ແນວຄິດຊີ້ນໍາຂອງສະຫາຍ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ເລຂາທິການໃຫຍ່, ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ ປະທານປະເທດແຫ່ງ ສປປ ລາວ ກ່ຽວກັບວຽກງານການເງິນ-ເງິນຕາ

ໃນໂອກາດເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ໃຫ້ກຽດໂອ້ລົມຕໍ່ກອງປະຊຸມວຽກງານການເງິນທົ່ວປະເທດປະຈໍາປີ 2023 ໃນວັນທີ 19 ທັນວາ 2023 ຜ່ານມາ ທີ່ສູນການຮ່ວມມືສາກົນ ແລະ ຝຶກອົບຮົມ (ICTC) ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ສະຫາຍ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ເລຂາທິການໃຫຍ່ ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ ປະທານປະເທດ ໄດ້ໃຫ້ທິດຊີ້ນໍາຫຼາຍບັນຫາທີ່ສໍາຄັນ, ໃນນັ້ນໄດ້ວາງແນວຄິດຊີ້ນໍາກ່ຽວກັບການສ້າງເສດຖະກິດເອກະລາດເປັນເຈົ້າຕົນເອງດັ່ງນີ້: ນັບແຕ່ນີ້ຕໍ່ໄປຄະ ນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ, ກົມການເມືອງສູນກາງພັກ ຈະໄດ້ເລັ່ງລັດການວາງນະໂຍບາຍຫັນປະເທດເຮົາ, ລະບົບເສດ ຖະກິດຂອງຊາດເຮົາ ຈາກລະບອບເສດຖະກິດທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍການເພິ່ງພາ, ເອື່ອຍອີງໃຫ້ກ້າວໄປສູ່ລະບົບ ແລະ ລະບອບເສດຖະກິດ “ເອກະລາດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ” ຫຼື ອາດຈະໃຊ້ຕົວອັກສອນຫຍໍ້ “ສອຈ”. ເພິ່ນໄດ້ສະເໜີແນວຄິດ ແລະ ທັດສະ ນະຕໍ່ກັບ “ສອຈ” ຢູ່ປະເທດເຮົາ ເພື່ອໃຫ້ບັນດານັກເສດຖະສາດ, ນັກຄົ້ນຄວ້າເສດຖະກິດມະຫາພາກ, ນັກການເງິນ, ນັກທະນາຄານ…ສະຖາບັນ, ມະຫາວິທະຍາໄລ, ສູນຄົ້ນຄວ້າວິໄຈຕ່າງໆໄດ້ນຳໄປສືບຕໍ່ວິໄຈ, ສະຫຼຸບ, ສັງລວມອອກມາຢ່າງມີພື້ນຖານຕາມຫຼັກວິທະຍາສາດ ທີ່ແທດເໝາະກັບສະພາບຄວາມເປັນຈິງຂອງປະເທດເຮົາ.

ເສດຖະກິດເອກະລາດເປັນເຈົ້າຕົນເອງແມ່ນຫຍັງ?

“ສອຈ” ໝາຍເຖິງເສດຖະກິດຂອງປະເທດໜຶ່ງ ທີ່ມີຄວາມພະຍາຍາມອອກຈາກລະບົບ, ລະບອບເສດຖະກິດເພິ່ງພາ ແລະ ເອື່ອຍອີງໃຫ້ກາຍເປັນເຈົ້າຕົນເອງຢ່າງມີບາດກ້າວເດີນທີ່ໜັກແໜ້ນ… ຢາກເຮັດໄດ້ແນວນັ້ນ, ປະເທດເອກະລາດໜຶ່ງໂດຍສະເພາະ ສປປ ລາວ ຕ້ອງໄດ້:

