7 ມາດຕະການ ທີ່ລັດຖະບານ ຈະເລັ່ງແກ້ໄຂບັນຫາການຂາດຄູສອນ
ທ່ານ ສອນໄຊ ສີພັນດອນ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໄດ້ຊີ້ແຈງຕໍ່ຄຳຊັກຖາມຂອງສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 5 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃນວັນທີ 3 ກໍລະກົດ 2023 ນີ້ວ່າ: ນັບແຕ່ສົກຮຽນ 2015-2016 ເປັນຕົ້ນມາ ການສະໜອງຕົວເລກ (ໂກ້ຕາ) ລັດຖະກອນ ຫຼຸດລົງໃນແຕ່ລະ ສົກປີ ເຊິ່ງບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການຄູຕົວຈິງ ໃນແຕ່ລະຊັ້ນ, ສາຍ ແລະ ລາຍວິຊາ. ຕ້ອງການຄູ ມີຈໍານວນຫຼາຍ ແຕ່ຄວາມສາມາດສະໜອງຕົວເລກ (ໂກ້ຕາ) ບໍ່ພຽງພໍກັບຄວາມຕ້ອງການ ເນື່ອງຈາກງົບປະມານມີຈໍາກັດ. ພ້ອມ ດຽວກັນນີ້ ຍັງມີການສູນເສຍຄູໃນຮູບການຕ່າງໆ ຈໍານວນບໍ່ໜ້ອຍໃນແຕ່ລະປີ, ປັດຈຸບັນຍ້ອນຄວາມ ຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເສດຖະກິດຈຶ່ງມີທ່າອ່ຽງຂອງຄູຈໍານວນໜຶ່ງຂໍອຸດໜູນບໍາເນັດ, ຂໍອຸດຫນູນບໍານານກ່ອນອາຍຸ ກະສຽນເຂົ້າຮັບບໍານານ, ຈໍານວນໜຶ່ງປະລະໜ້າທີ່່ລວມທັງການສຶກສາພາກເອກະຊົນ ແລະ ທ່າອ່ຽງຄູຍ້າຍໄປ ຂະແໜງປົກຄອງຢູ່ທ້ອງຖິ່ນເພີ່ມຂຶ້ນ ຍ້ອນຕົວເລກລັດຖະກອນໜ້ອຍ ແລະ ຈັດສັນໃຫ້ຂະແໜງການອື່ນກໍໜ້ອຍ; ຈາກບັນຫາ, ສິ່ງທ້າທາຍຂ້າງເທິງນີ້ ຖ້າຫາກວ່າຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂ ກໍຈະນໍາໄປສູ່ວິກິດການຂາດຄູ ແລະ ຈະສົ່ງຜົນສະທ້ອນຕໍ່ຄຸນນະພາບການສຶກສາ ແລະ ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດໃນຕໍ່ໜ້າ ກາຍເປັນ ບັນຫາລະດັບຊາດ. ດັ່ງນັ້ນ, ຈຶ່ງໄດ້ມີມາດຕະການ ຈັດສັນຄູສອນດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:
1) ສະໜອງໂກ້ຕາ ໃຫ້ພຽງພໍຕາມຄວາມຕ້ອງການຄູ ໃນແຕ່ລະຊັ້ນ, ສາຍ ແລະ ລາຍວິຊາ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນ ຫາ ຄູອາສາສະຫມັກ ແລະ ເພື່ອບັນຈຸໃສ່ໂຮງຮຽນທີ່ບໍ່ມີລັດຖະກອນຄູ, ທົດແທນຈໍານວນຄູທີ່ສູນເສຍໃນຮູບ ການຕ່າງໆ
2) ປະຕິບັດດໍາລັດວ່າດ້ວຍລັດຖະກອນຄູ ສະບັບເລກທີ 202/ລບ, ລົງວັນທີ 12 ພຶດສະພາ 2023 ຄື ພິຈາລະນາສະໜອງຕົວເລກທົດແທນທີ່ສິ້ນສຸດການເປັນຄູດ້ວຍຮູບແບບຕ່າງໆ ໃນແຕ່ລະປີ ທັງຫັນການສ້າງແຜນ ຄວາມຕ້ອງການຄູ, ການຄັດເລືອກ, ການບັນຈຸ, ການປະເມີນ ແລະ ແຕ່ງຕັ້ງຄູ ຕາມທິດສາມສ້າງ
3) ໃຫ້ຂະແໜງສຶກສາ ຮ່ວມກັບຂະແໜງການອື່ນ ເພື່ອຊ່ວຍສິດສອນຢູ່ຊາຍແດນ ແລະ ເຂດ ທຸລະກັນດານ ເຊັ່ນ: ນຳໃຊ້ທະຫານຊາຍແດນ
4) ສືບຕໍ່ລະດົມ ແລະ ສຶກສາອົບຮົມແນວຄິດຄູ ໃຫ້ມີຄວາມອຸ່ນອຽນທຸ່ນທ່ຽງ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ຄວາມເສຍສະຫຼະໃນການປະຕິບັດຫນ້າທີ່ການສິດສອນໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ; ພ້ອມທັງສືບຕໍ່ຊຸກຍູ້ການຈັດຕັ້ງ, ຊຸມຊົນ ແລະ ສັງຄົມ ປະຕິບັດນະໂຍບາຍຕໍ່ຄູອາສາສະໝັກ ເປັນຕົ້ນ ທີ່ພັກອາໄສ, ເບິ່ງແຍງຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ອື່ນໆ
5) ສືບຕໍ່ຄົ້ນຄວ້າ ໂຮມໂຮງຮຽນຂະໜາດນ້ອຍເຂົ້າກັນ ໃນບ່ອນທີ່ມີເງື່ອນໄຂ; ຄົ້ນຄວ້າສ້າງສິ່ງຈູງໃຈ ແລະ ປະຕິບັດນະໂຍບາຍໃຫ້ແກ່ຄູຢ່າງເໝາະສົມ
6) ສືບຕໍ່ສ້າງນິຕິກໍາກ່ຽວກັບພາລະກອນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນພາລະກອນຂອງຂະແໜງສຶກສາ ຢູ່ບ່ອນທີ່ມີ ເງື່ອນໄຂ
7) ສືບຕໍ່ປັບປຸງນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບຄູ, ແຜນກໍ່ສ້າງ ແລະ ນໍາໃຊ້ ໄລຍະຍາວໃຫ້ແທດເໝາະກັບແຜນ ຄວາມຕ້ອງການນໍາໃຊ້ຕົວຈິງ.