ວາງ 4 ມາດຕະການແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ດິນ ເພື່ອໃຫ້ລັດເກີດຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດ ຈາກການເຊົ່າສໍາປະທານດິນລັດ

ທ່ານ ນາງ ບຸນຄຳ ວໍລະຈິດ, ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ຊີ້ແຈງ ຄຳຊັກຖາມ ຂອງ ສະມາຊິກສະພາແຫ່ງຊາດ ໂດຍສະເພາະແມ່ນວຽກທີ່ຕິດພັນກັບພາລະບົດບາດ ຂອງ ກຊສ ໃນວາລະການດຳເນີນ ກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 5 ຂອງ ສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃນຕອນບ່າຍວັນທີ 28 ມິຖຸນາ 2023 ວ່າ:

1) ອີງຕາມກົດໝາຍວ່າດ້ວຍທີ່ດິນສະບັບປັບປຸງ ປີ 2019 ພາກທີ VII ການເຊົ່າ, ສໍາປະທານທີ່ດິນ ແລະ ການຊື້-ຂາຍ ສິດນໍາໃຊ້ທີ່ດິນຈັດສັນ ຂອງລັດແບບມີກໍານົດ. ໃນມາດຕາ 119 ໄດ້ກໍານົດ ການເຊົ່າ ຫຼື ສໍາປະທານທີ່ດິນຂອງລັດ ໂດຍແມ່ນລັດຖະບານ ຫຼື ອົງການປົກຄອງຂັ້ນແຂວງ ອະນຸຍາດໃຫ້ບຸກຄົນ,ນິຕິບຸກຄົນ ຫຼື ການຈັດຕັ້ງ ທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ເຊົ່າ ຫລື ສໍາປະທານດິນລັດ ແລ້ວ ພຊສ ແຂວງ ບ່ອນທີ່ດິນຕັ້ງຢູ່ ອອກໃບຕາດິນລັດໃຫ້ພາຍໃນ 5 ວັນລັດຖະການ. ໃນນັ້ນ, ບໍ່ທັນໄດ້ກໍານົດພາກສ່ວນໃດຮັບຜິດຊອບ ໃນກົດໝາຍ, ແຕ່ກໍານົດວ່າ (ການເຊົ່າສໍາປະທານ ດິນລັດແຕ່ລະປະເທດ ຈະໄດ້ກໍານົດໃນລະບຽບການຕ່າງຫາກ). ເຊິ່ງປະຈຸບັນ ກະຊວງການເງິນ ກໍາລັງປັບປຸງ ດໍາລັດ 135/ນຍ ກ່ຽວກັບການເຊົ່າສໍາປະທານທີ່ດິນຂອງລັດ. ສະນັ້ນ, ສະພາບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ທີ່ມີຫລາຍພາກສ່ວນ ອະນຸຍາດໃຫ້ເຊົ່າ-ສໍາປະທານ ດິນທີ່ຕົນຄຸ້ມຄອງ ແລະ ບໍ່ທັນລວມສູນ ຄືດັ່ງສະມະຊິກສະພາໄດ້ຍົກຂຶ້ນ.

2) ສໍາລັບການກວດກາ ການເຊົ່າສໍາປະທານທີ່ດິນລັດ: ໃນກາງປີ 2019 ລັດຖະບານໄດ້ມີຄຳສັ່ງ ເລກທີ 08/ນຍ ລົງວັນທີ 27/06/2019 ໃຫ້ ເລັ່ງກວດກາໂຄງການເປົ້າໝາຍ 438 ໂຄງການ. ໃນນັ້ນໄດ້ ມີ 44 ໂຄງການທີ່ສູນກາງອະນຸມັດ ແລະ 394 ໂຄງການທີ່ທ້ອງຖິ່ນອະນຸມັດ; ເປົ້າໝາຍການກວດກາໂຄງການເຫຼົ່ານີ້ ແມ່ນນອນໃນເງື່ອນໄຂຄື: ບໍ່ມີການເຄື່ອນໄຫວ, ຍຸດເຊົາກ່ອນການສິ້ນສຸດສັນຍາ, ລະເມີດລະບຽບການ ແລະ ອື່ນໆ ໂດຍໄດ້ມີການແຕ່ງຕັ້ງຄະນະສະເພາະກິດ ລົງເກັບກຳຂໍ້ມູນ, ດຳເນີນການກວດກາ ຕົວຈິງ ແລະ ໄດ້ລາຍງານຜົນໃຫ້ລັດຖະບານ. ຕໍ່ມາ ໃນປີ 2021 ລັດຖະບານກໍ່ໄດ້ອອກຂໍ້ຕົກລົງເລກທີ 66/ນຍ ລົງວັນທີ 30/07/2021 ໃຫ້ຄະນະສະເພາະກິດສືບຕໍ່ການກວດກາ ແລະ ກ້າວໄປສູ່ຂະບວນການຍົກເລີກໂຄງການ. ມາຮອດປະຈຸບັນ ສາມາດແຈ້ງຍົກເລິກໂຄງການໄດ້ 101 ໂຄງການ ແລະ ຍັງສືບຕໍ່ພິຈາລະນາ ໂຄງການທີ່ເຫຼືອຕື່ມອີກຕາມເງື່ອນໄຂ ທີ່ກຳນົດ;

