ລັດຖະບານສົ່ງເສີມການນຳເຂົ້າ-ຜະລິດລົດໄຟຟ້າ ຫວັງຫຼຸດຜ່ອນການນໍາເຂົ້ານໍ້າມັນ
ທ່ານ ຈັນໂທ ມີລັດຕະນະໄຊ ຫົວໜ້າສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າພະລັງງານທົດແທນ ກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ ໄດ້ໃຫ້ສໍາພາດຕໍ່ສື່ມວນຊົນ ໃນໂອກາດເຂົ້າຮ່ວມກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນອົງຄະນະພັກ ກະຊວງພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ ຄັ້ງທີ III ຈັດຂຶ້ນເມື່ອບໍ່ດົນມານີ້ວ່າ: ນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມ-ນໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າ ໃນ ສປປ ລາວ ເປັນໜຶ່ງໃນແຜນຍຸດທະສາດ ກໍຄືແຜນງານໃນການພັດທະນາຂະແໜງພະລັງງານໃນອະນາຄົດ, ເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍຍຸດທະສາດສົ່ງເສີມນໍາໃຊ້ພະລັງ ງານສະອາດ ໃນຂະແໜງຄົມມະນາຄົມ ແລະ ຂົນສົ່ງຂອງລັດຖະບານ.
ທ່ານກ່າວອີກວ່າ: ລັດຖະບານໄດ້ອອກມະຕິສະບັບເລກທີ 08, ລົງວັນທີ 4 ຕຸລາ 2021 ຊຶ່ງໄດ້ກໍານົດນະໂຍບາຍຕໍ່ຜູ້ນໍາເຂົ້າ ແລະ ຈໍາໜ່າຍລົດໄຟຟ້າ ໂດຍສົ່ງເສີມຕາມກົນໄກຂອງກົດໝາຍ, ພາສີນໍາເຂົ້າ 0%, ອາກອນຊົມໃຊ້ 3% ແລະ ອາກອນມູນຄ່າເພີ່ມ 10%, ພ້ອມທັງບໍ່ຈໍາກັດໂກຕ້ານນຳເຂົ້າ.
ປັດຈຸບັນ, ການພັດທະນາອຸປະກອນສາກ, ລະບົບສະຖານີສາກລົດໄຟຟ້າໄດ້ມີການນໍາໃຊ້ແຜ່ຫຼາຍຕາມປະລິມານການນໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າ, ສາມາດສາກຢູ່ເຮືອນ ຫຼື ຕາມທີ່ຢູ່ອາໄສ, ສ່ວນສະຖານີສາກລົດໄຟຟ້າມີ 2 ຮູບແບບຄື: (1) ລະບົບສາກແບບທໍາມະດາ (2) ລະບົບສາກແບບໄວ. ໃນຂະນະທີ່ແບັດເຕີຣີ ສ່ວນຫຼາຍຈະຮັບປະກັນເຖິງ 8 ປີ ພ້ອມທັງມີການຮັບປະກັນຫຼັງການຂາຍ.
ຫົວໜ້າສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າພະລັງງານທົດແທນ ກ່າວອີກວ່າ: ພາຍຫຼັງທີ່ລັດຖະບານໄດ້ປະກາດໃຊ້ຍຸດທະສາດກ່ຽວກັບການສະໜອງພະລັງງານສະອາດໃຫ້ແກ່ຂະແໜງຄົມມະນາຄົມ-ຂົນ ສົ່ງ, ບັນດາກະຊວງທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ເລັ່ງປັບປຸງແກ້ໄຂ ບັນດາເອກະສານທາງດ້ານນິຕິກຳ ແລະ ມາດຕະການຈຳນວນໜຶ່ງເພື່ອສົ່ງເສີມການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງໃນການຫັນເປັນລົດໄຟຟ້າ ເປັນຕົ້ນດ້ານພາສີ, ອາກອນ, ການອອກທະບຽນລົດໄຟຟ້າ ແລະ ມາດຕະຖານອື່ນໆ. ປັດຈຸບັນ, ຄວາມສົນໃຈຂອງສັງຄົມຫັນມານໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າມີລັກສະນະເພີ່ມຂຶ້ນ ຕາມຂໍ້ມູນຂອງບໍລິສັດນໍາເຂົ້າ ແລະ ຈຳໜ່າຍລົດຢູ່ ສປປ ລາວ.
