ນ້ຳເມົາ ກົກເຄົ້າຄວາມຫາຍະນະ
# ວິເສດ ສະແຫວງສຶກສາ
ເລື່ອງອ່າວເກົ່າທີ່ໄດ້ເວົ້າໄປເວົ້າມາຫລາຍເທື່ອແລ້ວ ເພາະເນື້ອໃນຂອງມັນຍັງໃໝ່ອ່ຽມ ແລະ ເໝາະທີ່ຈະເອົາ ມາເວົ້າໃນໂອກາດບຸນປີໃໝ່ ລາວປີນີ້ ເຊິ່ງເປັນໄລຍະທີ່ນ້ຳ ເມົາມີບົດບາດສຳຄັນໃນວົງ ເຮຮາຊຸມແຊວແກ້ມກືນ.
+ ສາເຫດທີ່ແມ່ຍິງເມົາໄວກ່ວາຜູ້ຊາຍ
+ ເກີດເຫດເສົ້າສະຫລົດໃຈພໍ່ເມົາຢາບ້າໃຊ້ພ້າຟັນຄໍລູກສາວ 3 ຄົນເສຍຊີວິດຄາເຮືອນ
ເລື່ອງທຳອິດນັ້ນແມ່ນ ກ່ຽວກັບການເຂັ້ມງວດກວດຂັນຂອງທາງການຈີນໃນໂອກາດບຸນປີໃໝ່ຂອງເພິ່ນທີ່ ພວກເຮົາເອີ້ນຈົນໄນ່ປາກວ່າ “ກຸດຈີນ”(ແຕ່ຄົນລາວກໍ ເມົາຄືກັນ) ໃນປີໃໝ່ແຕ່ລະປີ ນັບແຕ່ປີ 2014 ເປັນຕົ້ນມາ ທາງການຈີນໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ ເປັນພິເສດເສັ້ນທາງຈາກຕົວ ເມືອງສູ່ຊົນນະບົດ, ເສັ້ນທາງ ເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ກັບຊົນນະບົດຍ້ອນຫຍັງ? ຄຳຕອບນັ້ນເບິ່ງອອກງ່າຍ ເພາະວ່າໃນໂອກາດບຸນປີໃໝ່ນີ້ຄົນໃນເມືອງທີ່ມີອັດຕາເປັນເຈົ້າຂອງລົດຫລາຍກວ່າຊົນ ນະບົດນິຍົມກັນອອກໄປກິນ ລົມຊົມວິວ, ກິນເຂົ້າປ່າໃນ ແວດວົງຂອງທຳມະຊາດ ແລະ ອີກສ່ວນຫລວງຫລາຍ ກໍກັບຄືນບ້ານເກີດໃນຊົນ ນະບົດ.
ໃນໄລຍະປີໃໝ່ຈີນຕົ້ນປີ 2014 ນັ້ນໄດ້ເກີດມີ 2 ເຫດ ການສະຫລົດໃຈເກີດຂຶ້ນ ຍ້ອນ “ເມົາແລ້ວຂັບ” ທັງ ສອງເຫດການເກີດຢູ່ເສັ້ນ ທາງຊົນນະບົດຢູ່ແຂວງ ຊານຕົງບ່ອນທີ່ຊາຍຂີ້ເມົາ ຂັບລົດຕຳຄົນເສຍຊີວິດກັບ ໝ້ອງ 4 ຄົນພາບດຽວ ແລະ ບາດເຈັບສາຫັດອີກ 3 ຄົນ.
ສ່ວນຢູ່ແຂວງໄຮນານ ນັ້ນໂຊເຟີ້ຂີ້ເມົາໄດ້ຂັບລົດຕູ້ ຕຳຄົນຈົນເສຍຊີວິດ 1 ຄົນ, ບາດເຈັບສາຫັດອີກ 3 ຄົນ. ທັງສອງເຫດການນີ້ເກີດຂຶ້ນຢູ່ຕາມເສັ້ນທາງຊົນນະບົດ ເຊິ່ງໄດ້ສົ່ງສັນຍານເຕືອນໃຫ້ທາງການຮູ້ວ່າຈຸດສ່ຽງເກີດອຸປະຕິເຫດສູງໃນໄລຍະປີ ໃໝ່ນັ້ນບໍ່ແມ່ນມີແຕ່ຢູ່ໃນ ເມືອງແຕ່ຍັງແມ່ນຕາມເສັ້ນທາງຊົນນະບົດອີກດ້ວຍ.
ໃນປີນັ້ນເອງທາງການ ຈີນໄດ້ສັ່ງໃຫ້ມີການສຳ ຫລວດບັນຫາ “ເມົາແລ້ວ ຂັບ” ໃນໄລຍະປີໃໝ່ ເຊິ່ງ ສະຖິຕິອອກມານັ້ນເປັນໜ້າ ຢ້ານທີ່ສຸດຄືມີກໍລະນີຂັບ ລົດພາຍໃຕ້ອິດທິພົນຂອງນ້ຳ ຕາຜີເຜດເຖິງ 800 ກໍລະນີ ໃນນັ້ນເມົາໜັກ 90 ກໍລະນີ.
ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາອຸປະຕິເຫດຕາມເສັ້ນທາງຊົນນະບົດທາງການຈີນໄດ້ສັ່ງໃຫ້ເຈົ້າໜ້າທີ່ກຳກັບຕາມເສັ້ນທາງ ທີ່ມີຄົນໃຊ້ເດີນທາງໄປຈັດ ການພົບປະສັງສັນກິນດື່ມ ນອກນັ້ນກໍຍັງຕ້ອງເອົາໃຈ ໃສ່ພິເສດເສັ້ນທາງເຊື່ອມຕໍ່ ລະຫວ່າງຕົວເມືອງກັບຊົນ ນະບົດອີກດ້ວຍ.
ຈຸດໜັກແມ່ນໃຫ້ກວດກາບັນດາໂຊເຟີ້ຂີ້ເມົາ, ສ່ວນຢູ່ ຫວຽດນາມນັ້ນກໍມີບົດຮຽນ ດີໆເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມສ່ຽງ ເກີດອຸປະຕິເຫດຈາກສະພາບ “ເມົາແລ້ວຂັບ”ເມື່ອສອງ ສາມປີຜ່ານມາຄະນະກຳມະ ການປ້ອງກັນຄວາມ ປອດໄພ ດ້ານການຈະລາຈອນຂອງ ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮ່ວມໃຈກັບ ສະມາຄົມເຫລົ້າ-ເບຍ ແລະ ເຄື່ອງດື່ມຈັດໂຄງການ “ສົ່ງ ຄົນຂີ້ເມົາກັບເຮືອນດ້ວຍ ຄວາມປອດໄພ” ໂຄງການ ດີໆ ນີ້ເລີ່ມເຮັດທົດລອງ ຢູ່ຮ່າ ໂນ້ຍ, ດານັງ ແລະ ນະຄອນ ໂຮ່ຈິມິງ.
ສຳລັບຢູ່ຮ່າໂນ້ຍນັ້ນເພິ່ນໄດ້ເລືອກເອົາຮ້ານອາຫານ “ຈາງອັນ” ເປັນຈຸດທົດລອງ ພະນັກງານທຸກຄົນໃນຮ້ານນີ້ ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມວິທີ ຄວບຄຸມແຂກຂີ້ເມົາກັບເຮືອນ ຢ່າງປອດໄພ. ຂ່າວບອກວ່າ ໂຄງການນີ້ຈະຂະຫຍາຍວົງກວ້າງອອກສູ່ເມືອງອື່ນໆ ຢ່າງທົ່ວເຖິງ ໃນອະນາຄົດ. ຢູ່ບ້ານເຮົາຖ້າມີໂຄງການດີໆ ແບບນີ້ ອຸປະຕິເຫດຄົງຈະບົກ ລົງຫລາຍເພາະຄົນເມົາທີ່ກໍ່ ໃຫ້ເກີດອຸປະຕິເຫດນັ້ນກວມ ອັດຕາລະຫວ່າງ 70-80%.