ຊ້າງຕາຍໄວ້ງາ ຄົນຕາຍໄວ້ຄຸນຄ່າ
ໂດຍ: ວິເສດ ສະແຫວງສຶກສາ
ໃນວັນທີ 8 ເດືອນສິງຫາປີນີ້ ໂຊກດີໄດ້ມາເຄາະປະຕູຫ້ອງນອນຈານແຫຍ່ແບບບໍ່ຄາດຝັນ ເມື່ອທ່ານອາຈານ ອານູໂລມ ສຸວັນດວນ ໄດ້ບັນຊາລົດຈັກເກົ່າໜັງບໍ່ໄດ້ເບິ່ງຍີ່ຫຍໍ້ໄປນຳຫາຈານແຫຍ່ຄຸງເຮືອນ ແລ້ວກໍມອບບັດເຊີນຂໍໃຫ້ໄປຮ່ວມພິທີເປີດປຶ້ມບັນທຶກ “ໂຮມຜົນງານການຂຽນ ແລະ ອອກແບບແຕ້ມຂອງອາຈານ ອານູໂລມ ສຸວັນດວນ” ມັນເປັນບັດເຊີນທີ່ອອກແບບຢ່າງພິຖີພິຖັນຈາກສີມືຂອງທ່ານອາຈານຄົນນີ້ເອງ. ອາຈານ ອານູໂລມ ແມ່ນໃຜ ? ເລື່ອງນີ້ບໍ່ອະທິບາຍກໍຄົງຮູ້ ເພາະຂ່າວພິທີເປີດປຶ້ມບັນທຶກໃນວັນນັ້ນໄດ້ຮັບການເຜີຍແຜ່ຢ່າງກວ້າງຂວາງ ແລະ ກ່ອນໜ້ານີ້ອີກ 5 ປີ ທ່ານອາຈານກໍເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາສິລະປິນຫລາຍສາຂາທີ່ກາຍເປັນຂ່າວໃຫຍ່ ເມື່ອທ່ານອາຈານໄດ້ຮັບການປະດັບຫລຽນນາມມະຍົດສິລະປິນດີເດັ່ນສາຂາວິຈິດສິນຈາກມືຂອງທ່ານນາຍົກ ທອງສິງ ທຳມະວົງ ໃນເວລານັ້ນ. ສຳລັບຜູ້ບໍ່ໄດ້ຮັບຮອງຂ່າວທີ່ກ່າວມາແລ້ວນັ້ນ ຂໍໃຫ້ຊອກເບິ່ງຮູບກາຊາດລາວ (ກາເກົ່າ) ເງິນກີບທະນາຄານ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໃບ 1, 5, 10, 20, 50, 100, 500 ແລະ ໃບ 1.000 ກີບ ຫລື ອາດຊອກເບິ່ງບັນດາສະແຕມ, ຮູບແຕ້ມປຸກລະດົມໃບຫວຍຍຸກທຳອິດຂອງ ສປປ ລາວ… ນັ້ນຄືຜົນງານສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຈາກຝີມືຂອງຊາຍອາຍຸ 69 ປີທີ່ມີຊື່ວ່າ ອານູໂລມ ຄົນນີ້. ສຳລັບຜູ້ທີ່ເຄີຍຢູ່ໃນເຂດຄວບຄຸມຂອງລັດຖະບານຫຸ່ນຂອງລະບອບວຽງຈັນເກົ່າຄົງເຄີຍໄດ້ເຫັນຮູບກາຕູນສຽດສີສັງຄົມຂອງທ່ານອາຈານ ອານູໂລມ ທີ່ທະຍອຍອອກໃນໜ້າໜັງສືພິມ “ຊາດລາວ”, “ຟື້ນຟູຊາດ” ແລະ ອື່ນໆ ຈົນນັບບໍ່ຖ້ວນ. ສ່ວນເລື່ອງຮູບແຕ້ມປະເພດສິນນັ້ນ ທ່ານອາຈານມີນັບແຕ່ “A…ຮອດ Z”. ໃນຊີວິດເກືອບ 70 ປີຜ່ານມາ, 50 ປີ ທ່ານອາຈານໄດ້ມອບໃຫ້ສິ່ງທີ່ຕົນເອງສະຫງວນຮັກ ແລະ ມີພອນສະຫວັນ ໂດຍບໍ່ໄດ້ເວນາວາຊີວິດໄປທາງໃດເລີຍ. ພິທີເປີດໂຕໃນວັນນັ້ນມີຄົນເຂົ້າຮ່ວມຄັບຄາໜາແໜ້ນນີ້, ລ້ວນແຕ່ເປັນຄົນຫົວອົກດຽວກັນ ຄືສະຫງວນຮັກເລື່ອງສິນ. ຈຸດທີ່ກິນໃຈຈານແຫຍ່ທີ່ສຸດ ແມ່ນຕ້ອນທີ່ທ່ານອາຈານບອກວ່າ: ໄດ້ເດີນທາງແບບລຶກລັບ ເພື່ອໄປແຕ້ມເງິນກີບທະນາຄານມາປ່ຽນແທນເງິນກີບປົດປ່ອຍໃນປີ 1979. ທ່ານອາຈານຈາກຄອບແບບລຶກລັບບໍ່ໄດ້ສັ່ງລາຮອດເມຍ… ເວລາໄປບ່ອນແຕ້ມເງິນເປັນເວລາ 3 ເດືອນກໍບໍ່ໄດ້ສົ່ງ ຈ.ມ ຫາເມຍ ເພາະທັງໝົດເປັນເລື່ອງລັບ… ສັດຕູທີ່ຫວັງປ້ອງຮ້າຍປະເທດພວກເຮົາຕອນນັ້ນຍັງມີກຳລັງແຮງ, ຖ້າພວກມັນຮູ້ແຜນເລື່ອງຊິປ່ຽນເງິນ ມັນກໍຄົງສໍ່າກັບປ້ອນຊີ້ນເຂົ້າປາກເສືອ (ການປຽບທຽບນີ້ແມ່ນຂອງອາຈານແຫຍ່ເອງ). ເວົ້າມາຮອດຕອນນີ້, ທ່ານອາຈານອອກປາກຍ້ອງຄູ່ຊີວິດຂອງທ່ານວ່າ: “ເມຍເປັນຄົນໜັກແໜ້ນ, ມີຄົນມາຊວນລາວໂຕນຂ້າມຂອງ ໂດຍບອກວ່າຜົວເຈົ້າຖືກຈັບແລ້ວ… ບໍ່ຕ້ອງຄອງເຫັນໜ້າດອກ”. ດີແຕ່ວ່າເມຍເຮົາລາວບໍ່ຍອມຟັງຄວາມໃຜ, ມີແຕ່ຕັ້ງຕໍ່ລໍຄອຍເຮົາ ເຖິງຈະເປັນການລໍຄອຍທີ່ເລື່ອນລອຍຢູ່ທ້ອງຟ້າ… ຖ້າລາວໂຕນປະເຮົາ… ກໍບໍ່ຮູ້ພວກລູກໆ… ໄກ່ໂອເວີແດນຊິເປັນແນວໃດ ! (ທ່ານອາຈານຢອກວ່າ: ພວກລູກໆຄົງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ຫລື ບາງຄົນບໍ່ໄດ້ເກີດນຳແນ່ນອນ) ໄກ່ໂອເວີແດນ ນັກຮ້ອງຍິງ, ນັກສະແດງ, ພິທີກອນດາວດວງເດັ່ນຄົນໜຶ່ງຂອງວົງການບັນເທີງບ້ານເຮົາແມ່ນລູກສາວຂອງທ່ານອາຈານ.
ບົດນີ້ຈານແຫຍ່ບໍ່ຮູ້ວ່າຈະມ້ວນທ້າຍແນວໃດດີ ເພາະຂຽນໄປກໍເພີນໄປ, ແຕ່ຢາກເວົ້າພຽງວ່າ: ຄົນສິນ, ຄົນຝີມືທີ່ມີວິຊາການໃນຫລາຍສາຂາອາຊີບຂໍໃຫ້ເອົາຕົວຢ່າງຂອງທ່ານອາຈານ ອານູໂລມ, ກ່ອນຈາກໂລກນີ້ໄປຂໍໃຫ້ມີບົດຮຽນ, ສິ່ງທີ່ມີຄຸນຄ່າຝາກໄວ້ ເຊັ່ນປຶ້ມໂຮມຜົນງານຂອງທ່ານອາຈານ ເພາະມີຄະຕິເຕືອນໃຈບູຮານທີ່ບອກວ່າ: “ຊ້າງຕາຍໄວ້ງາ ຄົນຕາຍໄວ້ຄ່າ ໝາຕາຍບໍ່ມີຫຍັງເຫລືອໄວ້ !”. ບໍ່ມີຄຳວ່າ: “ເຂົ້າບຳນານ” ສຳລັບຄອງປາກກາ.