ເຫດຜົນ ແລະ ຄວາມຈໍາເປັນການປະຕິບັດນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມຂອງລັດຕໍ່ພາຫະນະນໍາໃຊ້ໄຟຟ້າ ຄື: ເປັນພັນທະຂອງລັດຕໍ່ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ; ຫັນມານໍາໃຊ້ພະລັງງານໄຟຟ້າແທນການນໍາເຂົ້ານໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ, ມີຄ່າສິ້ນເປືອງໜ້ອຍກວ່າການໃຊ້ນໍ້າມັນໂດຍສະເລ່ຍແລ້ວ 6 ເທົ່າທຽບໃສ່ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຕໍ່ 1 ກມ, ເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມ, ບໍ່ມີມົນລະພິດ, ລາຄາລົດໄຟຟ້າສາມາດແຂ່ງຂັນໄດ້ກັບລົດນໍ້າມັນ ແລະ ມີທ່າອ່ຽງຫຼຸດລົງ; ແກ້ໄຂບັນຫາໄຟຟ້າເຫຼືອຈາກລະບົບໃນລະດູຝົນ, ເພີ່ມລາຍຮັບໃຫ້ແກ່ລັດຖະບານ, ຫຼຸດຜ່ອນການນໍາເຂົ້ານໍ້າມັນ ແລະ ການໄຫຼອອກເງິນຕາຕ່າງປະເທດ, ປະຢັດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ.
ອີງໃສ່ສະພາບຄວາມເປັນຈິງສຳລັບການສົ່ງເສີມໃນເບື້ອງຕົ້ນ ເຫັນວ່າກົນໄກຕະຫຼາດ ແລະ ນະໂຍບາຍ ທີ່ມີໃນປັດຈຸບັນແມ່ນຍັງຈຳກັດ ແລະ ບໍ່ພຽງພໍ ສຳລັບທີ່ຈະຊຸກຍູ້ການປ່ຽນແປງທີ່ສຳຄັນນີ້ ຊຶ່ງຫາກຢາກໃຫ້ສັງຄົມຫັນມານຳໃຊ້ລົດໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນ ຕ້ອງຫຼຸດຜ່ອນອາກອນລາຍໄດ້ສຳລັບພາກທຸລະກິດນຳເຂົ້າ-ຈຳໜ່າຍຍານພາຫະນະນໍາໃຊ້ໄຟຟ້າ 20% ເປັນ 10% ເລີ່ມແຕ່ປີ 2022-2025, ກໍານົດການນໍາເຂົ້າລົດທີ່ໃຊ້ນໍ້າມັນເຊື້ອໄຟ 70% ຂອງໂກຕ້ານໍາເຂົ້າໃນແຕ່ລະປີ ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ 30% ໃຫ້ນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະນຳໃຊ້ໄຟຟ້າ; ເລີ່ມແຕ່ປີ 2026-2030 ກໍານົດການນໍາເຂົ້າລົດທີ່ໃຊ້ນໍ້າມັນເຊື້ອໄຟໃຫ້ຢູ່ໃນລະດັບ 50% ຂອງໂກຕ້ານໍາເຂົ້າໃນແຕ່ລະປີ, ສ່ວນທີ່ເຫຼືອ 50% ໃຫ້ນໍາເຂົ້າລົດໄຟຟ້າ; ເລີ່ມແຕ່ປີ 2031 ເປັນຕົ້ນໄປ ໃຫ້ນໍາເຂົ້າຍານພາຫະນະນໍາໃຊ້ໄຟຟ້າ ສູງກວ່າ 