1. ສ້າງຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງຄວາມຮັບຮູ້ໃນສິ່ງທີ່ເຮົາມີ, ໃນສິ່ງທີ່ເຮົາເຮັດໄດ້, ຮູ້ອີງໃສ່ທ່າແຮງບົ່ມຊ້ອນຂອງປະ ເທດ, ຮູ້ໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທີ່ເຮົາມີຢ່າງຄຸ້ມຄ່າ ແລະ ຮູ້ວາງແຜນໃນການຂຸດຄົ້ນຊັບພະຍາກອນຂອງຊາດໃຫ້ຄົນລາວເປັນເຈົ້າຫຼາຍຂຶ້ນ ໄດ້ເງິນມາຕ້ອງຮູ້ປະຢັດ, ຮູ້ອົດອອມ, ຮູ້ໃຊ້ຈ່າຍຢ່າງກຸ້ມຄ່າ, ຮູ້ຕໍ່ຍອດ ແລະ ສ້າງມູນຄ່າເພີ່ມອອກມາເລື້ອຍໆ.

ໝາຍເຫດ: “ສອຈ” ບໍ່ໝາຍຄວາມວ່າອັນໃດກໍເຮັດເອງ, ອັນໃດກໍຕ້ອງໃຫ້ມີເປັນຂອງຕົນເອງ…ໃຜຜະລິດຫຍັງຂຶ້ນ, ເຮົາກໍຕ້ອງຜະລິດໃຫ້ມີຄືເຂົາທັງໝົດ, ຈະມີຄຸນນະພາບ ຫຼື ຈະໃຫ້ກາຍເປັນສິນຄ້າ ຫຼື ບໍ…ບໍ່ກ່ຽວ, ຄິດແນວນັ້ນແມ່ນຜິດ.

2. “ສອຈ” ຕ້ອງຮູ້ເຂົາ-ຮູ້ເຮົາດີ ແລະ ເລິກເຊິ່ງ:

– ຕ້ອງຮູ້ຈັກຕະຫຼາດພາຍໃນ ແລະ ຕ້ອງຮູ້ການແບ່ງປັນຈາກຕະຫຼາດສາກົນ;

– ຮູ້ຈັກເຂົ້າເຖິງຕະຫຼາດ ແລະ ເຂົ້າເຖິງເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ທີ່ທັນສະໄໝຈາກໂລກ ແລະ ນຳໃຊ້ສິ່ງທີ່ເຂົາມີ ແຕ່ເຮົາບໍ່ມີໃຫ້ໄດ້ຢ່າງເໝາະສົມ ແລະ ມີການເລືອກເຟັ້ນ;

– ຕ້ອງເດັດດ່ຽວເອົາເສດຖະກິດເຮົາເຂົ້າສູ່ການເປັນໂລກາພິວັດ, ເອົາສິນຄ້າພາຍໃນອອກສູ່ໂລກ;

– ໃຊ້ຊັບພະຍາກອນຂອງຊາດໃຫ້ອອກມາເປັນສິນຄ້າ ເພື່ອໃຫ້ອອກສູ່ຕະຫຼາດໂລກ ແລະ ເປັນເຈົ້າການນຳເອົາຈາກໂລກ (ພາຍນອກ) ມາໃຊ້ພາຍໃນຢ່າງມີການຄິດໄລ່-ໄຕ່ຕອງ;

– ເອົາສິ່ງທີ່ເຮົາມີຢູ່ນີ້ກະທົບໃສ່ໂລກພາຍນອກໃຫ້ເກີດອອກມາເປັນເງິນ, ເປັນທຶນທີ່ຈັບຕ້ອງໄດ້;

– ຮູ້ຈັກເອົາທຶນ, ເອົາຄວາມຮູ້, ເຕັກໂນໂລຊີຈາກພາຍນອກມາກະທົບໃສ່ຊັບພະຍາກອນຂອງປະເທດເຮົາ ໃຫ້ເກີດເປັນມູນຄ່າເພີ່ມຢ່າງມີຄວາມເປັນເຈົ້າ ແລະ ອື່ນໆ…

ທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້, ຢາກໃຫ້ເຂົ້າໃຈວ່າ:

– ພວກເຮົາຮູ້ຫາເງິນດ້ວຍມັນສະໝອງຂອງພວກເຮົາ;

– ຮູ້ຫາເງິນດ້ວຍການນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນຢ່າງຄຸ້ມຄ່າ;

