ເສັ້ນທາງຂາດລາຍ ເລີຍເບິ່ງກົດຈະລາຈອນ ແລະ ເກີດອຸບັດເຫດ
ເວົ້າເລື່ອງ “ລາຍຂອງເສັ້ນທາງ” ເປັນໜຶ່ງອົງປະກອບທີ່ດີຂອງເສັ້ນທາງ ທີ່ພວກເຮົາຄວນເວົ້າ ແລະ ເຄີຍເວົ້າກັນມາແລ້ວ.
ເປັນຫຍັງຈຶ່ງເວົ້າຮອດລາຍເສັ້ນທາງ? ຫຼາຍຄົນອາດອອກປາກວ່າ ໂອຍຢ່າເວົ້າຮອດລາຍເລີຍ ທາງຫຼາຍເສັ້ນ ເປັນບວກເປັນຂຸມກໍຍັງບໍ່ແປງ, ບາງບ່ອນກໍຍັງເປັນດິນແດງແດບແດ້ຢູ່! ແຕ່ກໍມີຫຼາຍເຫດຜົນສຳຄັນແທ້ໆ ທີ່ລາຍເສັ້ນທາງເປັນເລື່ອງທີ່ໜ້າສົນໃຈ, ລາຍເສັ້ນທາງ ໃນນີ້ຜູ້ຂຽນໝາຍເຖິງ ເສັ້ນໝາຍຂອບເຂດຂອງຊ່ອງທາງ, ມາງມ້າລາຍ, ລູກສອນຊີ້ບອກທິດທາງຕ່າງໆຕາມເສັ້ນທາງ.
ບັນດາເສັ້ນທີ່ຂີດລຽງລາຍເຫຼົ່ານັ້ນມັນສຳຄັນແທ້ໆທີ່ຈະຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຂັບຂີ່ສາມາດກຳນົດທິດທາງໃນການສັນຈອນ ຕາມທ້ອງຖະໜົນ, ຊ່ວຍໃຫ້ມີຄວາມເປັນລະບົບລະບຽບໃນການສັນຈອນ ເພີ່ມຄວາມປອດໄພຂຶ້ນອີກ.
ແຕ່ຫຼາຍຄົນເອກະພາບວ່າ ເສັ້ນທາງບ້ານເຮົາ ຈະເຫັນລາຍດີ ມີສີສັນ ບາງເສັ້ນເທົ່ານັ້ນ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຕອນສ້າງໃໝ່ໆ ຫຼືມີເຫດການສຳຄັນຕ່າງໆ ເຊັ່ນກອງປະຊຸມລະດັບພາກພື້ນ, ລະດັບໂລກ ແຕ່ຫຼັງຈາກນັ້ນເສັ້ນທາງພວກເຮົາກໍລຶບຮອຍໄປໝົດ, ບາງບ່ອນກໍມີພໍເຫັນຮອຍ ຫຼື ບໍ່ມີເລີຍ.
ສິ່ງດັ່ງກ່າວນຳມາສູ່ການກະຕວງທີ່ຫຍຸ້ງຍາກກວ່າເກົ່າວ່າ ຊ່ອງທາງເຮົາຢູ່ໃສກັນແທ້ ເລີຍເຮັດໃຫ້ຜູ້ຄົນທີ່ໃຈບໍ່ກວ້າງຂວາງປານໃດ ເວລາເທິງຖະໜົນນັ້ນຍິ່ງສວຍໂອກາດລະເມີດກົດຈະລາຈອນ, ຂັບລັດພຸ້ນລັດພີ້ ຕັດໜ້າຕັດຫຼັງຕາມໃຈມັກ , ອັນນີ້ ຜູ້ຂຽນເຫັນຫຼາຍເທື່ອກໍພາໃຫ້ເກີດການບຽດແຫຍ້ກັນ ເຮັດໃຫ້ການສັນຈອນຕິດຂັດ ເວລາເລັ່ງດ່ວນ ຫຼື ຮ້າຍໄປກວ່ານັ້ນ ກໍເກີດອຸບັດເຫດ ແລະ ເວລ່າເກີດອຸບັດເຫດຢູ່ເສັ້ນທາງທີ່ບໍ່ມີເສັ້ນກໍຍາກໃນການຊີ້ຜິດ ຖືກ ກັນອີກ.
ເຖິງວ່າ ການສ້າງເສັ້ນທາງໃໝ່ອາດເປັນບູລິມະສິດທີ່ສຳຄັນຫຼາຍເທົ່າຖ້າທຽບໃສ່ການທາສີໃສ່ເສັ້ນທາງ ແຕ່ການຂາດບົວລະບັດຮັກສາ ກໍບົ່ງບອກເຖິງພຶດຕິກຳເຮົາຫຼາຍຢ່າງ, ຖ້າໄປຢາມເຮືອນໝູ່ ເຫັນເຮືອນ ທີ່ບໍ່ປັດກວາດ, ຂີ້ຝຸ່ນຈັບທຸກແຈມູມ ພວກເຮົາຍັງອອກປາກວ່າ “ຈັ່ງແມ່ນຂີ້ຄ້ານ”, ເຖິງວ່າ ການທາສີໃສ່ເສັ້ນທາງ ຈະໃຊ້ງົບປະມານຫຼາຍເທົ່າກວ່າການອະນາໄມເຮືອນຫຼັງໜຶ່ງ ແຕ່ຜູ້ຂຽນກໍເຊື່ອວ່າພວກເຮົາສາມາດເຮັດໄດ້ ດ້ວຍຫຼາຍວິທີ ເພື່ອຫຼີກໜີຈາກ ພຶດຕິກຳ “ເປັນຜູ້ສ້າງ ປະຮ້າງຢ່າມັນ”
ອາດເລີ່ມຈາກການວາງແຜນການໃຊ້ຈ່າຍຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ແລະມີໝາກຜົນ ບໍ່ສະເພາະແຕ່ການສ້າງທາງໃໝ່ແຕ່ ມີແຮໄວ້ເພື່ອການບົວລະບັດຮັກສາ ບວກກັບ ການຕິດຕາມກວດກາ ຂອງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຢ່າງເປັນປະຈຳ, ເພາະສະນັ້ນ ເປັນຫຍັງການເສຍພັນທະແກ່ລັດຖະບານ ຂອງພວກເຮົາທຸກຄົນ ຈຶ່ງມີຄວາມສຳຄັນຍິ່ງ ໂດຍຜ່ານການ ເສຍຄ່າທຳນຽມທາງເປັນຕົ້ນ ເພື່ອສົມທົບທຶນຮອນ ໃນການຮັກສາເສັ້ນທາງພວກເຮົາໃຫ້ມີສີ, ມີເສັ້ນຈະແຈ້ງ ແຍງທາງໃຫ້ຜູ້ຂັບຂີ ມີຄວາມປອດໄພຫຼາຍຂຶ້ນ, ບັດນີ້ ຈຶ່ງຢາກວ່າ “ທາງດີຄວນມີເສັ້ນໝາຍຈະແຈ້ງເນາະ” ຈຶ່ງບໍ່ໄດ້ລະວັງຫຼາຍ!
