃນການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ຟື້ນຟູຊີວະນາໆພັນ, ປີຕໍ່ໄປຍັງເປີດໂອກາດໃຫ້ແກ່ການເລີ່ມທົດສະຫວັດຕໍ່ການສະເໜີກ່ຽວກັບຊີວະນາໆພັນຂອງສະຫະປະຊາຊາດ (2021-2030) ເພື່ອແນໃສ່ການຟື້ນຟູຂອງລະບົບນິເວດທີ່ຊຸດໂຊມ ເພື່ອຕ້ານກັບວິກິດການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ເພີ່ມຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານສະບຽງອາຫານ, ການສະໜອງນໍ້າ ແລະ ຊີວະນາໆພັນ.

ສໍາລັບ ສປປ ລາວ ທີ່ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນທາງທໍາມະຊາດ ແລະ ຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງຊີວະນາໆພັນ ພວກເຮົາຈະຕ້ອງໄດ້ສືບຕໍ່ເອົາໃຈໃສ່ໃນການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ນໍາໃຊ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ໂດຍຮັບປະກັນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ X ຂອງພັກ ແລະ ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ແຫ່ງຊາດ 5 ປີ ຄັ້ງທີ VIII (2016-2020) ເປັນຕົ້ນການຮັບປະກັນການພັດທະນາເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດໃຫ້ມີການເຕີບ​ໃຫຍ່ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ໝັ້ນທ່ຽງ ແລະ ສົມດູນ, ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ຍົກລະດັບຄວາມສາມາດຂອງບຸກຄະລາກອນຈາກພາກລັດ ແລະ ແຮງງານຈາກເອກະຊົນ ລວມທັງ ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ ແລະ ຮັບປະກັນຊັບພະຍາກອນທຳມະ ຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມໄດ້ຖືກປົກປັກຮັກສາ ແລະ ໃຊ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ຕາມທິດສີຂຽວ ແລະ ຍືນຍົງ, ກຽມພ້ອມຮັບມືກັບໄພພິບັດ ແລະ ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ການລະບາດພະຍາດຕ່າງໆ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ກໍຕ້ອງຮັບປະກັນການເພີ່ມເນື້ອທີ່ດິນປ່າໄມ້, ການປົກປັກຮັກສາທໍາມະຊາດໃຫ້ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ປາສະຈາກມົນລະພິດ, ການຖິ້ມສິ່ງເສດເຫລືອຊະຊາຍ, ສົ່ງເສີມການຫລຸດຜ່ອນ ຈົນກ້າວໄປເຖິງການຢຸດການນໍາໃຊ້ຖົງຢາງປຣາສຕິກ ປະຕິບັດນະໂຍບາຍດ້ານການພັດທະນາຕົວເມືອງທີ່ມີຄວາມຍືນຍົງທາງດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ຕິດພັນກັບການສົ່ງເສີມຄຸນນະພາບສິ່ງແວດລ້ອມຕົວເມືອງ “ຂຽວສະອາດ ແລະ ງາມຕາ”.

ໃນໂອກາດສະເຫລີມສະຫຼອງວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ແລະ ວັນສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດປີນີ້ ຂ້າພະເຈົ້າ ຂໍສະແດງຄວາມຂອບໃຈມາຍັງທຸກອົງການຈັດຕັ້ງທັງພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນ, ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ, ອົງການທີ່ບໍ່ຂຶ້ນກັບລັດຖະບານ ແລະ ປະຊາຊົນລາວທຸກທົ່ວໜ້າທີ່ປະກອບສ່ວນໃນການປົກປັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ຮຽກຮ້ອງມາຍັງບັນດາຂະແໜງການທີ່ເຮັດໜ້າທີ່ຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມຢູ່ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ, ອົງການປົກຄອງຂັ້ນແຂວງ, ນະຄອນຫຼວງ, ອົງການຈັດຕັ້ງທັງພາກລັດ, ພາກເອກະຊົນ, ບັນດາຄູ່ຮ່ວມພັດທະນາ, ບໍລິສັດ ແລະ ທຸກພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ຈົ່ງຖືເອົາໂອກາດທີ່ມີຄວາມໝາຍຄວາມສຳຄັນດັ່ງກ່າວນີ້ ທົບທວນການເຄື່ອນໄຫວວຽກງານຂອງຕົນ, ສະຫຼຸບ ຜົນງານທີ່ຍາດມາໄດ້ໃນຜ່ານມາ ພ້ອມທັງຕີລາຄາດ້ານດີ, ດ້ານອ່ອນ, ຂໍ້ຄົງຄ້າງ ແລະ ບົດຮຽນທີ່ຖອດຖອນໄດ້ໃນວຽກງານການປົກປັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ; ຮຽກຮ້ອງມາຍັງທຸກພາກສ່ວນຂອງສັງຄົມ ລວມທັງພາກລັດ, ພາກເອກກະຊົນ, ພາກທຸລະກິດ ແລະ ທຸລະກິດຄອບຄົວ ຕະຫຼອດຮອດປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນທົ່ວປະເທດ ຈົ່ງໄດ້ສືບຕໍ່ພ້ອມກັນເຊື່ອມຊຶມ, ປະຕິບັດ, ສະໜັບສະໜູນ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຫ້າວຫັນໃນການຫັນປ່ຽນພຶດຕິກຳ ແລະ ຈິນຕະນາການຂອງຕົນໃຫ້ໄປສູ່ການເຄື່ອນໄຫວຕາມທິດສີຂຽວ ແລະ ຍືນຍົງ, ບົນພື້ນຖານການນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດຢ່າງປະຢັດ  ເພື່ອຄົງຄວາມອຸດົມສົມບູນເປັນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການບັນລຸຄາດໝາຍທີ່ກໍານົດໄວ້ໃນແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມແຫ່ງຊາດທີ່ໄດ້ເຊື່ອນສານ 18 ເປົ້າໝາຍດ້ານການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ແລະ ຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວ ດ້ວຍການເພີ່ມທະວີເສດຖະກິດສີຂຽວຂັບເຄື່ອນ ສປປ ລາວ ບັນລຸການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ແລະ ລຶບລ້າງຄວາມທຸກຍາກແຫ່ງຊາດ.

ໃນໂອກາດສະເຫລີມສະຫຼອງວັນສໍາຄັນດັ່ງກ່າວນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າ ຂໍຖືໂອກາດນີ້ອວຍພອນໄຊອັນປະເສີດມາຍັງຄະນະພັກ, ຄະນະນໍາ, ອໍານາດການປົກຄອງແຕ່ລະຂັ້ນ, ພະນັກງານພາກລັດ, ພາກເອກະຊົນ, ອົງການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ ແລະ ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ຈົ່ງມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ ມີຄວາມຈະເລີນກ້າວໜ້າ, ມີຄວາມສຸກ, ສືບຕໍ່ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນ, ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມ ແລະ ເປັນເຈົ້າການເຂົ້າຮ່ວມປົກປັກຮັກສາທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງເຮົາໃຫ້ມີຄວາມຍືນຍົງ.