ຄວາມໝາຍສໍາຄັນຂອງບຸນປີໃໝ່ລາວ
ພາຍຫລັງໄດ້ລະເວັ້ນການຖືປີໃໝ່ຕາມຮີດເກົ່າຄອງເດີມຄືເຄີຍສະຫລອງໃນເດືອນໜຶ່ງ ຫລື ເດືອນຈຽງ ເຊິ່ງເພີ່ນເອີ້ນວ່າບຸນກິນຈຽງແລ້ວ, ຊາວລາວເຮົາເລີຍໄດ້ເອົາກຸດສົງການມາເປັນບຸນປີໃໝ່ປະຈໍາຊາດຂອງຕົນຕັ້ງແຕ່ສະຕະວັດທີ 16 ເປັນຕົ້ນມາ.
ຈຸດພິເສດຂອງປະຕິທິນລາວແມ່ນການໃຊ້ສອງລະບົບປະຕິທິນຄື: ຈັນທະຣະຄະຕິ ແລະ ສຸຣິຍະຄະຕິ, ສອງລະບົບນີ້ມີວັນຂຶ້ນປີໃໝ່ຕ່າງກັນຄື: ຈັນທະຣະຄະຕິນັ້ນແມ່ນວັນຂຶ້ນປີໃໝ່ຢູ່ເດືອນຈຽງ, ສ່ວນສຸຣິຍະຄະຕິແມ່ນຂຶ້ນປີໃໝ່ຢູ່ເດືອນ 5 (ເດືອນເມສາ) ໃນວັນຂຶ້ນປີໃໝ່ສອງລະບົບນີ້ພາຍຫລັງທີ່ປະຊາຊົນລາວປະລະຮີດຖືຜີແລ້ວມາຖືທາງພຸດທະປະເພນີ ກໍເອົາບູນກຸດສົງການໃນເດືອນ 5 ເປັນບຸນຂຶ້ນປີໃໝ່ຂອງຕົນ.
ບຸນປີໃໝ່ລາວເມື່ອກ່ອນສະຫລອງກັນເປັນເວລາຫລາຍວັນ, ແຕ່ປັດຈຸບັນແມ່ນຈະກໍານົດເວລາພຽງ 3-4 ວັນ ແລ້ວແຕ່ການຄິດໄລ່ຕາມປະຕິທິນໂຫລາສາດເຊັ່ນ: ມື້ສັງຂານລ່ວງ, ຊຶ່ງກົງກັບວັນທີ 13 ເມສາ ເປັນມື້ແຫ່ງການທໍາຄວາມສະອາດຮ່າງກາຍ, ສະສາງລ້າງຊ່ວຍຄວາມເຮີະຮ້າຍທັງຫລາຍທັງປວງອອກຈາກຮ່າງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈຂອງຕົນເອງ, ທັງເປັນມື້ທີ່ເຈົ້າອາຮັກຫລັກເມືອງຂຶ້ນລາຍງານແກ່ຈັດຕຸໂລກະບານທັງ 4 (ພະເຈົ້າປົກປ້ອງໂລກທັງ4), ໂດຍແຕ່ເຊົ້າຜູ້ຄົນຈະໄປຕະຫລາດເພື່ອຊື້ເຈ້ຍຮູບສັດ 12 ລາສີ, ທັງຊື້ໂຕສັດທີ່ ຍັງມີຊີວິດເພື່ອໂຜດ, ຊຶ່ງຖືວ່າເປັນການສ້າງຄວາມດີໃຫ້ຫາຍບາບກໍາ ແລະ ຂໍໃຫ້ມີອາຍຸຍືນຍາວ, ໃນຕອນບ່າຍເອົາພຣະພຸດທະຮູບລົງຫໍສົງເພື່ອໃຫ້ມວນຊົນໄດ້ເອົານໍ້າອົບນໍ້າຫອມສົງພຣະ, ນອກຈາກນີ້ມວນຊົນຈໍານວນໜຶ່ງຈະລົງໄປດອນ, ໄປຫາດຊາຍເພື່ອຕົບພຣະຊາຍເພື່ອເປັນສັນຍາລັກອຸທິດໃຫ້ແກ່ພຸດທະທໍາ 84 ພັນຂັນ ແລະ ພູເຂົາສຸເມຣຸພ້ອມດ້ວຍບໍລິວານອັນເປັນສັນຍາລັກແຫ່ງຍອດຈັກກະວານ ຫລື ສວງສະຫວັນ. ມື້ເນົາ (ມື້ລະຫວ່າງປີເກົ່າ ແລະ ປີໃໝ່ ເຊິ່ງອາດຈະມີມື້ດຽວ ຫລື ສອງມື້ແລ້ວແຕ່ການຄິດໄລ່ປະຕິທິນໂຫລາສາດລາວ) ຊຶ່ງກົງກັບວັນທີ 14 ຫລື ບາງປີກໍກົງກັບວັນທີ 15 ເມສາ, ເຊິ່ງຈະມີຂະບວນການແຫ່ວໍ (ພະສົງ), ປູເຍີຍ່າເຍີ (ສັນຍາລັກຂອງບັນພະຊົນ), ແຮ່ນາງສັງຂານ (ນາງຟ້າແຫ່ງປີ). ມື້ສັງຂານຂຶ້ນຄືມື້ຂຶ້ນປີໃໝ່, ຊຶ່ງກົງກັບວັນທີ 15 ເມສາ ຫລື ບາງປີກໍວັນທີ 16 ເມສາ ແລ້ວແຕ່ປະຕິທິນໂຫລາສາດ, ໂດຍຈະມີການສູດລົດນໍ້າ, ບາສີສູ່ຂວັນຄອບຄົວ ແລະ ຍາດພີ່ນ້ອງ, ຕະຫລອດຮອດສໍານັກງານອົງການຕ່າງໆ, ຜູ້ເປັນໃພ້, ເປັນເຂີຍ, ລູກຫລານພາກັນສົມບັດສົມມາຜູ້ເຖົ້າຜູ້ແກ່ ແລະ ພໍ່ແມ່ເພື່ອຂໍໂທດຂໍໂພຍທີ່ໄດ້ລ່ວງເກີນ ຫລື ປະພຶດປະຕິບັດບໍ່ຈົບງາມໃນຜ່ານມາ, ພ້ອມທັງຂໍພອນໄຊອັນປະເສີດນໍາພວກເພີ່ນໃຫ້ມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງ ແລະ ຄອບຄົວມີຄວາມຜາສຸກ, ຊຶ່ງທັງໝັດນີ້ແມ່ນຄວາມໝາຍ ແລະ ຮິດຄອງປະຕິບັດໃນໂອກາດບຸນປີໃໝ່ລາວ ແລະ ຂໍໃຫ້ຄົນລາວທັງຊາດຖືເອົາການສະຫລອງປີໃໝ່ນີ້ເປັນໂອກາດເຜີຍແຜ່ຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມຂອງຊາດ ແລະ ຕິດພັນໃນການສົ່ງເສີມການທ່ອງທ່ຽວໃຫ້ຊາວຕ່າງຊາດຮັບຮູ້ ແລະ ມາທ່ຽວປະເທດເຮົານັບມື້ເພີ່ມຂຶ້ນ.