– ຫາເງິນໄດ້ແຕ່ຮັກສາໄດ້ຊັບພະຍາກອນທີ່ສາມາດນໍາໃຊ້ໄດ້ຍາວນານ ແລະ ຍືນຍົງ; ຖ້າເຮັດໄດ້ດີ, ຖ້າເຮົາໃຊ້ມັນສະໝອງ ແລະ ສະຕິປັນຍາໃນການຫາເງິນ, ຊັບພະຍາກອນທີ່ເຮົາມີຈະເພີ່ມມູນຄ່າຂຶ້ນ, ບໍ່ສູນເສຍໄປໃສ ແຕ່ພັດໄດ້ເງິນມາ; ຍ້ອນວ່າເຮົາໄດ້ເງິນມາຈາກສິ່ງໜຶ່ງຈະໄປພັດທະນາສິ່ງອື່ນ ໃຫ້ກັບມາມີຄຸນຄ່າໃຫຍ່ກວ່າເກົ່າ, ເປັນປະໂຫຍດໃຫ້ ການພັດທະນາກວ່າເກົ່າ ແລະ ສ້າງສິ່ງຕອບແທນທີ່ດີກວ່າເກົ່າ… ນີ້ຄືເປົ້າໝາຍສຳຄັນຂອງ “ສອຈ”. ທັງໝົດນັ້ນ ແມ່ນຄົນລາວເປັນເຈົ້າຕົນເອງແຫ່ງຄວາມຄິດ, ເຮັດໃຫ້ເກີດມີທຶນຮອນ, ເປັນເຈົ້າຂອງສິ່ງທີ່ໄດ້ມາ, ເປັນເຈົ້າແຫ່ງການໃຊ້ຈ່າຍ ຕາມການວາງແຜນໄວ້ ເພື່ອຄວາມເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວຂອງປະເທດຊາດ… ຜົນສຸດທ້າຍແມ່ນຄົນລາວທຸກໆຄົນຈະໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກການພັດທະນາຢ່າງຍືນຍົງ.

3. ກ່ຽວກັບລະບົບການເງິນ-ເງິນຕາຂອງ “ສອຈ” ແລະ ຮູບຮ່າງຂອງລະບົບນີ້ອາດຈະເປັນການວາດອອກໃຫ້ເຫັນພາບລວມໃນເບື້ອງຕົ້ນດັ່ງນີ້:

ສົມທຽບໃສ່ຮ່າງກາຍຂອງຄົນຜູ້ໜຶ່ງທີ່ປະກອບໄປດ້ວຍອະໄວຍະວະສຳຄັນຕ່າງໆ ເພື່ອໃຫ້ກາຍເປັນຄົນທີ່ມີຄວາມສົມບູນແບບ ແລະ ມີຊີວິດຢູ່ດ້ວຍສຸຂະພາບທີ່ແຂງແຮງ, ແຕ່ລະອະໄວຍະວະໃນຮ່າງກາຍຂອງຄົນນັ້ນ ມີຄວາມສຳຄັນ ແລະ ຈຳເປັນ, ແຕ່ວ່າອະໄວຍະວະທີ່ສຳຄັນຍິ່ງແມ່ນ “ໝາກຫົວໃຈ” ເພາະໝາກຫົວໃຈ ເປັນສ່ວນປະກອບສຳຄັນທີ່ຕັດສິນກວ່າໝູ່, ໝາກຫົວໃຈຈະເຮັດວຽກຕະຫຼອດ 24 ຊົ່ວໂມງຕໍ່ມື້, ຈາກມື້ເປັນເດືອນ, ຈາກເດືອນເປັນປີ, ຈາກປີເປັນຕະຫຼອດຊີວິດ ຈົນເຖິງມື້ສິ້ນລົມຫາຍໃຈ (ໝາກຫົວໃຈບໍ່ມີເວລາພັກຜ່ອນບໍ່ຢຸດເຕັ້ນໄດ້ແມ່ນແຕ່ນາທີດຽວ).