3) ການປ້ອນຂໍ້ມູນໂຄງການເຊົ່າ ແລະ ສໍາປະທານທີ່ດິນຂອງລັດ ເຂົ້າໃນຖານຂໍ້ມູນ ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ມາຮອດປັດຈຸບັນມີຈໍານວນ 2.128 ໂຄງການ; ໂດຍໄດ້ດໍາເນີນການກວດກາ ແລະ ໄດ້ມອບລະຫັດ ການເຂົ້າປ້ອນຂໍ້ມູນ ແລະ ແກ້ໄຂຂໍ້ມູນໃຫ້ແກ່ບັນດາແຂວງ ສໍາເລັດໃນທ້າຍເດຶອນມັງກອນ ປີ 2023 ໃນ 11 ແຂວງມີຄື: (1) ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ, (2) ແຂວງຈໍາປາສັກ, (3) ແຂວງສາລະວັນ, (4) ແຂວງເຊກອງ, (5) ແຂວງອັດຕະປື, (6) ແຂວງຜົ້ງສາລີ, (7) ແຂວງອຸດົມໄຊ, (8 ແຂວງຫຼວງນໍ້າທາ, (9) ແຂວງບໍ່ແກ້ວ, (10) ແຂວງຫຼວງພະບາງ ແລະ (11) ແຂວງໄຊຍະບູລີ. ສໍາລັບບັນດາກະຊວງ ທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຫຼັກ ໃນການປັບປຸງຖານຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວກໍ່ມີ: ກຊສ, ກະຊວງການເງິນ, ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ, ກະຊວງກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ແລະ ກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່. ເຊິ່ງຖານຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວນີ້ ແມ່ນໄດ້ເຮັດຮ່ວມກັນກັບກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ, ກະຊວງການເງິນ ແລະ ມີລະຫັດການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນ (ຕົວເລກຈະມີການປັບປ່ຽນ ຕາມຂໍ້ມູນຕົວຈິງ ທີ່ເພີ່ມເຂົ້າ ຫຼື ຕັດອອກໃນແຕ່ລະໄລຍະ ໂດຍກະຊວງແຜນການຈະເປັນຜູ້ປ້ອນຂໍ້ມູນ)

ມາດຕະການແກ້ໄຂ ເພື່ອໃຫ້ລັດເກີດຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດ ຈາກການເຊົ່າສໍາປະທານດິນລັດ ຈະຕ້ອງເຮັດຄື:

1. ລັດຖະບານພວກເຮົາ ຈະເລັ່ງປັບປຸງນິຕິກໍາໃຕ້ກົດໝາຍ ໃຫ້ສໍາເລັດໂດຍໄວ ແລະ ແບ່ງຄວາມຮັບຜິດຊອບໃຫ້ຈະແຈ້ງ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍ ຄືການເຊົ່າສໍາປະທານ ຕ້ອງຜ່ານການປະມູນ ແລະ ດໍາເນີນໃນເຂດທີ່ດິນລັດຈັດສັນໄວ້ ແລະ ຜູ້ເຊົ່າສໍາປະທານ ຕ້ອງດໍາເນີນການສຶກສາຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມສັງຄົມ ແລະ ທໍາມະຊາດ ຕາມກົດໝາຍ;
2. ສືບຕໍ່ກວດກາ ໂຄງການເຊົ່າສໍາປະທານທີ່ດິນລັດ ທີ່ໄດ້ອະນຸຍາດໄປແລ້ວ, ຍົກເລີກໂຄງການທີ່ບໍ່ມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ບໍ່ປະຕິບັດຕາມສັນຍາ, ສືບຕໍ່ປັບປຸງ ກົນໄກການຄຸ້ມຄອງການເຊົ່າ ແລະ ສຳປະທານທີ່ດິນລັດ ເພື່ອ ເຮັດໃຫ້ການຄຸ້ມຄອງການເຊົ່າ ແລະ ສຳປະທານດິນລັດ ລະຫວ່າງຂະແໜງການ ຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ເຊື່ອມຈອດກັນ ໂດຍສະເພາະ ການກວດກາ ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ຕາມວັດຖຸປະສົງ;
3. ສືບຕໍ່ກວດກາ ແລະ ປ້ອນຂໍ້ມູນໂຄງການເຊົ່າ ແລະ ສໍາປະທານທີ່ດິນຂອງລັດ ປັດຈຸບັນນີ້ ກຊສ ກຳລັງ ກະກຽມແຜນລົງກວດກາ ລະອຽດ ໂຄງການເຊົ່າ ແລະ ສຳປະທານທີ່ດິນທີ່ແບບກວມລວມທັງໝົດ ໂດຍອີງໃສ່ໜ້າທີ່ກຳນົດໃນມະຕິ 14/ລບ, ໂດຍມີການວາງແຜນຈະເລີ່ມໃນບາງແຂວງໃນປີນີ້ ອີງໃສ່ເວລາ ແລະ ງົບປະມານຕົວຈິງຕື່ມ.
4.  ເພີ່ມທະວີ ການປະສານສົມທົບກັບ ກະຊວງຂະແໜງການກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ ອົງການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ໃນການສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ມອບລະຫັດ ການເຂົ້າປ້ອນຂໍ້ມູນ ແລະ ແກ້ໄຂຂໍ້ມູນ ໃນລະບົບຖານຂໍ້ມູນການເຊົ່າສຳປະທານທີ່ດິນ (LCIS) ໃຫ້ຄົບໃນທົ່ວປະເທດ.