ລະວັງ ! ເຫດຮ້າຍຈາກພາຍຸຕົ້ນລະດູ

ໂດຍ: ກ້ອງສ່ອງ ອິດສະຫລະ

ເທົ່າທີ່ຜູ້ຂຽນໄດ້ຕິດຕາມແຫລ່ງຂ່າວ ແລະ ທັງໄດ້ເຫັນຕົວຈິງໃນໄລຍະນີ້ແມ່ນກ້າວເຂົ້າສູ່ຕົ້ນລະດູຮ້ອນ ທັງເປັນຕົ້ນລະດູຝົນນໍາອີກ. ເຫັນມີເຫດຮ້າຍ ຫລື ໄພອັນຕະລາຍຫລາຍຢ່າງໄດ້ສ້າງຜົນກະທົບບໍ່ໜ້ອຍຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ, ການດໍາລົງຊີວິດ ກໍຄືການຊອກຢູ່ຫາກິນຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າໃນທົ່ວປະເທດເຮົາໂດຍສະເພາະແມ່ນການເຈັບໄຂ້ໄດ້ປ່ວຍດ້ວຍພະຍາດໂລຄາ ຫລື ໂຣກລະບາດເກີດຂຶ້ນເຊັ່ນ: ໄຂ້ຍຸງ, ຖອກທ້ອງ, ໄຂ້ຫວັດ ແລະ ພະຍາດອື່ນໆ. ອີກສິ່ງໜຶ່ງທີ່ຄົນເຮົາບໍ່ເພິ່ງປາຖະໜາກໍແມ່ນເກີດຝົນຕົກໜັກມີລົມພາຍຸພັດຖະຫລົ່ມເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງ, ເນື້ອທີ່ທໍາການຜະລິດ ແລະ ບ່ອນຊອກຢູ່ຫາກິນຂອງພວກເຮົາເສຍຫາຍຢ່າງຫລວງຫລາຍ.

ດັ່ງອາທິດຜ່ານໆມານີ້, ໄດ້ເກີດມີລົມພາຍຸລະດູຮ້ອນພັດຖະຫລົ່ມໃນຫລາຍທ້ອງຖິ່ນ, ເຂດແຂວງ ບໍ່ວ່າທາງພາກ​ເໜືອ, ພາກກາງ ແລະ ພາກໃຕ້ ຈົນເຮັດໃຫ້ເຮືອນຊານບ້ານຊ່ອງ, ໂຮງຈັກ-ໂຮງານ, ຫົວໜ່ວຍການຜະລິດ, ທຸລະກິດຫ້າງຮ້ານ ແລະ ສະຖານທີ່ສາທາລະນະຕ່າງໆໃນບາງເຂດ, ບາງບ່ອນເສຍຫາຍເປັນບໍລິເວນກວ້າງ. ສະເພາະຢູ່ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນກໍຖືກຜົນກະທົບແບບນີ້ຢ່າງຮ້າຍແຮງເຊັ່ນກັນ ເປັນຕົ້ນເຂດບ້ານໂນນແກ້ວ, ເກົ້າລ້ຽວ ແລະ ບ່ອນອື່ນໆຂອງເມືອງສີໂຄດຕະບອງ, ເຂດບ້ານສົມຫວັງ, ບ້ານສາລາຄໍາ, ບໍ່ໂອ ແລະ ບ້ານອື່ນໆເຂດເມືອງຫາດຊາຍຟອງ. ນອກຈາກນັ້ນ ກໍມີຫລາຍບ້ານ, ຫລາຍເມືອງ ແລະ ຫລາຍແຂວງໃນທົ່ວປະເທດໄດ້ຮັບຜົນກະທົບເຊັ່ນກັນ. ຕໍ່ເຫດການດັ່ງກ່າວ, ຕາມເຮົາໄດ້ຕິດຕາມໃນຫລາຍປີຜ່ານມາຮອດປັດຈຸບັນ, ປາກົດວ່າບ່ອນໃດມັນເຄີຍເກີດມັນກໍມັກເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ແລະ ເກືອບເວົ້າໄດ້ວ່າເກີດຂຶ້ນໃນທຸກໆປີ.

ຕາມເຮົາວ່າ, ອັນສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ລົມພາຍຸມີລັກສະນະຮຸນແຮງຂຶ້ນນັບມື້ກໍເນື່ອງມາຈາກຫລາຍປັດໃຈ ແລະ ຫລາຍເງື່ອນໄຂ ເປັນຕົ້ນອັນທີໜຶ່ງແມ່ນເກີດຈາກສະພາບໂລກຂອງເຮົາມີການປ່ຽນແປງໄປຕາມກົດເກນ ແລະ ວາຕາຈັກຂອງມັນເອງ ເຊິ່ງເຂົາເອີ້ນຢ່າງໜຶ່ງວ່າການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ. ອັນທີສອງແມ່ນຍ້ອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມມັນກໍມີການປ່ຽນແປງໄປຕາມກົດເກນການເວລາ ແລະ ອັນທີສາມໂຕທີ່ເປັນອັນຕະລາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນຍ້ອນຄົນເຮົາທໍາລາຍທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ. ສາເຫດທີ່ເຮັດໃຫ້ຄົນເຮົາມີການທໍາລາຍທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມນີ້ກໍເນື່ອງມາຈາກຈໍານວນພົນລະເມືອງຂອງໂລກໄດ້ເພີ້ມຂຶ້ນຕິກໆ, ມີການສ້າງສາພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ເພື່ອຄວາມຢູ່ລອດຂອງມວນມະນຸດໃນໂລກ.