ລະບົບຮ່າງກາຍຂອງຄົນເຮົາ ສົມທຽບໄດ້ກັບລະບົບເສດຖະກິດຂອງລັດໜຶ່ງ, ຂອງປະເທດໜຶ່ງຄື: ການເງິນປຽບສະເໝືອນໝາກຫົວໃຈຂອງລະບົບເສດຖະກິດຂອງປະເທດ… ມື້ໃດໝາກຫົວໃຈຢຸດເຕັ້ນຄົນກໍຕາຍ, ແຕ່ສຳລັບລະບົບເສດ ຖະກິດຖ້າການເງິນຢຸດເຮັດວຽກ ຫຼື ຫຼົ້ມເຫຼວ ລະບົບເສດຖະກິດຂອງປະເທດຈະຢຸດເຮັດວຽກ ແລະ ຫຼົ້ມເຫຼວ ກ້າວໄປເຖິງການລົ້ມລະລາຍ, ແຕ່ວ່າຄວາມເປັນຊາດ ແລະ ຄວາມເປັນປະເທດຈະບໍ່ຕາຍຈັກເທື່ອ… (ສົມທຽບແບບນີ້ຈະແທດເໝາະຫຼືບໍ ຂໍໃຫ້ພິຈາລະນາຮ່ວມກັນ).

ຖ້າເວົ້າເຖິງ ເສດຖະກິດເອກະລາດ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງແລ້ວ, ລະບົບການເງິນ-ເງິນຕາຂອງປະເທດ ຍິ່ງເກີດມີການຕີລາຄາ ແລະ ສົມທຽບໄດ້ໃນຫຼາຍແງ່ຫຼາຍມຸມ, ໃນນັ້ນອາດສົມທຽບໄດ້ວ່າເປັນໝາກຫົວໃຈ ຫຼື ສາຍເລືອດຂອງລະບົບເສດ ຖະກິດ. ດັ່ງນັ້ນ, ການເງິນຕ້ອງ:

– ເຮັດທຸກສິ່ງ, ທຸກຢ່າງໃຫ້ໄດ້ເງິນມາເຂົ້າຄັງ, ເຂົ້າງົບປະມານ (ໃຫ້ຫຼາຍເທົ່າທີ່ຈະຫຼາຍໄດ້);

– ການເງິນຕ້ອງເອົາເງິນຈາກບ່ອນທີ່ມີຄວາມສາມາດເອົາໄດ້ ແລະ ເກັບໄດ້ຕາມລະບຽບການຢ່າງມີການປັບປຸງ ແລະ ພັດທະນາຢ່າງເປັນປົກກະຕິຕາມຫຼັກວິທະຍາສາດທີ່ປ່ຽນແປງໄດ້ຕາມສະຖານະການ;

– ເກັບເງິນມາໄດ້ຕ້ອງຮູ້ວາງແຜນໃຊ້ຈ່າຍ (ມີຫຼາຍຄົນເວົ້າວ່າ ການເກັບເງິນມາໄດ້ແມ່ນຍາກ ແຕ່ກໍພໍມີ

ທາງເກັບໄດ້ ສາມາດເຮັດໄດ້. ແຕ່ການຈ່າຍເງິນໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນ, ຈ່າຍອອກໄປໃຫ້ເກີດດອກອອກຜົນຍິ່ງຍາກກວ່ານັ້ນຫຼາຍເທົ່າ. ອັນນີ້ແມ່ນຄວາມເວົ້າ, ຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ອອກມາຈາກພຶດຕິກຳຕົວຈິງຂອງນັກເສດຖະສາດ, ນັກການເງິນ ແລະ ນັກປະກອບການທີ່ເປັນຂອງແທ້…);

– ຄວາມເປັນເຈົ້າທາງດ້ານວຽກງານການເງິນ, ວຽກງານເງິນຕານັ້ນແຫຼະ ແມ່ນຄວາມເປັນເຈົ້າທີ່ແທ້ຈິງຂອງ “ສອຈ”. ໃນທີ່ນີ້ຢາກເວົ້າວ່າ: