ຂໍ້ຄິດຊີວິດຄູ່ – ຄວາມໃນຢ່າເອົາອອກ ຄວາມນອກຢ່າເອົາເຂົ້າ
ປະໂຫຍກທີ່ວ່າ ຄວາມໃນຢ່າເອົາອອກ ຄວາມນອກຢ່າເອົາເຂົ້າ ເຖິງຈະເປັນເລື່ອງທີ່ອາດຈະເຂົ້າໃຈບໍ່ຍາກ, ແຕ່ໃນຊີວິດຈິງມີທັງຄົນບໍ່ເຂົ້າໃຈ ແລະ ເຂົ້າໃຈ ແຕ່ເຮັດບໍ່ໄດ້ ໂດຍທີ່ມັນອາດກາຍເປັນການທຳລາຍຊີວິດຄູ່ໄດ້ຢ່າງຈິງຈັງ.
- ຄວາມໃນຢ່າເອົາອອກ ຄວາມນອກຢ່າເອົາເຂົ້າ : ບາງເທື່ອກໍໃຊ້ໃນອີກປະໂຫຍກ ຄື ໄຟໃນຢ່າເອົາອອກ ໄຟນອກຢ່າເອົາເຂົ້າ ຄວາມໝາຍກໍຄື ບໍ່ຄວນເອົາເລື່ອງລາວໃນຄອບຄົວ ຫລື ໃນເຮືອນໄປເວົ້າກັບຄົນພາຍນອກ ແລະ ໃນທາງກົງກັນຂ້າມກໍບໍ່ຄວນເອົາເລື່ອງນອກເຮືອນ (ທີ່ບໍ່ຈຳເປັນ) ເຂົ້າມາເປັນປະເດັນໃນເຮືອນ ຫລື ໃນຄອບຄົວຕົນເອງ. ໃນປະໂຫຍກທີ່ໃຊ້ແທນວ່າ ໄຟ ຍ້ອນເປັນໂຕແທນຄວາມຮ້ອນ ເຊັ່ນ : ເລື່ອງຮ້ອນແຮງ ຫລື ສິ່ງບໍ່ດີ ກໍຈະໝາຍເຖິງອັນໃດທີ່ບໍ່ດີໃນເຮືອນບໍ່ຄວນເອົາໄປເວົ້າ ເຊິ່ງຈະເປັນໄຟໃນ ຫລື ຄວາມໃນ ມັນກໍເປັນປະເດັນໄດ້ບໍ່ຕ່າງກັນ.
- ເລີ່ມຈາກ ຂາດການພິຈາລະນາວ່າອັນໃດຄວນເວົ້າ ອັນໃດບໍ່ຄວນເວົ້າ : ຖ້າຄົນຜູ້ໜຶ່ງເບິ່ງວ່າເລື່ອງນີ້ບໍ່ແມ່ນໄຟ ຫລື ຄິດໄປເອງຝ່າຍດຽວວ່າບໍ່ໜ້າຈະເສຍຫາຍຫຍັງ ບໍ່ແມ່ນເລື່ອງຮ້າຍແຮງ ຈຶ່ງເອົາໄປເວົ້າ, ແຕ່ຄົນໃນເຮືອນບໍ່ເຫັນດີນຳ ເບິ່ງວ່າເປັນເລື່ອງທີ່ບໍ່ຄວນເວົ້າ ກໍຍ່ອມບໍ່ພໍໃຈ ແລະ ມີບັນຫາກັນໄດ້. ເຖິງວ່າຈະແມ່ນຄວາມໃນ ທີ່ອາດໝາຍເຖິງເລື່ອງທົ່ວໄປ ເລື່ອງທີ່ເຮົາກໍຄິດແລ້ວວ່າບໍ່ໜ້າຈະເສຍຫາຍຫຍັງ ກໍຕ້ອງບໍ່ລືມວ່າເລື່ອງລາວທີ່ຖືກເວົ້າຕໍ່ໆກັນໄປ, ຂໍ້ຄວາມຜິດດ່ຽງ, ບິດເບືອນໄດ້ສະເໝີ ຈາກເລື່ອງດີໆກາຍເປັນບໍ່ດີກໍມີມາແລ້ວ ໂດຍຢ່າງຍິ່ງເທິງຄຳວ່າ ມ່ວນປາກ ແລ້ວກໍໃຊ້ພຽງມ່ວນປາກຄົນອື່ນເທົ່ານັ້ນ ບາງເທື່ອກໍຈາກຄວາມມ່ວນປາກເຮົາເອງ ຫລື ອາລົມທີ່ຂາດຄວາມຍັ້ງຄິດ, ຈະເວົ້າແທ້, ເວົ້າຫລິ້ນ, ເວົ້າປະຊົດ, ຄຶກຄະນອງໄປ ມັນຍ້ອນກັບຄືນບໍ່ໄດ້ເມື່ອມັນເສຍຫາຍໄປແລ້ວ.
- ເຫດບໍ່ແມ່ນແຕ່ຂາດຄວາມຍັ້ງຄິດ : ຄວາມຈິງກໍຍາກຈະຕັດສິນ ແລະ ພິຈາລະນາວ່າ ເລື່ອງໃດດີເລື່ອງໃດບໍ່ດີ, ເລື່ອງໃດອາດຈະເສຍຫາຍບໍ່ເສຍຫາຍ ເມື່ອເບິ່ງເປັນກາງແລ້ວ ບາງເລື່ອງເຮົາກໍບໍ່ຮູ້ໂຕ ຫລື ລືມໂຕ ເວົ້າບໍ່ທັນຄິດໄດ້ຫລາຍເທື່ອ, ແຕ່ກໍມີຫລາຍກໍລະນີທີ່ເຫດບໍ່ແມ່ນແຕ່ຂາດຄວາມຍັ້ງຄິດ ຍ້ອນຄິດແລ້ວຈຶ່ງເວົ້າໄປ ພຽງແຕ່ເປັນການຄິດໃນດ້ານດຽວ ເຊັ່ນ : ເມື່ອເກີດຄວາມນ້ອຍໃຈ, ຄວາມບໍ່ສະບາຍໃຈກ່ຽວກັບຄອບຄົວ ເຮົາຢາກປຶກສາໃຜຈັກຄົນຍ່ອມເຮັດໄດ້, ແຕ່ເທິງຄວາມເປັນຈິງ ໜ້ອຍຄົນທີ່ຈະຕ້ອງການຄຳປຶກສາແທ້ໆ ມັກພຽງແຕ່ຕ້ອງການຈົ່ມລະບາຍອອກໄປ ແລ້ວກໍເປັນໄດ້ອີກວ່າ ການຈົ່ມລະບາຍນັ້ນ ພຽງຕ້ອງການຕຳໜິຄົນໃນເຮືອນ ເພື່ອຄວາມສະໃຈຂອງຕົນເອງໃນເວລາອັນສັ້ນ, ແຕ່ຄົນຟັງນັ້ນຄິດອີກແນວໜຶ່ງ.
- ຈົ່ມລະບາຍ ບໍ່ແມ່ນການປຶກສາ : ທຸກມື້ນີ້ການມີໂລກອອນລາຍ ການຈົ່ມລະບາຍ ຫລາຍຄົນຈຶ່ງເຮັດໄດ້ທັນທີ ເຫດອາດຍ້ອນຮຽກຮ້ອງຄວາມສົນໃຈ, ຕ້ອງການຄົນເຂົ້າໃຈ, ເຂົ້າຂ້າງ ເຊິ່ງເມື່ອເຮັດໂດຍເອົາໃຈໃສ່ ຜົນທີ່ໄດ້ກໍຄືຄວາມຫ່ວງໄຍແບບບໍ່ເອົາໃຈໃສ່ຄືກັນ, ຮູບສະຕິກເກີ້ຈັກອັນ ຫລື ຂໍ້ຄວາມສັ້ນໆງ່າຍໆ ເຊັ່ນ : ສູ້ໆເດີ້ ຄວາມຈິງມັນກໍບໍ່ໄດ້ສະແດງວ່າເຂົາຫ່ວງໄຍເອົາໃຈໃສ່ໃນສິ່ງທີ່ເຮົາໂພສລົງໄປໄດ້ແທ້. ລອງຄິດເບິ່ງວ່າ ຖ້າເທົ່ານັ້ນແມ່ນຄວາມເຂົ້າໃຈ ເຫັນໃຈ ເປັນຫຍັງເຮົາຈຶ່ງຂາດມັນ ຖ້າມັນງ່າຍຂະໜາດນັ້ນ ? ຍ້ອນເລິກໆແລ້ວເມື່ອເຮົາອ່ານມັນ ຄົນທີ່ເຮົາຕ້ອງການຄວາມເຫັນໃຈ (ແທ້ໆ) ຫລື ຢາກໃຫ້ເຂົາຮັບຮູ້ ຈົນກະທັ້ງໃຫ້ເຂົາເຮັດຫຍັງຈັກຢ່າງ ເຂົາກໍບໍ່ມີທາງມາໂພສຕອບໃນທຳນອງເຫັນໃຈ, ເຂົ້າໃຈໄດ້ງ່າຍໆ ເຊິ່ງເປັນຍ້ອນຫຍັງນັ້ນ ກໍຍ້ອນຂໍ້ຄວາມເຫລົ່ານັ້ນມັນມັກຈະປະຊົດ, ຕຳໜິເຂົາໄປແລ້ວ ເຖິງຈະບໍ່ແມ່ນໂດຍກົງ ພຽງແຕ່ຈົ່ມວ່າເສຍໃຈຫລືນ້ອຍໃຈກໍຕາມ, ແຕ່ສຸດທ້າຍ ເບິ່ງດີໆຄົນທີ່ຖືກຕຳໜິກໍຄື ເຂົານັ້ນເອງ ແລ້ວໃຜຈະຢາກມາຕອບ (ອາດມາຕອບແບບຕຳໜິກັບຄືນກໍມີ ຜິດຖຽງກັນໃຫ້ຄົນອື່ນເຫັນຕື່ມອີກ ກາຍເປັນຄວາມບັນເທີງ) ຖ້າຄິດດີໆໄດ້ຈາກບ່ອນນີ້ ການລົມກັນເອງໂດຍກົງງ່າຍກ່ວາ, ດີກ່ວາຫລາຍ ເຊັ່ນ : ບອກກັບເຂົາຕໍ່ໜ້າໄປເລີຍວ່າ ທ່ານນ້ອຍໃຈ. ອີກຢ່າງໜຶ່ງ ເຖິງວ່າການເອົາຄວາມຈົ່ມລະບາຍ ຄວາມນ້ອຍໃຈເສຍໃຈເຫລົ່ານັ້ນໂພສລົງໄປແລ້ວມີຄົນມາຕອບໃຫ້ຄຳປຶກສາ ທີ່ສຸດແລ້ວກໍມັກບໍ່ແມ່ນສິ່ງທີ່ຄົນໂພສຕ້ອງການ ແຕ່ເປັນເຮົາ ເຮົາອາດບໍ່ຮູ້ໂຕ, ແຕ່ເປັນຄົນອື່ນ ລອງທົບທວນເບິ່ງ ບໍ່ດົນເຂົາກໍກ້ຽວວຽນກັບມາໂພສຫຍັງຄ້າຍຄືເກົ່າອີກ ໂດຍທີ່ຍັງມີຄົນໃຫ້ຄຳແນະນຳ ປຶກສາເລື່ອງເກົ່າໆນີ້ມາແລ້ວໄປແລ້ວຫລາຍສິບຄົນ. ຍ້ອນການຂາດຄວາມໝັ້ນໃຈ ຄິດວ່າການເວົ້າອອກໄປຈະເຮັດໃຫ້ຄົນອື່ນເຂົ້າຂ້າງ, ເຫັນໃຈ, ຮຽກຮ້ອງສິ່ງໃດໄດ້ ສຸດທ້າຍມັນແມ່ນກົງກັນຂ້າມ ເມື່ອຄວາມໃນເຜີຍອອກໄປ ຄົນໃນກໍເບິ່ງເປັນຜູ້ຮ້າຍໄປແລ້ວ ເຂົາຈະຢາກກັບມາຫາພະເອກ ຫລື ນາງເອກຄືເຮົາຫລືບໍ່ ? ກໍຄົງອາດຄິດໃນໃຈໄປເລີຍວ່າ ບໍ່ເປັນຫຍັງ ເມື່ອບໍ່ເຂົ້າກັນ ກໍຕ່າງຄົນຕ່າງໄປ.
