ການຊື້-ຂາຍພາຍໃນ ເປັນການເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ເຮັດໃຫ້ຄຸນຄ່າຂອງເງິນກີບຫລຸດລົງ ຕ້ອງກວດກາແກ້ໄຂຢ່າງຈິງຈັງ

ບັນຫາເງິນຕາ ໄດ້ກາຍເປັນກະແສ ທ່າມກາງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫລາຍດ້ານໜຶ່ງໃນນັ້ນແມ່ນບັນຫານໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ ແລະ ຜ່ານມາ, ລັດໄດ້ພະຍາຍາມປະຕິບັດມາດຕະການຄຸ້ມຄອງເງິນຕາເຂັ້ມງວດກວ່າເກົ່າທັງໄດ້ສືບຕໍ່ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມການໃຊ້ເງິນກີບໃນການຊື້-ຂາຍ, ຊໍາລະພາຍໃນປະເທດຕາມລະບຽບກົດໝາຍຢ່າງແຂງແຮງ.

ຂະນະທີ່ທ່າມກາງຄວາມພະຍາຍາມຂອງພາກລັດທີ່ຄຸ້ມຄອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດໃນການຊື້-ຂາຍ,ຊໍາ ລະ…ນັ້ນ, ການປຸກລະດົມທົ່ວສັງຄົມໃຊ້ເງິນກີບໂດຍທັງສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນໄດ້ພ້ອມກັນຜັນຂະຫຍາຍໂດຍສະເພາະການຕິດລາຄາສິນຄ້າເປັນເງິນກີບ, ຮັບຊໍາລະຄ່າສິນຄ້າ…ເປັນເງິນກີບ ຊຶ່ງພື້ນຖານແລ້ວໄດ້ຮັບຄວາມຮ່ວມມືເປັນຢ່າງດີ.

ແນວໃດກໍດີ, ບັນຫາທີ່ຕັ້ງຂຶ້ນທີ່ສັງຄົມເປັນຫ່ວງ ຄືບັນຫາເດີມມັນຈະກັບມາຄື ບັນຫາຫຍໍ້ທໍ້ໃນການແລກປ່ຽນເງິນຕາ, ການຕິດລາຄາ, ຮັບຊໍາລະຄ່າສິນຄ້າ…ຢູ່ພາຍໃນ ຊຶ່ງໃນໂຕຈິງແລ້ວ ຍັງພົບການຊໍາລະຄ່າສິນຄ້າບາງຊະນິດ ໂດຍຜູ້ຮັບຊໍາລະ ຍັງຮັບສອງແບບເພື່ອສະດວກໃນການຊື້-ຂາຍ ໝາຍວ່າຮັບທັງເງິນຕາ ແລະ ເງິນກີບ ໂດຍຖືເອົາເງິນຕາເປັນທີ່ຕັ້ງຕາມອັດຕາແລກປ່ຽນໃນມື້ຈ່າຍ, ບາງກໍລະນີກໍຍົກຂຶ້ນເກີນອັດຕາແລກປ່ຽນເງິນຕາຂອງທາງການ, ຜູ້ຊື້ຈໍາເປັນຕ້ອງຈ່າຍເງິນກີບແພງຂຶ້ນເພາະບໍ່ມີເງິນຕາຈ່າຍຊໍາລະ.

ກໍລະນີທີ່ຍົກຂຶ້ນນີ້ມັກເປັນການຊື້ສິນຄ້ານໍາເຂົ້າ ບໍ່ວ່າຈະເປັນສິນຄ້າປະເພດໃຊ້ສອຍ, ອາໄຫລ່ລົດ…ອຸປະ ກອນ ວັດສະດຸກໍ່ສ້າງ… ບັນຫານີ້ເກີດຂຶ້ນຍ້ອນຫຍັງ?ບາງທັດສະນະບອກວ່າ:ຍ້ອນພຶດຕິກໍາຕົວຈິງຂອງຄົນໃນສັງຄົມຈໍານວນໜຶ່ງຈິດໃຈຮັກຊາດຍັງບໍ່ສູງ? ໂດຍສະເພາະຜູ້ມີເງື່ອນໄຂຈ່າຍໄດ້ທັງເງິນກີບ ແລະ ເງິນ ຕາພາໃຫ້ການປະຕິບັດຕາມຫລັກການເຂວຫລືບໍ່? ຫລື ລະບົບສະໜອງເງິນຕາຍັງມີສິ່ງທີ່ຕ້ອງປັບປຸງອີກ? ສະຫລຸບແລ້ວ ກໍຍ້ອນຄົນເປັນຜູ້ຕັດສິນຜົນສໍາເລັດວຽກງານໃດໜຶ່ງ ເຖິງວ່າມີເຄື່ອງມືທັນສະໄໝສໍ່າໃດ ຖ້າຄົນໃຊ້ບໍ່ເຕັມຄວາມສາມາດຂອງເຄື່ອງມືທັນສະໄໝກໍບໍ່ສໍາເລັດຜົນຕາມເປົ້າໝາຍທີ່ວາງໄວ້.

