ລົດຖີບມາແຮງແຊງລົດເກ໋ງ
ໃນຊຸມປີຫລັງໆມານີ້, ຫລາຍຕົວເມືອງໃຫຍ່ໃນທົ່ວໂລກໄດ້ປະສົບກັບພາວະອາກາດເປັນພິດ ແລະ ລົດລົ້ນຖະໜົນ, ຄົນຂາດອາກາດຫາຍໃຈທີ່ສະອາດ. ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງໄດ້ພາກັນ “ພິກແຜ່ນດິນ ປີ້ນແຜ່ນຟ້າ” ເພື່ອຊອກທາງອອກຫລາຍຮູບຫລາຍສີເຊັ່ນ: ຈຳກັດຈຳນວນລົດໃຫຍ່, ປະຕິບັດມາດຕະການແລ່ນລົດແບບບາມື້ຕາມເລກທະບຽນຄີກ-ຄູ່, ຫ້າມລົດເກົ່າແລ່ນຕາມຖະໜົນໃຈກາງເມືອງ, ເກັບພາສີລົດຕິດ ແລະ ອື່ນໆ ແຕ່ໂດຍສັງລວມແລ້ວ ວິທີການແກ້ໄຂທີ່ພວມມາແຮງແຊງໜ້າ ກໍຄືແກ້ດ້ວຍການຫັນໄປໃຊ້ລົດຖີບ ພາຫະນະທີ່ແຮກສ່ຽວກັບທຳມະຊາດໄດ້ດີເປັນອັນດັບເລີດ ເພາະບໍ່ໄດ້ສ້າງມົນລະພິດ. ນອກນັ້ນ ຍັງໃຫ້ກ້າມຂາຜູ້ໃຊ້ແຮງຖີບມັນອີກ. ເລື່ອງນີ້ພິສູດໄດ້ຢູ່ປະເທດຊູແອດ ບ່ອນທີ່ກວ່າ 50% ຂອງພົນລະເມືອງໃຊ້ລົດຖີບເປັນພາຫະນະຄູ່ຊີບ. ແຕ່ປານນັ້ນທາງການຂອງປະເທດນີ້ຍັງສືບຕໍ່ປຸກລະດົມໃຫ້ມີຄົນຂີ່ລົດຖີບຫລາຍຂຶ້ນ ເຊັ່ນນະໂຍບາຍຢາຍລົດຖີບໃຫ້ກັນໄປຂີ່ລ້າໆເປັນເວລາ 6 ເດືອນ ເພື່ອໃຫ້ເປັນນິໄສ. ຈາກນັ້ນ ກໍຂາຍລົດຖີບຄັນດັ່ງກ່າວໃນລາຄາສຸດຖືກໃຫ້ຜູ້ໃຊ້ມັນ. ຢູ່ປະເທດອັງກິດ ຫວ່າງບໍ່ເຫິງມານີ້ ທາງການກໍໄດ້ເປີດບັ້ນສົ່ງເສີມໃຫ້ຄົນສ້າງນິໄສມັກຍ່າງ ແລະ ຂີ່ລົດຖີບແທນລົດໃຫຍ່-ລົດທີ່ໃຊ້ພະລັງງານ ໂດຍຄາດຫວັງໄວ້ວ່າ ບັ້ນສົ່ງເສີມດັ່ງກ່າວຈະເຮັດໃຫ້ຄົນຕິດຍ່າງ ແລະ ຕິດຂີ່ລົດຖີບພາຍໃນປີ 2040 ເວລາເດີນທາງໄປສະຖານທີ່ທີ່ຢູ່ບໍ່ໄກເກີນຄວນ. ບັ້ນສ້າງນິໄສມັກຍ່າງ ແລະ ຂີ່ລົດຖີບ, ທາງການອັງກິດມີແຜນຈັດສັນງົບປະມານສະໜັບສະໜູນຢ່າງຄັກແນ່ ຄືມີສູງເຖິງ 70,7 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ. ສະເພາະແຕ່ເພື່ອສົ່ງເສີມໃຫ້ເດັກນ້ອຍຈຳນວນ 1,3 ລ້ານຄົນຂີ່ລົດຖີບໄປໂຮງຮຽນ ແລະ ອີກ 280 ລ້ານໂດລາສຳລັບພັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ເຊັ່ນຖະໜົນຫົນທາງສະເພາະສຳລັບລົດຖີບ ແລະ ຄົນຍ່າງ. ຢູ່ປະເທດນິວຊີແລນ, ລະບົບການສົ່ງເສີມໃຫ້ຄົນຂີ່ລົດຖີບໄດ້ຈັດທົດລອງກັນຢູ່ສອງນະຄອນໃຫຍ່ໆ ເຊັ່ນອອກແລນ (Anckland) ແລະ ໄຄຼເຈີດ (Christchurch) ເພື່ອເຮັດໃຫ້ລົດຖີບເປັນພາຫະນະທາງເລືອກປະຈຳວັນຂອງຊາວເມືອງ. ນິວຊີແລນຂຶ້ນງົບປະມານເຖິງ 333 ລ້ານໂດລານິວຊີແລນ (ເທົ່າກັບ 230,72 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ) ເພື່ອພັດທະນາການໂດຍສານດ້ວຍລົດຖີບ ແລະ ໂຄງລ່າງທີ່ຈຳເປັນ. ໜັງສືພິມ ເດິເນເຊິນ (The Nation) ສະບັບວັນທີ 24 ເດືອນເມສາປີນີ້ ໄດ້ສະເໜີບົດຍາວຍືດກ່ຽວກັບຄວາມຕ້ອງການຫັນມາໃຊ້ລົດຖີບຢູ່ ສປ ຈີນ ເພາະປະເທດນີ້ ຄັ້ງໜຶ່ງ (ໃນຊຸມປີ 1980) ໄດ້ຮັບນາມມະຍົດວ່າເປັນ “ອານາຈັກລົດຖີບ” ແຕ່ຕໍ່ມາຈຳນວນລົດຖີບກໍໄດ້ຫລຸດໜ້ອຍຖອຍລົງຈົນເກືອບກ້ຽງຖະໜົນ ຍ້ອນຖືກຄຸກຄາມດ້ວຍລົດໃຫຍ່. ໃນຊຸມປີ 1980, ຊາວນະຄອນຫລວງປັກກິ່ງກວ່າ 60% ຂີ່ລົດຖີບໄປເຮັດວຽກ. ໃນປີ 2000, ຜູ້ໃຊ້ລົດຖີບຍັງເຫລືອພຽງ 40%, ໃນປີ 2015 ຫລຸດລົງຕື່ມເປັນ 10%. ແນວໃດກໍດີ ນັບແຕ່ປີ 2016 ເປັນຕົ້ນມາ, ຂະບວນຫັນໄປໃຊ້ລົດຖີບກໍເລີ່ມຄຶກຄັກຂຶ້ນໃນນະຄອນຫລວງປັກກິ່ງ ໂດຍໄດ້ມີບໍລິສັດບໍລິການລົດຖີບຈຳນວນ 30 ຫົວໜ່ວຍປະກອບການແລ້ວ. ນອກຈາກນັ້ນ ທາງການກໍມີນະໂຍບາຍພິເສດເພື່ອສົ່ງເສີມການຂີ່ລົດຖີບ ເຊັ່ນໃນປັກກິ່ງໃຜຊື້ລົດຖີບແຕ່ນີ້ຫາເດືອນພະຈິກປີນີ້ ຈະໄດ້ເງິນຖົມຂຸມຈາກລັດ 10% ຕາມລາຄາຂາຍຍ່ອຍ. ການສົ່ງເສີມການໃຊ້ລົດຖີບຢູ່ນະຄອນຫລວງປັກກິ່ງແມ່ນເພື່ອຫລຸດຜ່ອນມົນລະພິດທາງອາກາດ ແລະ ສະພາບແອອັດຕາມເສັ້ນທາງ. ທາງການເຊື່ອວ່າ ດ້ວຍນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມດັ່ງກ່າວ, ພາຍໃນປີ 2020 ຈະມີຄົນໃຊ້ລົດຖີບໃນນະຄອນຫລວງແຫ່ງນີ້ເຖິງ 18%. ສະຫລຸບແລ້ວ ລົດຖີບຈະເປັນທາງເລືອກທີ່ສຳຄັນສຳລັບການສັນຈອນຂອງຍຸກໃໝ່ໃນຕໍ່ໜ້າ.
ໂດຍ: ວິເສດ ສະແຫວງສຶກສາ