- ການເອົາເລື່ອງອື່ນມາເວົ້າໃນເຮືອນ : ການເອົາເລື່ອງນອກເຮືອນທີ່ເປັນຄວາມນອກ ມາເວົ້າໃນເຮືອນ ຄວາມຈິງບໍ່ໜ້າຈະເສຍຫາຍຫຍັງ ເພາະຄົນໃນເຮືອນຄວນເປັນຄົນທີ່ເຮົາລົມກັນໄດ້ທຸກເລື່ອງ ເຖິງຈະເປັນເລື່ອງທີ່ດີຫລືບໍ່ກໍຕາມ, ແຕ່ຖ້າເລື່ອງນັ້ນກ່ຽວພັນກັບຄົນໃນເຮືອນໄປນຳ ໃນທຳນອງວ່າ ໄປຮູ້ມາວ່າ …. ແບບນີ້ກໍຕ້ອງລະວັງອາລົມ, ລະວັງຄວາມຄິດ, ສອບຖາມກັນໃຫ້ຈະແຈ້ງວ່າຈິງແທ້ແນວໃດ ແລະ ເຖິງຈະກ່ຽວຂ້ອງແທ້ ກໍຕ້ອງເບິ່ງເຫດຜົນນັ້ນນຳ ເຊິ່ງບ່ອນນີ້ມັນບໍ່ແມ່ນແຕ່ການເວົ້າ, ແຕ່ກ່ຽວຂ້ອງໄປຍັງການກະທຳນຳກໍເວົ້າກັນໄປ ໂດຍສ່ວນຫລາຍບັນຫາຕໍ່ມາກໍຄື ເມື່ອເວົ້າກັນ (ໃນເຮືອນ) ແລ້ວໄດ້ຄວາມແນວໃດ ກໍໄປເວົ້ານອກເຮືອນຕໍ່ ກັບຕົ້ນຕໍທີ່ໄປຮູ້ມາວ່າ … ນັ້ນ ເຊິ່ງເບິ່ງດີໆມັນແມ່ນການຮັບຮູ້ເລື່ອງລາວທີ່ທຳລາຍຄວາມເປັນປົກກະຕິສຸກຈະແຈ້ງ ສຸພາສິດຍີ່ປຸ່ນຈຶ່ງມີປະໂຫຍກໜຶ່ງທີ່ວ່າ ເມື່ອບໍ່ຮູ້ ກໍບໍ່ທຸກ. ແຕ່ຄວາມນອກ ທີ່ເປັນເລື່ອງນອກເຮືອນແທ້ໆທີ່ບໍ່ຄວນເອົາເຂົ້າ ເຊັ່ນ : ເອົາມາເວົ້າເພື່ອປະຊົດ ສຽດສີ ເອົາມາເລົ່າເພື່ອປຽບທຽບກັບຄົນໃນເຮືອນ ແບບນີ້ມີແຕ່ບັນຫາແນ່ນອນ.
- ອີກກໍລະນີ ເຖິງຈະບໍ່ໄດ້ກ່ຽວຂ້ອງ ຫລື ມີເຈດຕະນາບໍ່ດີ, ແຕ່ເລື່ອງນອກເຮືອນເຫລົ່ານັ້ນເປັນເລື່ອງແງ່ລົບ, ເລື່ອງຫົດຫູ່, ເລື່ອງທີ່ເບິ່ງຮຸນແຮງ, ມີຫລາຍເກີນໄປກໍຈະສົ່ງຜົນໃຫ້ບັນຍາກາດໃນຄອບຄົວເບິ່ງຫົດຫູ່ໄປນຳ ຫລື ຂ່າວໄຮ້ສາລະ, ຂ່າວຄວາມເຄັ່ງຄຽດ ທີ່ບໍ່ແມ່ນວ່າເລື່ອງເລົ່ານີ້ຈະມີການເວົ້າກັນແດ່ບໍ່ໄດ້ ພຽງແຕ່ເມື່ອມັນມີຫລາຍເກີນໄປ ບໍ່ດົນກໍຈະເປັນປະເດັນໂດຍທີ່ບໍ່ຈຳເປັນໃດໆເລີຍ.
ທັງໝົດນີ້ເປັນເລື່ອງຂອງການລົມກັນ ຄົນໃນເຮືອນ ເຊິ່ງຈະເປັນພໍ່ແມ່ ອ້າຍເອື້ອຍນ້ອງ ຄອບຄົວ ລູກຫລານກໍຕາມ, ແຕ່ໃນສ່ວນຫລາຍຄົນທີ່ຕ້ອງລົມກັນຫລາຍທີ່ສຸດໃນຊ່ວງຊີວິດມັກຈະເປັນແຟນກັນ, ຜົວເມຍ, ຄູ່ຮັກກັນ ຖ້າເປັນທົ່ວໄປແລ້ວ ຍິ່ງເວົ້າຫລາຍ ເຮົາຕ້ອງຍິ່ງລະວັງຄຳເວົ້າໃຫ້ຫລາຍ ບໍ່ວ່າຈະກັບໃຜ, ແຕ່ກັບຄົນໃກ້ໂຕບາງເທື່ອກໍບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າຮັກກັນ ສະໜິດກັນ ຈະເວົ້າຫຍັງກັນກໍໄດ້ ສິ່ງສຳຄັນເລື່ອງທີ່ເວົ້ານັ້ນ ຄວາມຈິງແລ້ວມັນເລື່ອງຂອງໃຜ, ຈຳເປັນ ຫລື ສົ່ງຜົນດີຫລືບໍ່ກັບຊີວິດຄູ່ຂອງເຮົາ ເປັນຕົ້ນ.