ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ ວັນສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງຊາດ

ນັບຕັ້ງແຕ່ ອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ເພື່ອການອະນຸລັກທຳມະຊາດ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມຄັ້ງປະຖົມມະເລີກ ກ່ຽວກັບ ການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມຂຶ້ນ ໃນປີ 1948, ວຽກງານດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ກໍ່ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ ນະໂຍບາຍພື້ນຖານສຳຄັນ, ເກີດມີຂະບວນການເຄື່ອນໄຫວຕ່າງໆ, ຜູ້ມີສ່ວນຮ່ວມໃໝ່ໄດ້ປະກົດຂຶ້ນ ແລະ ໄດ້ນຳສະເໜີ ຫົວຂໍ້ໃໝ່ໆ ເຊັ່ນ: ການສຶກສາເພື່ອການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ພາຍຫຼັງ ອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມສຸດຍອດໂລກ ກ່ຽວກັບ ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງມະນຸດ ໃນປີ 1972, ທີ່ ສະຕ໋ອກໂຮມ, ປະເທດ ສະວີເດັນ. ກອງປະຊຸມ ໄດ້ຮັບຮອງເອົາ ການສຶກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ສໍາລັບທຸກຄົນ ໂດຍສະເພາະ ແມ່ນສຳລັບ ເດັກນ້ອຍ ແລະ ໄວໜຸ່ມ ເຊິ່ງເປັນເວທີ ທີ່ໄດ້ສົ່ງເສີມວຽກງານການສຶກສາດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ເປັນຄັ້ງປະຫວັດສາດ, ພ້ອມດຽວກັນນີ້ ກອງປະຊຸມດັ່ງກ່າວ ຍັງໄດ້ຮັບຮອງເອົາ ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ ເປັນວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ. ດັ່ງນັ້ນ, ນັບແຕ່ ປີ 1972 ເປັນຕົ້ນມາ ບັນດາປະເທດຕ່າງໆຢູ່ໃນໂລກ ກໍ່ໄດ້ຮ່ວມກັນ ສະເຫຼີມສະຫຼອງ ວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ເຊິ່ງປີ 2019 ນີ້ ແມ່ນ ຄົບຮອບ 48 ປີ.

​ພັກ ແລະ ລັດຖະບານແມ່ນໄດເອົາໃຈໃສ່ ສົ່ງເສີມການປົກປັກຮັກສາ ບູລະນະຟື້ນຟູສິ່ງແວດລ້ອມ, ສ້າງຈິດສຳນຶກ ຄວາມຮູ້ ແລະ ພ້ອມທັງປຸກລະດົມ ບຸກຄົນ ແລະ ການຈັດຕັ້ງ ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ໃຫ້ເຫັນໄດ້ ຄວາມສຳຄັນຂອງສິ່ງແວດລ້ອມ ຂຽວ ສະອາດ ງາມຕາ ປາສະຈາກມົນລະພິດ. ໂດຍອີງຕາມ ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ມາດຕາ 89: ສປປ ລາວ ຖືເອົາ ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ ເປັນວັນສິ່ງແວດລ້ອມ ແຫ່ງຊາດ ເພື່ອສົ່ງເສີມ, ສ້າງຈິດສຳນຶກ ແລະ ຍົກລະດັບຄວາມຕື່ນຕົວ ໃນການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ. ໃນແຕ່ລະປີ ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ຕ້ອງສ້າງຂະບວນການ ແລະ ຈັດພິທີສະເຫຼີມສະຫຼອງດ້ວຍຮູບການທີ່ເໝາະສົມ. ສປປ ລາວ ໄດ້ສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນສິ່ງແວດລ້ອມ ແຫ່ງຊາດ ແຕ່ປີ 1999 ເປັນຕົ້ນມາ ເຊິ່ງປີ 2019 ນີ້ ແມ່ນຄົບຮອບ 21 ປີ.

​ໃນແຕ່ລະປີ ສປປ ລາວ ແມ່ນໄດ້ມີຄຳຂວັນຂອງວັນດັ່ງກ່າວ ໃນຫົວຂໍ້ທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ໂດຍອີງໃສ່ຫົວຂໍ້ພາສາອັງກິດ ທີ່ອົງການສະຫະປະຊາຊາດເພື່ອສິ່ງແວດລ້ອມກຳນົດອອກມາ, ທັງນີ້ກໍ່ເພື່ອເປັນການສ້າງຈິດສຳນຶກໃຫ້ທົ່ວສັງຄົມ ກ່ຽວກັບ ວຽກງານສິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງເປັນເຈົ້າການ ເພື່ອເຮັດບັນຫາສິ່ງແວດລ້ອມ ມີການປ່ຽນແປງໄປທາງບວກ ແລະ ສາມາດປົກປັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໃນໂລກຂອງພວກເຮົາ ໄວ້ໃຫ້ມີຄວາມຍືນຍົງ, ປະຊາຊົນ ມີສຸຂະພາບທີ່ດີ. ການສະເຫຼີມສະຫຼອງປີນີ້ແມ່ນ ປະເທດ ໂຄໂລມເບຍ ໄດ້ຖືກຄັດເລືອກໃຫ້ເປັນເຈົ້າພາບສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນດັ່ງກ່າວ ຮ່ວມກັບປະເທດຕ່າງໆໃນໂລກ ໂດຍສຸມໃສ່ການໂຄສະນາ, ເຜີຍແຜ່ ແລະ ປຸກລະດົມ ໃນທົ່ວທຸກມຸມໂລກ ໃຫ້ເປັນເຈົ້າການເຂົ້າຮ່ວມຂະບວນການ ໃນການປົກປັກຮັກສາຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ໄວ້ໃຫ້ຍືນຍົງ ແລະ ເຮັດໃຫ້ຄຸນນະພາບສິ່ງແວດລ້ອມດີຂຶ້ນ, ເພື່ອປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ ສປປ ລາວ ຂຽວ ສະອາດ ແລະ ງາມຕາ.

ວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ວັນທີ 5 ມິຖຸນາ 1975 ສະຫະປະຊາຊາດຮ່ວມກັບລັດຖະບານ ປະເທດ ສະວີເດັນ ໄດ້ຈັດກອງປະຊຸມ ທີ່ເອີ້ນວ່າ: ກອງປະຊຸມສະຫະປະຊາຊາດເລື່ອງສິ່ງແວດລ້ອມຂອງມະນຸດ ທີ່ສະຕ໋ອກໂຮມ, ປະເທດ ສະວີເດັນ ໂດຍໃຊ້ເວລາກະກຽມການປະຊຸມຄັ້ງນີ້ເຖິງ 3 ປີ ເພື່ອສ້າງຂໍ້ສະເໜີຕ່າງໆ ລວມທັງແຜນດຳເນີນງານ ແລະ ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍ ສິ່ງແວດລ້ອມຂອງມະນຸດ ມີຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມປະຊຸມ 1,200 ຄົນ ຈາກ 113 ປະເທດ ຜູ້ສັງເກດການຫຼາຍກວ່າ 1,500 ຄົນ ຈາກໜ່ວຍງານລັດຖະບານ, ອົງການເອກະຊົນ ແລະ ສື່ມວນຊົນຂະແໜງຕ່າງໆ ລວມທັງຕົວແທນເຍົາວະຊົນ ແລະ ກຸ່ມນັກສຶກສາ ຈາກທົ່ວໂລກ.

ຜົນກອງປະຊຸມນັບວ່າປະສົບຄວາມສຳເລັດຢ່າງຈົບງາມ ເພາະເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ປະເທດຕ່າງໆ ໃນທົ່ວໂລກ ໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບຮ່ວມກັນ ປ້ອງກັນໄພອັນຕະລາຍຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ທີ່ກຳລັງຈະຄຸກຄາມຕໍ່ໂລກຂອງພວກເຮົາ. ດັ່ງນັ້ນ, ເພື່ອເປັນການຫວນຄືນ ຈຸດເລີ່ມຕົ້ນຂອງການຮ່ວມມືກັນ ລະຫວ່າງນາໆຊາດໃນທົ່ວໂລກ ຈຶ່ງໄດ້ມີການກຳນົດເອົາມື້ທຳອິດຂອງກອງປະຊຸມ ຄືວັນທີ 5 ມິຖຸນາ ເປັນວັນສິ່ງແວດລ້ອມໂລກ ພ້ອມທັງໄດ້ຈັດຕັ້ງ ອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອສິ່ງແວດລ້ອມ ຂຶ້ນ ເຊິ່ງລັດຖະບານຂອງປະເທດຕ່າງໆ ກໍ່ໄດ້ຮັບຮອງເອົາຂໍ້ຕົກລົງຂອງກອງປະຊຸມ ນັບແຕ່ນັ້ນມາ ແລະ ຈັດຕັ້ງໜ່ວຍງານ ກ່ຽວກັບ ສິ່ງແວດລ້ອມຂຶ້ນ ໃນແຕ່ລະປະເທດຂອງຕົນ. ໃນປີ 2004 ອົງການ ສະຫະປະຊາຊາດ ເພື່ອສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ກຳນົດຫົວຂໍ້ ແລະ ຄຳຂວັນ ທີ່ແຕກຕ່າງກັນໃນແຕ່ລະປີ ເພື່ອເປັນການສ້າງຈິດສຳນຶກ ດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ໃຫ້ປະຊາຄົມໂລກ.

​ສຳລັບ ລັດຖະບານ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໄດ້ກຳນົດວຽກງານສິ່ງແວດລ້ອມ ເຂົ້າໃນລັດຖະທຳມະນູນ ໃນໝວດທີ V ມາດຕາ 53 ຂໍ້ 1 ໃນປີ 2003. ພ້ອມທັງ ໄດ້ສ້າງຕັ້ງ ອົງການ ວິທະຍາສາດ ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ຂຶ້ນໃນປີ 1993 ໄດ້ຮັບຮອງເອົາບັນດານິຕິກຳຕ່າງໆ ເປັນຕົ້ນ: ກົດໝາຍ ວ່າດ້ວຍ ການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ສະບັບທຳອິດຂຶ້ນ ໃນປີ 1999, ສະບັບປັບປຸງ ໃນປີ 2012, ຍຸດທະສາດສິ່ງແວດລ້ອມ ແຫ່ງຊາດ ໃນປີ 2004.

ຂໍ້ມູນຈາກ: Environlao