50% ແລະ ລົດນຳໃຊ້ນໍ້າມັນມີລັກສະນະຫຼຸດລົງ; ສະເໜີລັດຖະບານຄວບຄຸມລາຄາຈໍາໜ່າຍລົດໄຟຟ້າພາຍໃນປະເທດ ໂດຍສ້າງກົນໄກຄຸ້ມຄອງບັນດາຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດນໍາເຂົ້າລົດໄຟຟ້າບໍ່ໃຫ້ຈໍາໜ່າຍໃນລາຄາທີ່ສູງຈົນເກີນໄປ. ພ້ອມທັງ, ສົ່ງເສີມໃຫ້ບັນດາຕົວແທນຈໍາໜ່າຍລົດໄຟຟ້າ ຂອງຕ່າງປະເທດເຂົ້າມາເປີດສູນບໍລິການຢູ່ລາວ; ກຳນົດນະໂຍບາຍເພື່ອເພີ່ມງົບປະມານເຂົ້າລັດ ແລະ ທົດແທນລາຍຮັບຈາກການສົ່ງເສີມການນໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າ, ເພື່ອທົດແທນລາຍຮັບຂອງລັດຖະບານທີ່ອາດຈະຫຼຸດລົງໃນໄລຍະເລີ່ມຕົ້ນເນື່ອງຈາກອັດຕາການຊົມໃຊ້ນໍ້າມັນຫຼຸດລົງຍ້ອນການຫັນມານໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າ.
ສະເໜີຫຼັກການເພື່ອເປັນພື້ນຖານໃນການຄົ້ນຄວ້າເພື່ອເພີ່ມງົບປະມານເຂົ້າລັດຖະບານ ຄື: ເພີ່ມພາສີນໍ້າເຂົ້າລົດນໍ້າມັນ ຈາກ 35-40% ມາເປັນ 70%; ເພີ່ມອາກອນຊົມໃຊ້ລົດນໍ້າມັນແຕ່ລະປະເພດ ຂຶ້ນຈາກເດີມລາຍການລະ 5%; ເພີ່ມອາກອນມູນຄ່າເພີ່ມລົດນໍ້າມັນ ຈາກ 10% ມາເປັນ 20%.
ລາຄາໄຟຟ້າສຳລັບການສາກລົດໄຟຟ້າ: ເພື່ອເປັນການສົ່ງເສີມການນໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າໃຫ້ມີການແຜ່ຫຼາຍ ຄຸ້ມຄ່າທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ປະຊາຊົນມີຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຄ່າກະແສໄຟຟ້າຖືກກວ່າລາຄານໍ້າມັນ, ເປັນສິ່ງຈູງໃຈໃຫ້ແກ່ຜູ້ນໍາໃຊ້ລົດໄຟຟ້າ ສະເໜີລັດຖະບານພິຈາລະນານະໂຍບາຍໂຄງສ້າງລາຄາ ຄື: ລາຄາໄຟຟ້າໃຫ້ຜູ້ນຳໃຊ້ລົດໄຟຟ້າສາກຕາມທີ່ຢູ່ອາໄສ (ເຮືອນສ່ວນຕົວ) ລະດູແລ້ງ ແມ່ນ 955 ກີບ/kWh; ລະດູຝົນ ແມ່ນ 677 ກີບ/kWh; ລາຄາສະເລ່ຍ ປະມານ 816,5 ກີບ/kWh; ລາຄາສາກລົດໄຟຟ້າແບບໄວ ເວລາການສາກ ຕໍ່າກວ່າ 1 ຊົ່ວໂມງ ລົງມາ ລະດູແລ້ງ ແມ່ນ 1.826 ກີບ/kWh; ລະດູຝົນ ແມ່ນ 1.539 ກີບ/kWh; ລາຄາສະເລ່ຍ ປະມານ 1.682,5 ກີບ/kWh.
