ລັດຖະບານສັ່ງຜ່າຈັກບັນຫາ “ ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ ”

          ບັນຫາສະພາບ “ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ” ອາດຕົກທອດມາຈາກຍຸກກົນໄກບໍລິຫານເກື້ອກຸນ, ຫາກທົບທວນຈາກຄັ້ງອະດີດມາເຖິງຊຸມປີຫຼັງນີ້ ຍັງເຫັນກົງຈັກການຈັດຕັ້ງຫຼາຍພາກສ່ວນຍັງໃຫຍ່ເຕ, ມີກໍາລັງພົນຫຼວງຫຼາຍ ໂດຍແຜ່ລາມຈາກສູນກາງລົງຮອດທ້ອງຖິ່ນ, ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນ ຖານການຜະ ລິດ-ເສດຖະກິດ ພັດຍັງອ່ອນນ້ອຍ ໂດຍສະເພາະລາຍຮັບພາກລັດ-ພາກປະຊາຊົນຂ້ອນຂ້າງຕໍ່າ, ສ່ວນໃຫຍ່ລາຍຮັບພັດ ຕິດພັນກັບການຂຸດຄົ້ນຈາກທໍາມະຊາດ ແລ້ວມາແບ່ງປັນເກື້ອກຸນໃຫ້ແກ່ຄົນເຮັດວຽກທີ່ຢູ່ກົງຈັກການຈັດຕັ້ງຕ່າງໆ ລວມທັງລັດວິສາຫະກິດທີ່ມີຈໍານວນຄົນຫຼວງຫຼາຍ, ສະນັ້ນ ຈຶ່ງກໍ່ໃຫ້ ເກີດບັນຫາການແຈກຢາຍລາຍຮັບ-ລາຍຈ່າຍບໍລິຫານ, ເງິນເດືອນ ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ອືດອາດ, ຊັກຊ້າ ແລະສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງ ຕໍ່ກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງພະນັກງານທີ່ກິນເງິນງົບປະມານຂອງລັດ ໂດຍສ່ວນຫຼາຍກໍຍ້ອນບັນຫາ “ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ” ນີ້ລະ.

ຕາມທີ່ຮູ້ກັນວ່າ: ໃນຜ່ານມາກົງຈັກການຈັດຕັ້ງລັດຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍ ເຖິງຈະມີຈໍານວນພົນຫຼາຍ ແຕ່ເບິ່ງເລິກໆແລ້ວ ພັດຍັງມີລາຍຊື່ຂອງຄົນກິນເງິນທີ່ບໍ່ມີຕົນໂຕ (ຜີ),ມີບາງແຫ່ງພັດເອົາລາຍຊື່ລູກຫຼານເຂົ້າກິນເງິນທັງໆທີ່ພວກກ່ຽວມີອາຍຸບໍ່ເຖິງກະສຽນ, ພະນັກງານທີ່ປະຕິບັດໜ້າທີ່ຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍ ຂາດປະສົບການ, ຂາດຄວາມຮູ້-ຄວາມສາມາດ, ການປະຕິບັດໜ້າທີ່ກໍ່ບໍ່ຫ້າວຫັນ ແລະຍັງມີການສໍ້ໂກງເວລານໍາອີກ… ; ສະນັ້ນມັນຈຶ່ງເລັ່ງທວງໃຫ້ມີການ ປັບປຸງ ແລະແກ້ໄຂບັນຫາດັ່ງກ່າວຢ່າງຮີບດ່ວນ, ກ່ອນອື່ນ ຕ້ອງຢຶດໝັ້ນກັບພະນັກງານ 3 ຮຸ້ນ ມີພະນັກງານອາວຸໂສ, ສືບທອດປ່ຽນແທນແລະ ພະນັກ ງານໜຸ່ມນ້ອຍ ບົນພື້ນຖານການຫັນເປັນໜຸ່ມ, ແຕ່ບໍ່ແມ່ນຊິເອົາຄົນໜຸ່ມອ້ອຍຕ້ອຍ ເພາະໃນຜ່ານມາມີບາງປະເທດທີ່ເປັນກໍາແພງເພັດຂອງປະຕິວັດໂລກ ກໍຖືກສະຫຼາຍຍ້ອນການນໍາທີ່ມີອາຍຸຂ້ອນຂ້າງຕໍ່າ, ແຕ່ເວົ້າແນວນີ້ກໍ່ບໍ່ໝາຍວ່າໃຫ້ຄ່າຄົນແກ່ສູງ ແຕ່ຕ້ອງເບິ່ງພະນັກງານ 3 ຮຸ້ນ ແລະຫັນມາຍົກລະດັບດ້ານຕ່າງໆໃຫ້ທັນສະພາບການ.