ເນື່ອງດ້ວຍເງື່ອນໄຂ ແລະ ປັດໃຈທີ່ວ່າມານີ້, ຖ້າປະເທດໃດມີການສ້າງສາພັດທະນາໂດຍບໍ່ຄໍານຶງເຖິງສະພາບທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມແລ້ວ, ໃນອະນາຄົດຍິ່ງຈະມີໄພອັນຕະລາຍມາອາລະວາດ ແລະ ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍທາງດ້ານຊີວິດ ແລະ ຊັບສິນໂດຍທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມ. ໃນສະພາບປັດຈຸບັນພວກເຮົາເຫັນໄດ້ວ່າມີຄົນຕາຍຫຸງຍ້ອນອຸປະຕິເຫດ, ຍ້ອນໄພທໍາມະຊາດຂົ່ມຂູ່ທໍາລາຍໂດຍທີ່ເຮົາບໍ່ນຶກຝັນ ແລະ ບໍ່ໄດ້ຕັ້ງຕົວນັ້ນເກືອບວ່າກວມເອົາເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງການຕາຍດ້ວຍພະຍາດໂລຄາ. ດ້ວຍສາເຫດດັ່ງກ່າວໃນມະຕິ 9 ແລະ 10 ຂອງພັກເຮົາຈຶ່ງໄດ້ລ່ິງເຫັນຄວາມສໍາຄັນໃນການອະນຸລັກຮັກສາທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມເປັນບັນຫາທີ່ທຸກຄົນຈະຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່. ຕົວຢ່າງຈະມີການສ້າງສາ ແລະ ພັດທະນາຢູ່ບ່ອນໃດກໍຕ້ອງຄໍານຶງເຖິງການອະນຸລັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ຄໍານຶງເຖິງຄວາມຍືນຍົງຢ່າງມີຊີວິດຊີວາຂອງຄົນ ແລະ ທໍາມະຊາດ. ໝາຍວ່າຕ້ອງພະຍາຍາມປົກປັກຮັກສາທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມໃຫ້ຍືນຍົງຄົງຕົວໄປຄຽງຄູ່ກັບຄົນເຮົາຕະຫລອດໄປ. ໃນນີ້ກໍຫ້າມເດັດຂາດມີການທໍາລາຍທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງຊະຊາຍ. ກົງກັນຂ້າມ ຖ້າຄົນເຮົາທໍາລາຍທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມຫລາຍເທົ່າໃດ, ມັນກໍຈະທໍາລາຍຄົນເຮົາຫລາຍເທົ່ານັ້ນ. ເພາະສະນັ້ນໃນມະຕິ 10 ຂອງພັກຈຶ່ງກໍານົດໄວ້ວ່າ ແຕ່ນີ້ຫາປີ 2020 ພວກເຮົາຕ້ອງປູກໄມ້ໃຫ້ເປັນປ່າສີຂຽວກວມປະມານ 70% ຂອງເນື້ອທີ່ທັງໝົດໃນທົ່ວປະເທດ. ນີ້ກໍແມ່ນ ປັດໃຈໜຶ່ງທີ່ເປັນພື້ນຖານເພື່ອເປັນການຕ້ານ ແລະ ສະກັດກັ້ນໄພພິບັດທາງທໍາມະຊາດທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ ເຊິ່ງມັນຈະມາເຜົາຜານຊີວິດອິນຊີຂອງຄົນເຮົາໃນທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມ.

ເຖິງຢ່າງໃດກໍດີ, ຕາມເຮົາວ່າເພື່ອຫລີກເວັ້ນມັດຈຸລາດທີ່ອາດຈະມາເຖິງຕົວເຮົາທຸກຄົນກໍຕ້ອງມີສະຕິຮອບຄອບ, ບໍ່ພາກັນທໍາລາຍທໍາມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ພ້ອມກັນປົກປັກຮັກສາຊີວະນາໆພັນ. ອັນສໍາຄັນແມ່ນພາກັນຕິດຕາມຂໍ້ມູນຂ່າວສານອຸຕຸນິຍົມອຸທົກກະສາດຢ່າງໃກ້ຊິດ. ຢ່າພາກັນໄປມົວເມົານໍາແຕ່ການຍົກຈອກອັນຈະພາໃຫ້ຊີວິດອິນຊີຂອງເຮົາເອງໄປເມືອງໄກ່ບໍ່ຂັນຢ່າງບໍ່ຮູ້ສຶກຕົວ.