ຂໍຍົກໃຫ້ເຫັນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງເງິນຕາຕ່າງປະເທດ ຊຶ່ງກໍໄດ້ລະບຸໄວ້ແຈ້ງ ເປັນຕົ້ນມາດຕາ 10 ວັກທ້າຍ: “ບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ແລະ ການຈັດຕັ້ງຕ້ອງນໍາໃຊ້ເງິນກີບເຂົ້າໃນການຊື້-ຂາຍ, ຮັບຊໍາລະ-ຊໍາລະຄ່າສິນ ຄ້າ, ຄ່າບໍລິການ, ຊໍາລະໜີ້, ເບີກຈ່າຍເງິນເດືອນ, ປະຕິບັດພັນທະຕໍ່ລັດ, ກໍານົດມູນຄ່າ, ການຕິດປະ ກາດ ແລະ ໂຄສະນາລາຄາສິນຄ້າ, ຄ່າບໍລິການ ແລະ ອື່ນໆໃນສປປ ລາວ ເປັນເງິນກີບ ຍົກເວັ້ນກໍລະນີທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດຈາກລັດຖະບານ”.

ສ່ວນພາກທີ V ຂໍ້ຫ້າມ ມາດຕາ 28 ຂໍ້ຫ້າມທົ່ວໄປ ກໍໄດ້ກໍານົດໄວ້ວ່າ“ຫ້າມບຸກຄົນ, ນິຕິບຸກຄົນ ແລະ ການຈັດຕັ້ງທີ່ເຄື່ອນໄຫວທຸລະກິດ ແລະ ດໍາເນີນທຸລະກໍາຢູ່ສປປລາວ ມີພຶດຕິກໍາຮັບຊໍາລະ ແລະ ຊໍາລະສິນຄ້າ, ຄ່າບໍລິການ, ຊໍາລະໜີ້, ເບີກຈ່າຍເງິນເດືອນ, ປະຕິບັດພັນທະ ຕໍ່ລັດ, ກໍານົດມູນຄ່າໃນສັນຍາ, ຕິດປະກາດ ແລະ ໂຄສະນາລາຄາ ແລະ ອື່ນໆໃນສປປ ລາວ ເປັນເງິນ ຕາຕ່າງປະເທດໂດຍບໍ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດ…”ຕັ້ງບັ້ງເລກໂຈດວ່າ: ການຕິດຕາມກວດກາການປະຕິບັດກົດໝາຍ ເຮັດໄດ້ຢ່າງແຂງແຮງແລ້ວບໍ່? ການຮ່ວມມືຈາກທຸກຄົນເດເປັນແນວໃດ? ໄດ້ເຮັດຫຍັງແດ່ຕໍ່ຜູ້ລະເມີດກົດໝາຍ? ສັງຄົມຮັບຮູ້ຄວາມເຂັດຢໍາອໍານາດຂອງກົດໝາຍວ່າ: ເມື່ອຝ່າຝືນຈະເປັນແນວໃດ? ຖ້າບໍ່ເຮັດແທ້ຄົນກໍບໍ່ສະດຸ້ງ ບໍ່ເຫັນຄວາມສັກສິດຂອງກົດໝາຍທັງຈະເກີດການທ້າທາຍ ແລະ ລະເມີດບໍ່ເຊົາຈັກເທື່ອ.

ພວກເຮົາຕ້ອງເປັນເຈົ້າຂອງປະເທດຊາດ, ຮັກຊາດຢ່າງສູງສົ່ງ, ເອກອ້າງທະນົງໃຈ ພັດທະນາຕົນເອງດ້ວຍຈິດໃຈຊາດເພື່ອສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ວຍຕົນເອງ. ພວກເຮົາຕ້ອງຄິດເຫັນອະນາຄົດຂອງລູກຫລານ, ອົດທຸກຍາກຍາມນີ້ເພື່ອລູກຫລານ ເຫລນຫລ້ອນ…ເຂັ້ມແຂງຈຶ່ງຖືວ່າເສຍສະລະທີ່ແທ້ຈິງ.