ອີກບັນຫາໜຶ່ງ ທີ່ບໍ່ຄວນເບິ່ງຂ້າມກໍຄືພະນັກງານອາວຸໂສທີ່ຈະເຂົ້າບໍານານນັ້ນ ຂໍອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຄວນເຮັດໜ້າທີ່ການເມືອງໃຫ້ດີ, ສະ ເໜີໃຫ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕາມແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພັກ ແລະ ລັດ, ຕາມລະບຽບຫຼັກການຂອງຄະນະຈັດຕັ້ງສູນກາງພັກ, ກະຊວງພາຍໃນ ເປັນທິດທາງໃນການແກ້ໄຂ ເພາະວ່າຍາມໃດພັກ ແລະ ລັດພວກເຮົາ ກໍຕີລາຄາສູງຕໍ່ການປະກອບສ່ວນອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ລໍ້າຄ່າຂອງພະນັກງານປະຕິວັດອາວຸໂສ ເຂົ້້າໃນພາ ລະກິດກູ້ຊາດ ແລະສ້າງຊາດ; ຕໍ່ບັນຫາດັ່ງກ່າວ ໃນຜ່ານມາມີບາງກະຊວງ-ທ້ອງຖິ່ນ ເຮັດວຽກງານການເມືອງນໍາພາແນວຄິດອ່ອນ, ບໍ່ສຶກສາອົບຮົມ, ການ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນະໂຍບາຍດັ່ງກ່າວບໍ່ນິ້ມນວນ  ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຊິອອກພັກຜ່ອນບໍານານເກີດມີຄວາມບໍ່ພໍໃຈ.

ສະນັ້ນ ຕໍ່ບັນຫາສະພາບ “ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ” ໃນປັດຈຸບັນແມ່ນແນມເຫັນທາງອອກທີ່ດີ, ໂດຍສະເພາະລັດຖະບານ ໄດ້ເດັດດ່ຽວລົງມືຜ່າຈັກບັນຫາ “ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ” ໂດຍກໍານົດການຮັບລັດຖະກອນໃໝ່ສົກປີ 2018 ຈໍານວນ 3.000 ຄົນ, ແຕ່ໃນຂະນະດຽວກັນໃນບັ້ນປັບປຸງປົວແປງ ແລະ ແກ້ໄຂຜົນຂອງການກວດສອບ-ກວດກາ ອາດແກ້ໄຂບັນຫາພະນັກງານຈໍານວນໜຶ່ງທີ່ກະທໍາຜິດວິໃນ ແລະ ຖືກໄລ່ອອກ; ພ້ອມນັ້ນ ລັດຖະບານໄດ້ອອກດໍາລັດເລກທີ 300/ລບ; ປີ 2017 ວ່າດ້ວຍການປະເມີນຜົນການປະຕິບັດວຽກງານຂອງພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ທີ່ຊີ້ບອກວິທີການຕີລາຄາ ແລະ ປະເມີນຜົນຕາມການວັດແທກ, ການປະເມີນຜົນ ແລະ ຜົນສໍາເລັດໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ວຽກງານຂອງພະນັກງານ-ລັດຖະກອນຢ່າງເປັນລະບົບ ແລະ ຕໍ່ເນື່ອງ, ການປະເມີນຜົນແບ່ງເປັນ 5 ລະດັບ ສ່ວນລະດັບອ່ອນ, ອ່ອນຫຼາຍ ຕ້ອງຖືກສຶກສາອົບຮົມ, ສັບຊ້ອນຜູ້ກ່ຽວຢ່າງເໝາະສົມ, ຝຶກອົບຮົມໃຫ້ສາມາດປະຕິບັດວຽກງານຕາມມາດຕະຖານຂອງຕໍາແໜ່ງງານ, ຖ້າຫາກບໍ່ມີການປ່ຽນແປງທີ່ດີຂຶ້ນໃຫ້ນໍາໃຊ້ມາດຕະການຕໍ່ຜູ້ກ່ຽວຄື: ໂຈະການເລື່ອນຂັ້ນເງິນ ເດືອນ 1 ປີ ສຳລັບຜູ້ທີ່ຖືກປະເມີນຢູ່ໃນລະດັບອ່ອນ 2 ປີ ລຽນຕິດ; ໂຈະການເລື່ອນຂັ້ນເງິນເດືອນ 1 ປີ ສຳລັບ ຜູ້ທີ່ຖືກປະເມີນຢູ່ໃນລະດັບອ່ອນຫຼາຍ, ຖ້າອ່ອນຫຼາຍ 2 ປີ ລຽນຕິດໃຫ້ອອກຈາກການເປັນລັດຖະກອນ…

ໃນຕົ້ນເດືອນກຸມພານີ້, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ອອກຄໍາສັ່ງເລກທີ 03/ນຍ; ປີ 2018 ຜູ້ຂຽນຂໍຍົກເອົາບາງເນື້ອໃນຄຳສັ່ງ ຄື: ໃຫ້ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງຂັ້ນສູນກາງ ແລະທ້ອງຖິ່ນໃນທົ່ວປະເທດ ກວດກາຄືນການກໍານົດຕໍາແໜ່ງງານຂອງການຈັດຕັ້ງຕົນໃນໄລຍະຜ່ານມາແລ້ວປັບປຸງແກ້ໄຂຈຸດທີ່ເຫັນວ່າບໍ່ຖືກຕ້ອງໃຫ້ຂາດຕົວ ເພາະການກໍານົດຕໍາແໜ່ງງານໃນເມື່ອກ່ອນ ມີລັກສະນະເພີ່ມຈໍານວນລັດຖະກອນຂຶ້ນທຸກໆປີ; ສໍາລັບກະຊວງ, ອົງການ ຈັດຕັ້ງພັກ-ລັດ ຫຼື ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນໃດຖ້າບໍ່ທັນໄດ້ກໍານົດຕໍາແໜ່ງງານ ຕ້ອງກໍານົດຕໍາແໜ່ງງານຂອງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ ໂດຍມີການວິເຄາະ ແລະ ດັດສົມວຽກງານໃຫ້ຖືກຕ້ອງ ແລະເໝາະສົມບົນພື້ນຖານຄົນຜູ້ໜຶ່ງຮັບຜິດຊອບຫຼາຍວຽກ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນການຂໍເພີ່ມລັດຖະກອນເລື້ອຍໆ; ການກວດກາທົບທວນ ແລະການກໍານົດຕໍາແໜ່ງງານຄືນໃໝ່ນີ້ ຕ້ອງຖືກຕ້ອງແລະສອດຄ່ອງກັບປະລິມານວຽກງານຕົວຈິງທີ່ມີ, ກົມໃດ-ພະແນກໃດ ຫຼື ກົງຈັກການຈັດ ຕັ້ງໃດມີຈໍານວນລັດຖະກອນຫຼາຍ ແລະບໍ່ສົມຄູ່ກັບໜ້າວຽກທີ່ມີ ຕ້ອງສັບຊ້ອນພະນັກງານ-ລັດຖະກອນເຂົ້າກັບກົມ-ພະແນກ ຫຼື ກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ ທີ່ມີພະນັກງານ-ລັດຖະກອນບໍ່ພໍໃຫ້ມີຈໍານວນເໝາະສົມ, ພາຍຫຼັງສັບຊ້ອນແລ້ວ ຕ້ອງໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຝຶກອົບຮົມເຂົາເຈົ້າເຫຼົ່ານັ້ນໃຫ້ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງທາງດ້ານວິຊາສະເພາະ ແລະມີຫຼັກໝັ້ນທັດສະນະຊົນຊັ້ນທີ່ຖືກຕ້ອງ, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ສາມາດຈັດຕັ້ງປະຕິບັດວຽກງານໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ເດັດຂາດບໍ່ໃຫ້ເພີ່ມ ຕໍາແໜ່ງງານ ແລະຈໍານວນພົນ ທີ່ບໍ່ຈໍາເປັນໃນທຸກກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ; ພ້ອມນັ້ນ ຕ້ອງປັບປຸງກົນໄກຕິດຕາມ-ປະເມີນຜົນການປະຕິບັດໂມງເວລາໃນການເຮັດວຽກ ແລະການປະຕິບັດໜ້າທີ່ ເພື່ອຄຸ້ມຄອງ ແລະດັດສົມຈໍານວນພະນັກງານ-ລັດຖະກອນໃຫ້ເໝາະສົມກັບຕໍາແໜ່ງງານ ແລະຈໍານວນປະລິມານຕົວຈິງ; ທຸກອົງການຈັດຕັ້ງໃນລະບົບການເມືອງທຸກຂັ້ນ ໂຈະການສ້າງຕັ້ງກົງຈັກໃໝ່ທີ່ບໍ່ຈໍາເປັນ ຄື: ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ກໍານົດກົງຈັກການຈັດຕັ້ງໃໝ່ເຂົ້າໃນກົດໝາຍ ຫຼື ດໍາລັດ; ເດັດຂາດບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີການສ້າງຕັ້ງກົງຈັກ (ກະຊວງ-ອົງການລັດທຽບເທົ່າກະຊວງ, ທະບວງ-ອົງການລັດທຽບເທົ່າທະບວງ, ກົມ -ອົງການລັດທຽບເທົ່າກົມ, ພະແນກ-ອົງການລັດທຽບເທົ່າພະແນກ, ຂະແໜງ ແລະໜ່ວຍງານ) ເພີ່ມອີກ; ໃຫ້ທຸກອົງການຈັດຕັ້ງຂັ້ນສູນກາງຄົ້ນຄ້ວາ ປັບ ປຸງສັບຊ້ອນກົງຈັກຂັ້ນພະແນກຂອງກົມ ແລະອົງການທຽບເທົ່າກົມຄືນໃໝ່ ໂດຍສະເພາະພະແນກບໍລິຫານ, ພະແນກແຜນການ, ພະແນກພົວພັນ-ຮ່ວມມືສາກົນທີ່ມີພາລະບົດບາດ-ໜ້າທີ່ກ້າວກ່າຍກັນ, ຊໍ້າຊ້ອນພາລະບົດບາດຂອງຫ້ອງການ, ກົມແຜນການ ແລະການຮ່ວມມືຂອງອົງການຕົນ; ໃຫ້ທຸກອົງ ການຈັດຕັ້ງຂັ້ນສູນກາງ ຄົ້ນຄ້ວາປັບປຸງສັບຊ້ອນຄືນໃໝ່ກົງຈັກຂັ້ນຂະແໜງການ ແລະໜ່ວຍງານທີ່ຂຶ້ນກັບພະແນກຂອງກົມ ໂດຍສະເພາະແມ່ນກົມຊ່ວຍໜູນ. ຕໍ່ໄປນີ້ ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີຂະແໜງ ຫຼື ໜ່ວຍງານທີ່ຂຶ້ນກັບພະແນກຂອງກົມ ແລະອົງການລັດທຽບເທົ່າກົມ ຖ້າຫາກບໍ່ໄດ້ຮັບການກວດກາ ແລະອະ ນຸມັດຕໍາແໜ່ງງານກ່ອນ; ໃຫ້ບັນດາກະຊວງ-ອົງການລັດທຽບເທົ່າກະຊວງ ຮີບຮ້ອນຜັນຂະຫຍາຍພາລະບົດບາດຂອງກະຊວງໃນການແບ່ງຂັ້ນຄຸ້ມຄອງ ແລະ ມອບວຽກໃຫ້ທ້ອງຖິ່ນຢ່າງຂາດຕົວຕາມທິດ 3 