ເລື່ອງລາວປະຕິຫານການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມ!
ໃນປັດຈຸບັນ ເມື່ອພວກເຮົາຍ່າງເລາະເມືອງ ຮ່າໂນ້ຍ ເມືອງຫຼວງຂອງຫວຽດນາມ ຈະເຫັນວ່າມີຄວາມຄຶກຄື້ນເລື່ອງການຊື້ ການຂາຍແບບບໍ່ຮູ້ອິດເມື່ອຍ, ອາຄານສະຖານທີ່ ກຳລັງກໍ່ສ້າງ ເກີດປານດອກເຫັດ, ເມື່ອ 30 ປີ ກ່ອນ, ຫວຽດນາມກໍແມ່ນປະເທດທີ່ທຸກທີ່ສຸດປະເທດໜຶ່ງໃນໂລກ ແຕ່ດຽວນີ້ຫວຽດນາມ ກາຍເປັນສູນກາງເສດຖະກິດສຳຄັນຂອງໂລກໄປແລ້ວ, ສິ່ງນີ້ເກີດຂຶ້ນໄດ້ແນວໃດ ?.
ອີງຕາມຂໍ້ມູນຂອງ ເວທີເສດຖະກິດໂລກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ໃນຊຸມປີ 1980 ນັ້ນ ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຄົນ ຂອງຫວຽດນາມ ມີພຽງແຕ່ 200-300 ໂດລາເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຕົກມາຮອດປີ 1986 ໄດ້ປີການປ່ຽນແປງ ເພາະລັດຖະບານໄດ້ມີການປະຕິຮູບ ເສດຖະກິດ ແລະການເມືອງ, ເຮັດໃຫ້ຫວຽດນາມກາຍເປັນ ເສດຖະກິດຕະຫຼາດສັງຄົມນິຍົມ.
ມາບັດນີ້ ບໍ່ມີໃຜປະຕິເສດໄດ້ວ່າ ຫວຽດນາມກາຍເປັນພະເອກຜູ້ໜຶ່ງ ເລື່ອງການກໍ່ຮ່າງສ້າງຕົວເປັນຕະຫຼາດໂລກ, ເສດຖະກິດຂະຫຍາຍຕົວ 6-7% ຕໍ່ປີ. ມູນຄ່າການສົ່ງອອກເພີ່ມຂຶ້ນຊັກໃຊ້, ສິນຄ້າຊັ້ນນຳຂອງໂລກ ແມ່ນຜະລິດຢູ່ປະເທດນີ້ ເຊັ່ນວ່າ ເຄື່ອງນຸ່ງຍີ່ຫໍ້ ໄນກີ ຂອງ ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ມືຖື ຍີ່ຫໍ້ຊຳຊຸງ ຂອງ ສ. ເກົາຫຼີ ທີ່ຈຳໜ່າຍທົ່ວໂລກ ກໍໄດ້ໃຊ້ສີມືແຮງງານ ທີ່ມີຄຸນນະພາບຂອງຫວຽດນາມເຊັ່ນກັນ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວ ໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ຫວຽດນາມສາມາດຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ຈາກ 58% ໃນປີ 1993 ຍັງເຫຼືອພຽງ 10% ໃນປີ 2016. ຜົນສຳເລັດນີ້ເກີດຂຶ້ນໄດ້ແນວໃດ?
ອີງຕາມນັກວິເຄາະຂອງທະນາຄານໂລກ ແລະທີມງານນັກຄົ້ນຄວ້າຂອງ ບຼຸກຄິງ (Brookings) ໃຫ້ທັດສະນະວ່າ ມີສາມປັດໄຈສຳຄັນ ທີ່ເຮັດໃຫ້ເສດຖະກິດ ກໍຄືການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມກ້າວໄປໄວໃຫ້ໂລກເຫັນ ຄື ໜຶ່ງ ແມ່ນການຮັບເອົາ ຮູບແບບການຄ້າເສລີ ດ້ວຍຄວາມກະຕືລືລົ້ນ, ສອງ ແມ່ນການປະຕິຮູບ ສະພາບແວດລ້ອມພາຍໃນ ເພື່ອໃຫ້ແທດເໝາະ ກັບຮູບແບບການຄ້າເສລີພາຍນອກ ແລະ ສາມ ລັດຖະບານຫວຽດນາມ ໄດ້ລົງທຶນຢ່າງມະຫານສານ ໃສ່ການພັດທະນາ ຊັບພະຍາກອນພະນຸດ ແລະການພັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງ.
ຍ້ອນແນວນັ້ນ ຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ລະດັບ ຄວາມງ່າຍຂອງການລົງທຶນ ແລະດຳເນີນທຸລະກິດຢູ່ຫວຽດນາມ ມີການປັບປຸງ ຢ່າງໄວວາ ເຊັ່ນ ຈາກລຳດັບທີ 104 ໃນປີ 2007 ມາເປັນລຳດັບທີ 55 ໃນປີ 2017 ເລີຍເຮັດໃຫ້ ບັນດາບໍລິສັດ ຍັກໃຫຍ່ຂອງໂລກ ໃຜໆກໍຂໍຈີບຫວຽດນາມ ເພື່ອຂໍເຂົ້າມາລົງທຶນ ຈົນຫົວຂັ້ນໄດເຫລື້ອມ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວກາຍເປັນ ປັດໄຈສຳຄັນທີ່ສຸດໃນປັດຈຸບັນ ທີ່ລັດຖະບານລາວເຮົາກໍເລັ່ງປັບປຸງດ້ານນີ້ ເຊັ່ນກັນ ເຊິ່ງຜູ້ຂຽນກໍເຊື່ອໝັ້ນວ່າ ຈະເກີດການປ່ຽນແປງໄປໃນທາງທີ່ດີຂຶ້ນໃນໄວໆນີ້.
ອີກອັນໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນຄືເວົ້າມາກໍແມ່ນ ການລົງທຶນໃສ່ ຄົນ ແລະ ພື້ນຖານໂຄງລ່າງນັ້ນ ກໍເປັນບົດຮຽນສຳຄັນ, ພວກເຮົາຮູ້ວ່າ ຫວຽດນາມມີປະຊາກອນ 95 ລ້ານກວ່າຄົນ ເຊິ່ງຫຼາຍກວ່າລາວປະມານ 13 ເທື່ອ ໃນນັ້ນ ເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງປະຊາກອນແມ່ນອາຍຸຕໍ່າກວ່າ 35 ປີ, ເອີ້ນພາສາເຮົາກໍແມ່ນວ່າ ເຮັດຫຍັງກໍໄດ້ລະ ຄັນມີຄົນໜຸ່ມຫຼາຍປານນັ້ນ! ຫວຽດນາມລົງທຶນໃສ່ການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານ ໂດຍສະເພາະ ຂັ້ນປະຖົມຢ່າງມະຫາສານທີ່ສຸດ ເພາະເຫັນວ່າ ມີຄວາມຈຳເປັນ. ນອກນັ້ນ, ເງື່ອນໄຂອັນອື່ນທີ່ສຳຄັນ ກໍຄື ຫວຽດນາມໄດ້ລົງທຶນໃສ່ ອິນເຕີເນັດ “ພິລຶກ” ຄືກັນ ເຮັດໃຫ້ ຄົນຫວຽດນາມ ເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຂ່າວສານຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະໄວວາ ດ້ວຍລາຄາຖືກ.
ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ມາຮອດປັດຈຸບັນ ຫວຽດນາມເປັນຜູ້ສົ່ງອອກເຄື່ອງນຸ່ງລຳດັບໜຶ່ງໃນພາກພື້ນ, ເປັນຜູ້ສົ່ງອອກ ເຄື່ອງ ອີເລັກໂທຣນິກ ລຳດັບທີສອງ ຮອງພຽງແຕ່ເປັນຮອງສິງກະໂປເທົ່ານັ້ນ, ຄົນຫວຽດນາມ ມີຊີວິດທີ່ດີຂຶ້ນ ຄວາມທຸກຍາກກໍໜ້ອຍລົງ ແລ້ວເຮົາຄົງຈະຮຽນຮູ້ນຳຫວຽດນາມໄດ້ແນວໃດແດ່?