ສ້າງ; ສໍາລັບອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ຕ້ອງຫຼີກເວັ້ນລັກສະນະທີ່ວ່າກົງຈັກຂອງກະຊວງ, ອົງການລັດທຽບເທົ່າກະຊວງມີຈໍານວນເທົ່າໃດກົມ, ຢູ່ທ້ອງຖິ່ນກົງຈັກຂອງພະແນກຂັ້ນແຂວງ ກໍມີເທົ່ານັ້ນຂະແໜງ ແລະກົງຈັກຂັ້ນເມືອງມີເທົ່ານັ້ນໜ່ວຍງານ, ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີໜ່ວຍງານ ແລະຈຸງານທີ່ຂຶ້ນກັບຂະແໜງຂອງພະແນກ-ອົງການທຽບເທົ່າພະແນກຂັ້ນແຂວງ, ບໍ່ອະນຸຍາດໃຫ້ມີຈຸງານທີ່ຂຶ້ນກັບໜ່ວຍງານຂອງຫ້ອງການ-ອົງການທຽບເທົ່າຫ້ອງການຂັ້ນເມືອງ.

ການຄັດເລືອກລັດຖະກອນໃໝ່ໃນຂະແໜງການ ແລະທ້ອງຖິ່ນ ກໍໃຫ້ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ແລະລະບຽບການ, ຮັບປະກັນຄຸນນະພາບ, ມີຄວາມສະເໝີພາບ, ໂປ່ງໃສ ແລະ ຍຸຕິທໍາ, ການສອບເສັງລັດຖະກອນໃໝ່ໃຫ້ອີງໃສ່ຕໍາແໜ່ງງານຫວ່າງທີ່ຕ້ອງການຕົວຈິງ, ຜົນການສອບເສັງຕ້ອງຕິດປະ ກາດເປີດເຜີຍ ແລະໃຫ້ຄັດເລືອກເອົາຜູ້ທີ່ສອບເສັງໄດ້ຕາມມາດຕະຖານ, ຖືກຕ້ອງຕາມວິຊາສະເພາະ ແລະເງື່ອນໄຂທີ່ໄດ້ກໍານົດໄວ້ໃນຕໍາແໜ່ງງານ. ຫຼີກ ເວັ້ນການສອບເສັງແບບລວມໆ, ຮູບການ, ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍ ຫຼື ວິ້ງເຕັ້ນເພື່ອໄດ້ເຂົ້າລັດຖະກອນ. ເດັດດ່ຽວແກ້ໄຂປະກົດການຫຍໍ້ທໍ້ໃນການຄັດເລືອກບັນຈຸລັດຖະກອນໃໝ່ ໃຫ້ຂາດຕົວ.

ທັງໝົດທີ່ກ່າວມານີ້ ເປັນຄວາມພະຍາຍາມຂອງລັດຖະບານຊຸດນີ້ ເພື່ອສູ້ຊົນແກ້ໄຂບັນຫາສະພາບ ຄົນເຫຼືອບໍ່ພໍ ທີ່ຢູ່ໃນກົງຈັກລັດທີ່ມີມາເປັນເວລາຍາວນານ, ທັງນີ້ ກໍເພື່ອເຮັດໃຫ້ທຸກອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ກິນງົບປະມານຂອງລັດ ລວມທັງລັດວິສາຫະກິດ ມີບຸກຄະລາກອນທີ່ມີຄຸນນະພາບ, ເປັນມືອາ ຊີບ, ທັງຮັບປະກັນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ ແລະ ວຽກງານ ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ, ປະສິດທິຜົນສູງ, ມີຄວາມໂປ່ງໃສ ແລະ ທັງເປັນການປະຢັດຊັບສິນເງິນຄໍາຂອງລັດ ທີ່ເປັນພາສີຂອງປະຊາຊົນ ເຂົ້າໃນການສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດ ໃຫ້ຮັ່ງມີ ເຂັ້ມແຂງຍິ່ງໆຂຶ້ນ.